شهرداري تبريز در اقدامي ابتكاري با تملك واحدهاي مسكوني صفاري كه يكي از مجتمع‌هاي مسكوني قديمي تبريز بود، تصميم به تبديل آن به يك باغ سنتي ايراني گرفته است كه مي‌توان از اين اتفاق سبز به عنوان پلي براي وصال باغ‌شهر گذشته به باغ‌شهر آينده ياد كرد.
شهريارتبريز/ بهنام عبداللهي: نيازي به آمار و ارقام نيست؛ حتي نيازي نيست كه حتما پشت پنجره هواپيما يا بر فراز كوه عينالي قرار بگيريد، با يك گشت كوچك در شهر مي‌توان دريافت كه چه فاصله دردناكي ميان باغ‌شهر ايران و تبريز افتاده است.
ريش‌سفيدها بيشتر از سابقه سبز تبريز خبر دارند. آنها مي‌دانند زماني محله‌هاي تبريز يا با «باغ» شروع مي‌شدند يا با «باغ» تمام: «باغميشه»، «قره‌آغاج»، «كوچه‌باغ»، «حكم‌آباد باغلاري» و ...
حالا اگرچه اسم‌شان پابرجاست اما باد مدرنيته، صنعتي‌شدن و مديريت‌هاي ناصحيح شهر در دوره‌هاي مختلف تمام سبزي‌شان را با خود برده و يك اسم خشك و خالي براي ما باقي مانده است.
وقتي در تبريز از زمين به آسمان مي‌بارد
تنها تبريز نيست كه به اين وضعيت مبتلا شده؛ بسياري از كلانشهرهاي كشور دچار آفاتي اينچنيني شده و روزبه‌روز درختان و فضاهاي سبزشان را از دست داده‌اند. حالا بسياري از شهرداري‌ها حتي لكه‌هاي سبزي را كه در سطح شهر باقي مانده به واحدهاي تجاري يا مسكوني تبديل مي‌كنند بلكه در اين وضعيت سخت اقتصادي روي پاي خود بمانند؛ هرچند هيچ‌چيزي از بين بردن فضاي سبز را توجيه نمي‌كند. اما در تبريز از زمين به آسمان مي‌بارد؛ اينجا شهرداري پول مي‌دهد، واحدهاي مسكوني را تملك مي‌كند و به پارك و فضاي سبز تبديل مي‌كند؛ چيزي كه در تاريخ شهرداري‌ها كم‌نظير يا حتي بي‌نظير است. چندروز پيش لابه‌لاي آن‌همه خبر ناگوار و تلخ كه از مشكلات و گراني‌ها در رسانه‌ها منتشر مي‌شود، خبري سبز از شهردار تبريز به گوش رسيد: «مجتمع مسكوني صفاري كه يكي از مجتمع‌هاي قديمي تبريز به شمار مي‌آيد، به پارك و فضاي سبز تبديل مي‌شود.»
شهرداري تبريز يك جاي خالي را با رنگ سبز
پر مي‌كند
مجتمع مسكوني صفاري، خانه‌هاي سازماني يكي از ارگان‌هاي دولتي بود كه در سال‌هاي اخير براي خشك‌كردن درختان آن و تبديل باغ به مجتمع مسكوني تلاش‌هاي فراواني شد و همين موضوع اذهان عمومي را مكدر ساخت اما اكنون شهرداري تبريز در اقدامي بديع تصميم به خريد زمين و احياي آن گرفته است. مجتمع صفاري در منطقه راه‌آهن تبريز قرار گرفته است؛ جايي كه اين‌روزها از فضاي سبز مطلوبي برخوردار نيست و شايد به همين‌خاطر خشك‌كردن درختان مجتمع صفاري در سال‌هاي ۹۳ و ۹۴ واكنش‌هاي تندي از سوي مردم و مسوولان به همراه داشت.
شهردار تبريز تيرماه سال جاري طي بازديدي كه از مجتمع صفاري داشت، گفته بود كه مالكيت كوي صفاري مالكيت يكي از ادارات دولتي است و شهرداري تبريز با پيگيري‌هاي فراوان بارها آمادگي خود را نسبت به جمع‌آوري نخاله، هرس و آبياري درختان اين مجموعه اعلام كرده است.
تملك مجتمع صفاري
به ارزش ۳۲۰ميليارد ريال
اما حالا در اسفندماه ۹۷، شهردار تبريز با حضور دوباره در مجتمع صفاري از وعده‌اي كه داده بود رونمايي كرد. شهين‌باهر در بازديدي كه به همراه رييس كميسيون محيط زيست و توسعه پايدار شوراي شهر تبريز از مراحل پاكسازي باغ صفاري داشت، گفت: «در نظر داريم باغ صفاري را در قالب معماري باغ‌هاي ايراني احيا و بازسازي كنيم.»
