مروري بر جشنواره‌اي كه گذشت
سياه و سفيد تئاتر فجر 37
احسان صارمي
شايد برخي بر اين انديشه باشند كه فجر 37 در حوزه تئاتر به پايان رسيده؛ اما واقعيت آن است اين جشنواره سياه و سفيدهايي برجاي گذاشته است كه مي‌توان آن را حضور در يك ميانه دانست.
سفيدها
1- فجر امسال خبر از ظهور نسلي داد كه جسور است. اين نسل قصدش خلق دوران جديدي در تئاتر با رويكردهاي نو و البته تلنگر به گذشته تئاتري كشور است. نمايش‌هايي چون هار يا مقدس خبر از دنياي جديد مي‌دهند و نمايشي چون لانچر 5 يا نقاشي اشر از دستكاري‌هاي جذاب روش‌هاي قديمي. نسل جديد حاضر در فجر 37 عليه جريان غالب تئاتر ايران عصيان كرده است.
2- تئاتر از مرزهاي يك سالن محدود بيرون آمده و حال با عنوان ديگر گونه‌هاي اجرا، محدوديت‌هاي بروكراتيك تئاتر را در هم نورديده و نمايش را به بطن جامعه برده است.
3- جشنواره تئاتر دانشگاهي مهم‌ترين منبع روشن
نگه داشتن جشنواره تئاتر فجر معرفي مي‌شود.
4- تئاتر ايران تاريخي دارد و فجر 37 فرصتي بود تا در نشست‌هاي تاريخ شفاهي تلنگر بر تاريخ نانوشته تئاتر معاصر ايران زده شود. جايي كه چند برگ از اين تاريخ گشوده شد و نام‌هايي از ميان‌شان آشكار شدند. عده‌اي از سياهي دهه
60 گفتند و عده‌اي از شرايط نامساعد دهه 90.
5- نمايشنامه‌نويسي امروز ايران در فضاي مخلوط به خوانش‌هاي اشتباه و بي‌سوادي از رويكردهاي نو دست‌وپا مي‌زند و نشست‌هاي تخصصي نمايشنامه‌نويسي فرصتي بود كه نشان دهد از بزرگان نمايشنامه‌نويسي تا مبتديان در چه فضاي مبهم و پرخطايي سير مي‌كنند.
سياه‌ها
1- آنچه در هيات‌هاي انتخاب در بخش ايران دو رخ داده است، نشان از يك ضعف عمده مي‌دهد، ضعفي كه ناشي از عدم پايبندي به فراخوان جشنواره و آيين‌نامه‌ها و البته تفسير به راي آن است. كارهاي ايران دو غيرقابل دفاع و به شدت قبل از تاريخ تئاتر ايران بودند.
2- داوري بخش ايران دو محصول يك نگرش ثابت است. تركيب پنج نفره با اكثريت خانه تئاتر نشان داد ذائقه به كدامين سوست.
3- بخش بين‌الملل جشنواره فجر بيش از آنكه بين‌المللي باشد، بيشتر مشمول تعاريف ايران دو بود. اگر فراخوان به درستي رعايت مي‌شد شايد هم ايران دو جذاب‌تر مي‌شد و هم بخش بين‌الملل با آرامش بهتري به كار خود پايان مي‌داد. چرخيدن جوايز بخش بين‌الملل در ميان سه اثر خود گواه وضعيت پيش آمده است.
4- بخش مهمان جشنواره كماكان محل نزاع و اختلاف است. با اينكه شرايط مهمان شدن در جشنواره مشخص بود؛ اما دبير جشنواره خارج از اختيار خود عمل مي‌كند و در نهايت اين مهمانان هستند كه دست پر، جشنواره را ترك مي‌كنند.
5- سايه محافظه‌كاري بر جشنواره تئاتر فجر سايه انداخته و اين سايه وسعت بيشتري پيدا مي‌كند. صداي كارگردانان بلند مي‌شود تا جايي كه حسين پارسايي با عقبه مشخص در نشست تاريخ شفاهي به مديريت وقت متلكي مي‌اندازد. او مي‌گويد: وضعيت كنوني از مديريت‌هاي تئاتر آب مي‌خورد.