• 1404 يکشنبه 15 تير
روزنامه در یک نگاه
امکانات
روزنامه در یک نگاه دریافت همه صفحات
تبلیغات
fhk; whnvhj ایرانول بانک ملی بیمه ملت

30 شماره آخر

  • شماره 4322 -
  • 1397 سه‌شنبه 14 اسفند

براي كاوه ديلمي يادگار استاد بنان

درخت پربار اما سربه زير

عليرضا خليل‌پور

 

 

كاوه ديلمي به تاريخ 10 بهمن 1397 درگذشت. او يكي از يادگارهاي استاد بنان بود كه صدا و شيوه خواندنش، استادش را در ذهن تداعي مي‌كرد.

ديلمي در اين 40 سال فقط 4 آلبوم به يادگار گذاشت كه در نوع خود آثاري باارزش هستند. نخستين آلبوم او «ياد يار مهربان» به آهنگسازي استاد «فرهاد فخرالديني» است كه جناب ديلمي در سوگ استادش، غلامحسين بنان آن را اجرا كرد. اين آلبوم در دستگاه‌هاي سه‌گاه و همايون ساخته شد و گروه عارف و شيدا به سرپرستي استاد حسين عليزاده آن را اجرا كردند. طرف اول اين آلبوم كه در دستگاه سه‌گاه است روي شعري از مرحوم فريدون مشيري به نام «جويبار نغمه» (جويبار نغمه مي‌غلتيد گويي بر حرير) اجرا شده است كه تلفيقي از آواز و تصنيف است. در طرف دوم آلبوم كه در دستگاه همايون ساخته شده است، كاوه ديلمي ابتدا روي غزلي از ناصر بخارايي كه به شعر حافظ نسبت داده شده با مطلع (هرگزم نقش تو از لوح دل و جان نرود) با همراهي تار استاد هوشنگ ظريف آوازي را در دستگاه همايون اجرا مي‌كند و سپس در خاتمه تصنيف «درد جانسوز» را كه از ساخته‌هاي استاد فرهاد فخرالديني روي غزلي از حافظ با مطلع (دل از من برد و روي از من نهان كرد) مي‌خواند. اين آلبوم در سال 1368 از سوي موسسه فرهنگي-هنري ماهور روانه بازار موسيقي شد. آلبوم دوم كاوه ديلمي «مي ناب» نام داشت كه بازخواني آثاري از ساخته‌هاي استاد روح‌الله خالقي بود كه اكثرا توسط بنان به اجرا درآمده بود. اين آثار به ترتيب عبارتند از: مي‌ناب، رنگارنگ شماره 1 (بهار دلنشين)، حالا چرا و نگاه عاشق (كه نامش در اصل بهار عاشق است و كلام آن سروده رهي معيري است، اما در آلبوم «مي ناب» كلام تصنيف سروده فريدون مشيري است). تنظيم و رهبري اين آلبوم به‌عهده دختر زنده‌ياد روح‌الله خالقي، گلشن خالقي بود. درباره اين آلبوم بايد گفت كه با تمام زيبايي‌ها و تنظيم درخشان اين آلبوم، هنوز با اجراي بنان بسيار فاصله دارد و اين قولي است كه همسر محترم استاد بنان «پري‌ دخت‌آور» در مصاحبه‌اي به آن اذعان كرده است. آلبوم سوم منتشر شده از زنده‌ياد كاوه ديلمي «رامشگران» نام دارد كه آهنگساز آن استاد فرهاد فخرالديني و روي اشعاري از خسرو و شيرين نظامي گنجوي با همراهي گروه شيدا به سرپرستي استاد پشنگ كامكار در دستگاه راست پنچ‌گاه اجرا شده ‌است. اين آلبوم در نوع خود بسيار زيبا و شنيدني است. آخرين آلبوم زنده‌ياد كاوه ديلمي «مرغ حق» نام دارد كه با فاصله زياد در اواسط دهه 80 به بازار عرضه شد. در اين آلبوم كاوه ديلمي به بازخواني سه تصنيف از برنامه گلها پرداخته است كه به ترتيب عبارتند از:

1- تصنيف «بي‌خبر» به آهنگسازي استاد حسين ياحقي و كلام اسماعيل‌ نواب‌صفا كه نخستين‌بار استاد عبدالعلي وزيري اين تصنيف را در برنامه گل‌هاي رنگارنگ شماره 135 اجرا كرد.

