ساخت كوره آدم‌سوزي توسط كنسولگري عربستان براي محو كردن جسد مخالفان مقتول
خاشقجي دود شد و به هوا رفت
شهاب شهسواري
يك رسانه قطري به شواهدي دست يافته كه نشان مي‌دهد مقام‌هاي سعودي براي از بين بردن شواهد ترور يك روزنامه‌نگار منتقد درون ساختمان ديپلماتيك اين كشور در خاك تركيه، قطعات جسد او را در يك كوره سوزانده‌اند. تلويزيون الجزيره قطر به شواهدي دست يافته كه نشان مي‌دهد جسد جمال خاشقجي روزنامه‌نگار منتقد سعودي كه 5 ماه پيش درون سركنسولگري عربستان‌سعودي در استانبول به قتل رسيد، درون يك كوره بزرگ كه پيش از آن بيرون محل اقامت سركنسول عربستان‌سعودي ساخته شده بود، سوزانده شده است. مستندات ارايه شده توسط شبكه تلويزيوني الجزيره، تازه‌ترين نظريه در مورد سرنوشت جسد خاشقجي است كه 5 ماه بعد از مرگش همچنان اثري از آن به دست نيامده است. روزنامه‌نگار سرشناس سعودي كه به عنوان يكي از منتقدان سياست‌هاي سركوبگرانه و جنگ‌طلبانه پادشاهي جديد عربستان‌سعودي، ماه‌ها بود در تبعيدي خودخواسته به واشنگتن‌دي‌سي در ايالات‌متحده امريكا اقامت داشت، دوم اكتبر سال 2018
(10 مهر سال جاري) براي انجام امور اداري به سركنسولگري عربستان در استانبول تركيه مراجعه كرد و ديگر از آنجا خارج نشد. در روزهاي بعد از مفقود شدن اين روزنامه‌نگار رسانه‌هاي تركيه از قتل فجيع او درون ساختمان سركنسولگري توسط يك تيم امنيتي اعزامي از عربستان‌سعودي خبر دادند كه بامداد همان روز با ماموريت قتل خاشقجي وارد تركيه شده بودند و بعد از بازداشت، بازجويي، قتل، مثله كردن جسد و از بين بردن شواهد، همان روز خاك تركيه را ترك كردند. گفته مي‌شود جمال خاشقجي كه قصد ازدواج با يك زن ترك به نام خديجه چنگيز را داشت، براي تكميل فرآيند قانوني جدايي خود از همسر پيشينش به سفارت امريكا در واشنگتن دي‌سي مراجعه كرده بود و مقامات سفارت او را به كنسولگري عربستان در استانبول ارجاع داده بودند؛ جايي كه دام قتل براي او پهن شده بود.
براساس مستندي كه يكشنبه شب از شبكه تلويزيوني الجزيره عربي پخش شد، بازرسان پليس تركيه در طول تحقيقات خود اثراتي از خون متعلق به جمال خاشقجي روي ديوارهاي ساختمان كنسولگري سعودي در استانبول پيدا كرده‌اند. براساس اين گزارش مقام‌هاي تركيه معتقدند كه كيسه‌هايي كه تصور مي‌شود قطعات جسد جمال خاشقجي در آن قرار داشته است براي سوزاندن در يك تنور كه در فاصله چند صد متري ساختمان اقامتگاه سركنسول سعودي قرار دارد، به اين محل انتقال داده شده‌اند. الجزيره با افرادي كه در ساخت اين كوره مشاركت كرده‌اند مصاحبه كرده و اين افراد گفته‌اند كه مشخصات اين كوره براساس نقشه و دستورات كنسولگري عربستان ساخته شده است. الجزيره نوشته كه براساس درخواست كنسولگري اين كوره بايد عمق كافي و تحمل براي دماي 1000 درجه سانتي‌گراد داشته باشد، دمايي كه براي ذوب كردن آهن لازم است.
براساس گزارش مقام‌هاي تركيه، در اين كوره كه در فضاي باز قرار گرفته است، تعدادي بسته‌هاي گوشت خوراكي نيز بعد از امحاي قطعات جسد خاشقجي سوزانده شده است تا آثار سوزاندن جسد در آن محو شود. به گفته مقام‌هاي تركيه اقدام به سوزاندن قطعات جسد در طول سه روز به صورت متوالي و به صورت قطعه‌قطعه انجام شده است. براساس يافته‌هاي بازرسان تركيه، بلافاصله بعد از قتل جمال خاشقجي، تيم ترور ديوارهاي محل قتل را رنگ كرده‌اند، اما با وجود اين اقدام، از زير لايه‌هاي رنگ روي ديوار آثار خون جمال خاشقجي، ستون‌نويس روزنامه واشنگتن‌پست روي ديوارها توسط بازرسان بازيابي شده است.
