تربيت بهاري
محمد داوري
چقدر اين رسانه‌اي‌ها ذهن زيبا و دل لطيفي دارند وقتي به [دبير اجتماعي] گفتم براي امروز آيا لازم است چيزي بنويسم او كه دبيري سرويس اجتماعي را بر عهده دارد، گفت: «آره بنويس اما بهاري»
گفتم از كجاي آموزش و پرورش بنويسم كه واقعا بهاري باشد يا از چه موضوعي بنويسم كه تلخي و اندوه و افسوس در آن نباشد! چنان [دبير اجتماعي] به چشمان من خيره و منتظر مانده بود كه شرمم آمد لذا به خودم گفتم حالا كه اين جوان خوشفكر و پرتلاش كه در طول 364 روز گذشته همه‌اش با سوژه‌هاي دردناك و غم‌انگيز حوزه اجتماعي سروكار داشته اين تقاضا را دارد بايد سوژه‌اي بهاري و مرتبط با تربيت پيدا كنم و چيزي بنويسم تا پاسخگوي روان لطيف و ذهن زيباي او و ساير خوانندگان اعتماد در آخرين شماره سال 97 باشد لذا تصميم گرفتم در مورد تربيت بهاري بنويسم. تركيب دو واژه تربيت و بهار تداعي‌كننده رويكردهاي تربيتي در سنخ جامعه‌شناختي و روانشناختي متكي بر تربيت طبيعت‌محور و محيط‌گراست، رويكردي كه مدت‌ها در محافل مرتبط مورد توجه و حمايت جدي قرار داشت به ويژه با نظرات جان لاك و روسو در عرصه آكادميك به جدال طولاني انديشمندان و نظريه‌پردازان مبدل شد تا اينكه با توسعه و تعميق روانشناسي و گسترش گرايش‌هاي مختلف اين رشته و اخيرا با يافته‌هاي جديد علوم‌شناختي تحولات عميق و گسترده و اصلاحات جدي در اين رويكرد ايجاد شده است. هر چند يافته‌هاي جديد علمي به ويژه در حوزه ژنتيك و علوم‌شناختي و مغز و اعصاب و ذهن تغييرات جدي را در نظريه‌هاي تعليم و تربيت ايجاد كرده است اما همچنان بخش زيادي از اين يافته‌ها، بازگشتي بر بخش‌هايي از رويكرد طبيعت‌گرايي در تربيت و آموزش و پرورش دارد همان بخش‌هايي كه شايد ميراث قابل دفاع تربيت سنتي باشد. تربيتي كه خانواده محور و متكي بر فرآيند رشد طبيعي بدون دخالت‌هاي مصنوعي است يا به عبارتي تربيتي كه كمتر طبيعت انسان را دستكاري مي‌كند و اجازه مي‌دهد، كودك و نوجوان به اقتضاي نيازهاي طبيعي خود رشد كند مانند يك باغباني كه نه زمستان را با تعجيل و به صورت مصنوعي عقب مي‌راند و نه در آوردن بهار دخالت مخربي خواهد داشت بلكه تماشاگر فرآيند طبيعي رشد گل و گياه و بذر و دانه خواهد بود و فقط هدايتگر و مراقبي است كه اجازه نمي‌دهد در فرآيند رشد طبيعي خللي ايجاد شود نه درختان را به رقابت مخرب دعوت مي‌كند و نه تفاوت‌هاي آنها را ناديده مي‌گيرد بلكه از هر درختي ثمري متناسب با طبيعت او را طلب مي‌كند و تلاش دارد تا آنها را از گزند آفات مخرب مسير طبيعي در امان نگه دارد. بهار تلنگري است به همه ما به ويژه مادران و پدران و معلمان و مربيان تا تربيت بهاري را فراموش نكنيم و به خود و ديگران يادآوري كنيم كه پژمردن گل‌ها و خشك شدن شاخه‌ها تقصير هيچ بوته گل و درختي نيست بلكه يا غيبت باغبان يا غفلت اوست كه خود و ديگران را از عطر و زيبايي و ميوه‌ها و شيريني و طراوت و شادابي طبيعت محروم كرده است. پس بياييد باغبانان حاضر و آگاه باشيم تا پر شود از عطر كودكي و طراوت نوجواني كوي و برزن ما در اين نوروز و روزهاي پس از آن تا نوروزي ديگر.