2- تصنيف چه شب‌ها به آهنگسازي استاد مرتضي محجوبي و كلام اسماعيل نواب صفا كه استاد بنان اين تصنيف را در برنامه‌ گل‌هاي رنگارنگ شماره 234 اجرا كرد.

3- تصنيف مرغ حق به آهنگسازي استاد موسي معروفي و كلام رهي معيري كه استاد بنان اين تصنيف را در برنامه گل‌هاي رنگارنگ شماره 230 اجرا كرد.

علاوه بر اينها جناب ديلمي 2 تصنيف از ساخته‌هاي مزدا انصاري را به نام‌هاي «تو را خواهم» و «تو مرو» كه به ترتيب روز غزل‌هاي رهي معيري و مولانا ساخته شده‌اند در اين آلبوم اجرا نمود و يك تصنيف از ساخته خود را به نام «پيام وطن» روي غزلي از فريدون مشيري اجرا كرده است. جداي از اينها، او در غزلي از شهريار با مطلع (تا كي در انتظارگذاري به زاريم) به همراهي پيانوي مزدا انصاري آوازي در مايه دشتي اجرا كرده كه تاثير سبك آوازي استاد بنان را مي‌توان به وضوح در اين آواز مشاهده كرد.

با بررسي آثار منتشر شده از جناب كاوه ديلمي به چند شاخصه مهم پي مي‌بريم كه به‌طور اختصار آنها را بيان مي‌كنيم:

داشتن صدايي گرم و دلنشين

مرحوم كاوه ديلمي از صداي گرم و دلنشيني بهره‌مند بود، صدايي بم اما تاثيرگذار كه تا اعماق وجود شنونده نفوذ مي‌كرد. اگر آلبوم‌هاي بيشتري از اين هنرمند فقيد منتشر مي‌شد او مي‌توانست تاحدودي جاي خالي صداي بم را در دهه‌هاي 60، 70 و 80 پر كند زيرا به عبارتي مي‌توان گفت كه اين دهه‌ها دوران افول صداي بم در موسيقي ايراني بود، به دليل آنكه آواز‌خوان‌هايي چون اديب خوانساري و بنان در دهه 60 وفات يافتند، عبدالوهاب شهيدي اجازه فعاليت نداشت و استادي چون دادبه ملقب به «جانسوز» تعداد آثار رسمي و غيررسمي‌اش از انگشتان دو دست تجاوز نمي‌كند.

اكثر آوازخوان‌هاي اين دوره مقلد شيوه شجريان هستند. شجريان اگرچه در مواردي به بم‌خواني توجه داشته اما شيوه آوازي‌اش برمبناي آوازخوان‌هايي چون بزرگان طاهرزاده و ظلي استوار است. بزرگان ديگري چون گلپايگاني و ناظري كه بعضي از خوانندگان اين سه دهه به تقليد از آنها پرداختند فاقد صداي بم بودند؛ به اين دليل توجه به صداي بم در اين سه دهه رو به افول گراييد.

بيان واضح در اداي شعرها

مرحوم كاوه ديلمي همچون استادش بنان در اداي اشعار بيان واضح و شفافي داشت و كمتر مواردي يافت مي‌شد كه شعر را نامفهوم و جويده جويده تلفظ كند، همان مساله‌اي كه متاسفانه برخي از خوانندگان بدان توجه چنداني ندارند يا كم‌توجه هستند.

توجه به تنوع اشعار در اجراي آواز و تصنيف

زنده‌ياد كاوه ديلمي از آن دسته خوانندگاني بود كه به تنوع اشعار در آواز و تصنيف توجه داشت. او آوازهايي را روي اشعار شاعراني چون: نظامي گنجوي، ناصر بخارايي، استاد شهريار و فريدون مشيري اجرا كرده و تصنيف‌هايي نيز روي شعر شاعراني چون: حافظ، نظامي گنجوي، مولانا، رهي معيري و فريدون مشيري اجرا كرده كه در نوع خود متنوع است.

كاوه ديلمي اگرچه در اين 40 ساله آلبوم‌هاي كمي از او منتشر شده اما ثمره پرباري از خود به يادگار گذاشت.

روانش شاد و يادش گرامي باد.

ارسال دیدگاه شما

ورود به حساب کاربری
ایجاد حساب کاربری
عنوان صفحه‌ها
کارتون
کارتون