مستند پخش شده از شبكه تلويزيوني الجزيره قطر، اطلاعات تازه‌اي از زبان مقام‌هاي سياسي و امنيتي تركيه و نزديكان روزنامه‌نگار مقتول پخش كرده است. براساس اين مستند اولين مقام تركيه كه براي پيگيري سرنوشت خاشقجي با مقام‌هاي سعودي تماس حاصل مي‌كند، هاكان فيدان، رييس سازمان اطلاعات تركيه است. هاكان فيدان بعد از مفقود شدن خاشقجي در كنسولگري سعودي مستقيما با محمد بن سلمان، وليعهد سعودي تماس مي‌گيرد و از او درخواست مي‌كند تا اطلاعاتي در مورد سرنوشت اين روزنامه‌نگار و محل نگهداري او ارايه دهد. اين تماس كوتاه به سرعت توسط وليعهد سعودي كه رييس سازمان اطلاعات تركيه را به «تهديدات غيرقابل پذيرش» متهم مي‌كند، قطع مي‌شود.
جمال خاشقجي كه بعد از اقدام به انتقاد از عملكرد وليعهد سعودي در جنگ عليه مردم يمن و سركوب فعالان رسانه‌اي و حقوق بشر، به دليل تهديد عليه جان خودش و خانواده‌اش، عربستان سعودي را به مقصد امريكا ترك كرده بود، قصد داشت تا با نامزد تركيه‌اي‌اش خديجه چنگيز، ازدواج كند و براي اين كار به طي مراحل اداري ثبت قانوني طلاق از همسر پيشينش در ادارات كنسولي عربستان نياز داشت. يك روز بعد از مفقود شدن جمال خاشقجي درون ساختمان كنسولگري عربستان‌سعودي در استانبول، دولت عربستان ادعا كرد كه خاشقجي زنده و سالم از درون كنسولگري خارج شده است. اما مدتي بعد با اصرار دولت تركيه مبني بر وجود شواهد در مورد بازداشت او درون كنسولگري، پادشاهي سعودي روايت خود را تغيير داد و ادعا كرد كه اين روزنامه‌نگار توسط «عده‌اي افراد خودسر» به قتل رسيده است. رسانه‌هاي تركيه و امريكا به شواهدي دست يافتند كه نشان مي‌دهد تيم ترور جمال خاشقجي، حتي عمليات استفاده از يك بدل را براي ادعاي خروج اين روزنامه‌نگار از درون ساختمان كنسولگري در برابر دوربين‌هاي مداربسته اجرا كرده‌اند، غافل از اينكه نامزد خاشقجي بيرون ساختمان كنسولگري منتظر او ايستاده و از سوي اين روزنامه‌نگار موظف شده است در صورت عدم بازگشت با مقام‌هاي ارشد تركيه تماس بگيرد.
براساس ارزيابي اوليه‌اي كه آژانس اطلاعات مركزي امريكا (سيا) در مورد اين قتل دراختيار رييس‌جمهور اين كشور قرار داده است، فرمان قتل خاشقجي از سوي شخص وليعهد سعودي صادر شده است. پادشاهي عربستان‌سعودي هرگونه ارتباط با اين قتل را تكذيب مي‌كند و عليه 11 نفر در مورد اين اقدام كيفرخواست صادر كرده است. در شرايطي كه دولت تركيه بارها خواسته تا اين افراد براي محاكمه عادلانه و دريافت اطلاعات بيشتر به تركيه مسترد شوند، اما پادشاهي سعودي اصرار دارد كه در عربستان محاكمه شوند.
پيش از اين مقام‌هاي تركيه تاكيد كرده بودند كه در صورت استمرار سرپيچي عربستان‌سعودي از همكاري در حل پرونده ترور جمال خاشقجي به سازمان‌هاي بين‌المللي متوسل خواهند شد. به‌تازگي اگنس كالامرد گزارشگر ويژه سازمان ملل در مورد اعدام‌هاي خودسرانه و فراقانوني، اعلام كرده كه تحقيقات گسترده بين‌المللي را در مورد اين قتل آغاز خواهد كرد. به گفته اين مقام سازمان ملل متحد اين اقدام «يك قتل برنامه‌ريزي شده و جنايتكارانه بود كه به صورت مشخص از سوي حكومت عربستان‌سعودي برنامه‌ريزي و اجرا شده است.» قرار است خرداد ماه سال آينده، گزارشي از تحقيقات بين‌المللي سازمان ملل متحد در مورد اين قتل و عاملان و آمران آن منتشر شود.