بخوانيد و ببينيد !
آلبرت كوچويي
پيشنهاد و توصيه كسي چون من براي خوانندگان روزنامه، براي يك كتاب و يك فيلم كمي دشوار است. براي كسي كه هر يك هفته يا حداكثر ده روز يك رمان يا داستان كوتاه ايراني و همين طور يك ترجمه يا اثر به زبان اصلي به پايان مي‌برد.
آثار كلاسيك ادبيات و همين طور سينما را به راستي تمامي آنها را به تقريب در دوران نوجواني و جواني به پايان برده‌ام و حتي در زمينه سينما، نوآوران و موج نويي‌هاي سينماي اروپا را هم. آثار فليني، پازوليني، ژان لوك گودار، كلود شابرول و... در اين صورت خود سردرگم مي‌شوم كه كدام را توصيه و پيشنهاد بدهم ... .
به عنوان يك منتقد كتاب و منتقد فيلم هم، تصميم‌گيري در اين باره دشوار است. در يك اثر سينمايي، شيفته بازيگران مي‌شوم و در ديگري كارگرداني، در يكي طراحي و ديگري موسيقي آن. باز براي خود سردرگمي به بار مي‌آورد. درباره كتاب هم، اگر كسي آثار كلاسيك را نخوانده باشد و بعد آثاري در مكتب‌هاي نو، چه مي‌توان توصيه كرد؟ بايد كه آثار كلاسيك را خوانده باشيد و بعد آثاري با نگاه نو و پيشتاز را ... مي‌شود گفت، هوگو را نخوانيد؟ يا بعد ماركز را و برويد دسيكا، آنتونيوني، برگمان را نبينيد و ناگهان آثار گي يرمو و كوآرون را ببينيد؟
چنين توصيه‌هايي باور كنيد، دشوار است و گاه ناممكن... . نسل ما در دهه سي و چهل، خواندن را با نشريه‌هاي زرد شروع كرد. مجلات جنجالي و حادثه‌اي آن زمان جز اينها را. اما همين تشنگي و شيفتگي به خواندن، ما را به آثار ماندني كلاسيك كشاند. از پاورقي‌هاي مستعان، رسيديم به هوگو و پس از آن دنياي جادويي و واقع‌گرايي و تا به آثار پسانوين. اگر آن تشنگي و شيفتگي خواندن يا آن ديدن بر پرده نقره‌اي نبود، رسيدن به اين قله‌ها، ناممكن بود. باكي نبود، با مجلات جنجالي سپيد و سياه، روشنفكر، اميد ايران، شروع كرديم تا به ناهيد ادبي رسيديم. از مبتذل‌هاي فيلمفارسي شروع كرديم تا به آثار پيشتاز در سينما رسيديم و حتي گاو مهرجويي و قيصر كيميايي، موج نو سينماي ايران را از سرسيري به تماشا نشستيم. پس مي‌توانم بگويم، فقط بخوانيد و فقط ببينيد، حتي مثل گارسيا ماركز، بروشورها و كاتالوگ‌ها را بخوانيد، حتي توصيه‌هاي پزشكي درون جعبه‌هاي دارويي را و فيلم هم هر چه به دست‌تان رسيد، ببينيد. اگر اين راه را پشت سرگذاشته‌ايد، باز باكي نيست كه راه خود را يافته‌ايد... . اما براي حرفه‌اي‌ها مي‌گويم رمان جزء از كل، شاهكار استيو تولتز را بخوانيد و فيلم روما، تازه‌ترين شاهكار « آلفونسو كوآرون» را به تماشا بنشينيد. به لطف سايت‌هاي وطني، آخرين فيلم‌ها، هنوز اكران اروپا و امريكا نگرفته قابل «دانلود»اند.