وزيرخارجه آمريكا: در صورت پيشرفت به مذاكرات با طالبان مي‌پيوندم
در جست‌وجوي موفقيت
ميثم سليماني
مايك پمپئو، وزير امورخارجه ايالات متحده اميدوار است در مذاكراتي كه طي هفته‌هاي آينده ميان آمريكا و طالبان افغانستان در دوحه جريان دارد به اين شهر سفر كند تا به روند مذاكرات كمك كند. اما نكته اينجاست كه گفته مي‌شود مذاكرات ميان نماينده ايالات متحده و طالبان در دوحه بسيار پيچيده و حساس توصيف شده است. پمپئو طي سخناني كه در آيووا داشت عنوان كرد اگر زلماي خليل‌زاد، نماينده ويژه ايالات متحده در مورد افغانستان بتواند در مذاكرات دوحه كار را به جايي مناسب برساند كه به نتيجه نزديك باشد، تيم در حال مذاكره با طالبان را در دوحه همراهي خواهد كرد.
مايك پمپئو در سخنان خود عنوان كرد: من اكنون تيمي دارم كه تلاش مي‌كنند با تروريست‌هاي طالبان در دوحه مذاكره كنند و به دنبال يافتن راهي براي پايان رساندن جنگ در افغانستان هستند. اين گروه متعهد مي‌شود كه ديگر درگير خشونت در افغانستان نشود. تهديدي براي آمريكا و متحدان‌مان نيست، به حقوق اساسي شهروندان افغان، زنان و كودكان نيز در همه طيف‌ها به‌طور كامل احترام مي‌گذارد.
پمپئو همچنين گفت: اين يك مشكل پيچيده است و اين را شما اضافه كنيد كه بازيگران منطقه‌اي متعددي در افغانستان حضور دارند. كشورهاي پاكستان، چين، روسيه و هند از جمله اين كشورها هستند و همين موضوع به پيچيدگي‌هاي اين مذاكره مي‌افزايد. پمپئو تاكيد كرد كه خليل‌زاد اكنون پشت ميز مذاكره قرار دارد و سعي مي‌كند كار را به جايي برساند كه توافق كافي براي پيشرفت رو به جلو وجود داشته باشد. اكنون تمام قطعات اين پازل گردآوري شده است و اميدواريم كه توافق حاصل شود. وي افزود: اگر ما اين كار را انجام دهيم براي ما بسيار خوب خواهد بود و اميدوارم كه خليل‌زاد اين پيشرفت را در مذاكرات ايجاد كند. پمپئو تاكيد كرد كه اميدوارم خليل‌زاد پيشرفت كافي داشته باشد و من بتوانم در چند هفته ديگر به آنجا بروم و خودم كمي كمك كنم.
طبق گزارش‌ها مذاكره‌كنندگان آمريكايي و اعضاي طالبان به نوعي توافق اوليه در مورد نحوه خروج نيروهاي امريكايي از افغانستان رسيدند و در طرف مقابل طالبان تضمين مي‌كند كه تهديدي عليه امريكا و سايركشورها به خصوص متحدان امريكا نباشند. به گزارش طلوع نيوز، دو طرف طي روزهاي اخير در مورد اين موافقتنامه كار كرده‌اند و احتمال دارد كه مذاكرات ادامه پيدا كند.
اما دولت افغانستان اعلام كرده است كه هرگونه توافق نهايي در خصوص صلح بايد مورد تاييد دولت اين كشور برسد. هارون چخانسوري، سخنگوي اشرف غني گفت: هرآنچه توافق شده است، تنها در حالتي قابل اجرا خواهد بود كه ميان حكومت افغانستان و طالبان باشد.
گفتني است دور پنجم گفت‌وگو‌هاي قطر در روز دوشنبه پس از دو روز تعليق مجدد آغاز شد. براساس گزارش‌ها دو طرف در مورد ماهيت خروج نيروهاي خارجي و تضمين‌هاي لازم از سوي طالبان چانه‌زني كردند كه اصلي‌ترين نكته اين بوده است كه طالبان نبايد تهديدي در خاك افغانستان عليه يك كشور خارجي باشد كه به نظر مي‌رسد در اين زمينه هنوز طرفين به نتيجه مطلوب دست پيدا نكردند. با اين حال گفته مي‌شود كه طرفين توافق‌هايي را نيز انجام داده‌اند اما جزيياتي در اين خصوص وجود ندارد.
اما در ميان صحبت‌هاي مايك پمپئو يك نكته بسيار جنجال‌برانگيز بود كه مي‌تواند روند مذاكرات را نيز تحت تاثير قرار دهد. پمپئو عنوان كرد كه تيم ما مشغول مذاكره با گروه تروريستي طالبان است. اما نكته اينجاست كه طالبان با همه جنايت‌هايي كه در افغانستان انجام داده در ليست گروه‌هاي تروريستي وزارت امورخارجه آمريكا قرار ندارد و مايك پمپئو عملا به اشتباه طالبان را گروه تروريستي خواند؛ موضوعي كه در عمل مي‌تواند مذاكرات را تحت‌تاثير قرار دهد. حتي خبرنگاران از سخنگوي موقت وزارت خارجه اين سوال را در مورد اظهارات مايك پمپئو پرسيدند و او با دستپاچگي عنوان كرد كه سخنان وزيرامورخارجه كاملا شفاف و روشن است و حاضر به اظهار نظر رسمي در خصوص صحبت‌هاي مايك پمپئو نشد و تقريبا شبيه همان سخنان را مجدد بيان كرد. رابرت پالادينو، سخنگوي وزارت خارجه آمريكا گفت: من نمي‌خواهم فراتر از صحبت‌هاي وزيرامورخارجه حرفي بزنم. او تاكيد كرد كه مذاكرات در دوحه به خوبي پيش مي‌رود اما براي توافق نياز به كار و تلاش بيشتري هست.
از طرفي ديگر نكته اينجاست كه به نظر مي‌رسد مايك پمپئو علاقه‌مند است با مطرح كردن حضور خود در دوحه اعتبار به نتيجه رسيدن مذاكرات را به نام خود ثبت كند.
پمپئو با تروريستي خواندن طالبان نشان داد كه حتي نمي‌داند اين گروه براي آمريكا تروريستي نيست و همين موضوع تا حدي راه را براي مذاكره مستقيم ميان آمريكا و طالبان باز گذاشته است. با توجه به سوابق نه چندان زياد ديپلماتيك مايك پمپئو نمي‌توان اميدوار بود كه او شخصا كمك چنداني به مذاكرات بكند؛ غير از اينكه بخواهد خود را به عنوان عامل اصلي اين توافق معرفي كند. زيرا از آنجايي كه پمپئو هيچ موفقيت چشم‌گيري در مدت حضور در وزارت خارجه نداشته، اكنون اميد زيادي به اين توافق بسته تا بتواند يك موفقيت جدي را به نام خود ثبت كند.
از سويي ديگر آمريكايي‌ها و شخص پمپئو در سخنان خود عملا دولت افغانستان را ناديده گرفته‌اند. آمريكايي‌ها هرنوع توافقي ميان خود و طالبان را نهايي مي‌دانند و نيازي نمي‌بينند با دولت وارد مذاكره شوند. از همين رو حضور مايك پمپئو در دوحه و اعلام توافق با طالبان را مي‌توان يك تير خلاص به دولت مركزي افغانستان دانست تا نشان دهند كه دولت عملا در افغانستان هيچ‌كاره است و تصميمات در اين زمينه از جاي ديگري ديكته مي‌شود.