او اعلام كرد: «چند طرح قابل توجه در اين زمينه مطرح شده و با بررسي‌هاي لازم برنامه احياي باغ صفاري به شكل باغ‌هاي تاريخي و كهن ايراني احيا و بازسازي مي‌شود.» «بعد از يك‌سال پيگيري مستمر، اين محل طي مذاكرات انجام‌شده توسط شهرداري تبريز به ارزش ۳۲۰ميليارد ريال خريداري شده و عمليات نخاله‌برداري، خاكبرداري و هرس درختان باغ در آستانه نوروز آغاز شده است.» اين خبر خوش را هم ايرج شهين‌باهر اعلام كرد.
«مساحت كل باغ صفاري ۱.۵هكتار است كه توسط شهرداري تبريز خريداري شده و در حال حاضر مشغول پاكسازي و خاكبرداري چند قطعه واحد مسكوني آن هستيم.» او همچنين يادآور شد: «شهرداري تبريز با تمام توان توسعه فضاي سبز را در اولويت برنامه‌هاي اجرايي قرار داده و با كاشت نهال در مناطق مختلف سعي در بهبود وضعيت زيست محيطي، افزايش نشاط اجتماعي و كاهش آلودگي هوا دارد، اما تا حصول نتيجه مطلوب از اين نهال‌ها زمان زيادي نياز داريم.»
اما سامان احمدزاده، شهردار منطقه ۶ تبريز هم در گفت‌وگو با خبرنگار شهريار مي‌گويد: «مساحت كل باغ صفاري ۱.۵هكتار است كه توسط شهرداري تبريز خريداري شده و درحال حاضر مشغول پاكسازي و خاكبرداري چندقطعه واحدمسكوني آن هستيم.»
او اعلام مي‌كند كه هم‌اكنون مشاوراني براي طراحي باغ صفاري به شكل باغ‌هاي سنتي ايراني تلاش مي‌كنند و پياده‌راه، حوض و... از جمله بخش‌هاي اين باغ در آينده‌اي نزديك خواهد بود.
شهردار منطقه ۶ تبريز با اشاره به وضعيت فضاي سبز تبريز به شهروندان اين نويد را مي‌دهد كه با اجراي پروژه باغ صفاري فضاي سبزي عالي براي استراحت و تفريح در اختيارشان قرار بگيرد. احمدزاده يادآور مي‌شود: «با توجه به قدمت درختان كوي صفاري و عميق بودن ريشه‌هاي آن، ما وظيفه داريم چنين مجموعه‌هايي را براي آيندگان حفظ كنيم و تلاش مي‌كنيم درختان كوي صفاري را به عنوان تنها محدوده فضاي سبز شهري در مسير خيابان راه‌آهن حفظ و احيا كنيم.»
سال ۹۷ براي تبريز، سال سبزي بود
تملك قطعات مسكوني و تغيير كاربري آنها به فضاي سبز، از رويكردهاي شهرداري تبريز در سال جاري بود اما ايرج شهين‌باهر ايجاد پارك‌هاي محله‌اي با خريد واحدهاي مسكوني كوچك را يكي از اولويت‌هاي شهرداري تبريز براي سال ۹۸ عنوان مي‌كند.
در كنار اين شهرداري تلاش مي‌كند با تبديل‌كردن واحدهاي مسكوني سست در سكونتگاه‌هاي غيررسمي و بافت فرسوده شهر با يك تير دو نشان بزند؛ هم پيشگيري از ايجاد واحدهاي مسكوني غيراستاندارد و غيررسمي و هم ايجاد فضاي سبز. در سالي كه پشت سر مي‌گذاريم شهرداري تبريز ۱۴پارك محله‌اي در نقاط مختلف شهر ايجاد كرده است. پارك‌هايي كه هركدام در ابعاد خود گام‌هايي تاثيرگذار براي بازگشت به گذشته سبز تبريز به شمار مي‌آيند. سال ۹۷كه با احداث ۴پارك محله‌اي در منطقه ۲ آغاز شده بود، حالا با يك اقدام كم‌نظير در احياي باغ صفاري به پايان مي‌رسد. تبريز سال سبزي را پشت سر گذاشت و حالا تبريزي‌ها اميدوارند تملك واحدهاي مسكوني و تبديل آنها به فضاي سبز خبري باشد كه در سال ۹۸ بارها و بارها از رسانه‌ها مي‌شنوند.