انتخابات هيات رييسه مجلس در اجلاسيه چهارم برگزار مي‌شود
آرامش پيش از توفان
عليرضا كيانپور
5 خرداد ماه آخرين انتخابات هيات رييسه مجلس دهم برگزار خواهد شد و حالا 3 فراكسيون سياسي مجلس در حالي خود را براي اين آخرين مبارزه سياسي درون‌پارلماني در دوره دهم مجلس آماده مي‌كنند كه همچون 3 سال گذشته، اخباري ضد و نقيض از نحوه ورود اين 3 فراكسيون به رقابت براي انتخاب رييس، نواب رييس، دبيران و ناظران هيات‌رييسه مجلس به گوش مي‌رسد؛ اخباري با دامنه‌اي گسترده از تلاش اكثريت هر 3 فراكسيون براي تثبيت شرايط فعلي براي سال آخر تا رقابت سخت و جدي آنها براي تصاحب هر 13 كرسي هيات‌رييسه، تا جايي كه بعضا گفته مي‌شود كه حتي احتمال رقابت اين 3 فراكسيون بر سر كرسي رياست نيز منتفي نبوده و هيچ بعيد نيست كه همچون سال سوم هر 3 فراكسيون حتي براي كرسي رياست نيز كانديداي مستقل خود را به ميدان بفرستند.
سال گذشته در همين روزهاي پاياني ارديبهشت و آغازين روزهاي خرداد ماه بود كه جمع‌بندي نمايندگان در 3 فراكسيون اميد، مستقلين ولايي و نمايندگان ولايي، آنها را وارد رقابت شديدي كرد كه در ادامه هر چه به روز سرنوشت نزديك شديم، اين رقابت جدي و جدي‌تر نيز شد. چنانچه درنهايت برخلاف 2 سال نخست مجلس دهم به ويژه همان سال دوم كه فراكسيون‌ها در عين رقابت لااقل درمورد رياست علي لاريجاني به اجماع رسيدند در سومين رقابت براي اين مهم‌ترين كرسي پارلمان نيز وارد رقابت شدند. هر چند آنچه در عمل اتفاق افتاد، نشان از نوعي تفاهم نانوشته ميان دو فراكسيون مستقلين ولايي و نمايندگان ولايي داشت. آنجا كه ابتدا محمدرضا عارف به عنوان نامزد فراكسيون اميد براي رياست مجلس با حميدرضا حاجي‌بابايي، رييس فراكسيون نمايندگان ولايي و علي لاريجاني، گزينه اصلي مستقلين ولايي براي اين كرسي حساس وارد رقابت شدند و در ادامه پس از آنكه عارف در مرحله نخست راي‌گيري موفق به ايستادن بالاتر از لاريجاني و حاجي‌بابايي شد، اصولگرايان در فراكسيون مستقلين ولايي دورِ حاجي‌بابايي را گرفتند و بعد، او در اقدامي كه همان روز به باور اصلاح‌طلب‌ها و حتي برخي از غيراصلاح‌طلب‌ها، مصداق تخلف آشكار از آيين‌نامه داخلي مجلس بود، رسما به نفع لاريجاني از ادامه رقابت كناره‌گيري كرد تا درنهايت در راي‌گيري دوم، اين بار لاريجاني بالاتر از عارف بايستد؛ رقابتي كه عارف همان زمان از آن به عنوان «بي‌اخلاقي سياسي» ياد كرد.
هر چه بود اما لاريجاني بار ديگر نبرد براي تصاحب كرسي رياست را به نفع خود تمام كرد تا ضمن بهبود ركورد خود به عنوان تنها سياستمدار در جمهوري اسلامي كه بيش از يك دهه(11سال) موفق به رياست بر پارلمان شده در سومين سال مجلس دهم نيز همچنان رييس مجلس بماند. اما آن روز اين تنها علي لاريجاني نبود كه برخلاف خواست اميدي‌ها موفق به تثبيت جايگاه خود در مجلس دهم شد چراكه اگرچه اميدي‌ها بدوا ترجيح مي‌دادند عارف را جايگزين لاريجاني كنند اما همزمان در رقابت جدي و نفسگيري ديگر به دنبال تثبيت مسعود پزشكيان و علي مطهري به عنوان نواب رييس در سومين سال پياپي بودند. خواستي كه آن زمان به ويژه از سوي فراكسيون نمايندگان ولايي تهديد مي‌شد و كار چنان گره خورده بود كه اصولگرايان با تمركز بيشتر بر حذف مطهري از اين حربه براي رايزني‌هاي پشت‌‌پرده خود با اعضاي دو فراكسيون ديگر بهره مي‌بردند. به هر تفسير اما اين بار اين خواست اصلاح‌طلبان در فراكسيون اميد بود كه تامين شد نه اصولگرايان عضو فراكسيون نمايندگان ولايي!
حالا اما در آستانه برگزاري آخرين انتخابات هيات‌رييسه مجلس دهم با توجه به اينكه سال پاياني كار مجالس همواره سال انتخاباتي نمايندگان نيز هست و طبيعتا اينكه در آستانه برگزاري انتخابات مجلس، چه كسي رييس باشد و چه كساني نواب رييس و اعضاي هيات‌رييسه، اهميتي قابل توجه خواهد داشت به نظر مي‌رسد بايد منتظر رقابتي، اگر نه سخت‌تر از 3 سال قبل، لااقل در همان حد و حدود از جديت باشيم. اما مساله اين است كه شواهد و قراين چندان نشاني از صحت اين گزاره ندارد. چنانچه با نگاهي به اخبار پارلمان در روزهاي گذشته و مقايسه آن با فضاي سياسي-رسانه‌اي مجلس در آستانه انتخابات هيات‌رييسه 3 سال قبل مي‌بينيم كه فضا به مراتب آرام‌تر از گذشته است. با اين همه اما به نظر مي‌رسد اين آرامش بيشتر از آنكه راهبرد واقعي فراكسيون‌هاي سياسي مجلس در آستانه آخرين انتخابات هيات رييسه دوره دهم باشد، تاكتيك انتخاباتي آنهاست و به‌تعبيري در حكم «آرامش پيش از توفان.»
سياستي كه هر 3 فراكسيون در سال سوم نيز به نحوي ضعيف‌تر از آنچه اكنون شاهديم، اجرا كردند و درحالي كه تا يكي، دو روز مانده به زمان برگزاري انتخابات، ناظران منتظر برگزاري انتخاباتي كم‌حاشيه بودند درنهايت چنانچه گفتيم، فضا به قدري رقابتي شد كه بعضي فراكسيون‌ها را ناچار به بي‌توجهي به آيين‌نامه داخلي و به تعبير عارف «بداخلاقي سياسي» كرد. اين نوبت اما به نظر مي‌رسد اين حربه متكي بر «حركت با چراغ خاموش» اگر واقعا تاكتيك انتخاباتي 3 فراكسيون يا برخي از آنها باشد، با جديت بيشتر و حساب‌‌شده‌تر از دفعه پيش دنبال مي‌شود. چنانچه همين ديروز عبدالكريم حسين‌زاده، نايب‌رييس فراكسيون اميد، غلامعلي جعفرزاده‌ايمن‌آبادي، نايب‌رييس فراكسيون مستقلين ولايي و حميدرضا حاجي‌بابايي، رييس فراكسيون نمايندگان ولايي، هر سه در اظهارنظرهايي جداگانه به «اعتماد» گفته‌اند كه هنوز صحبتي در اين رابطه در فراكسيون‌هاي مبتوع‌شان درنگرفته و طوري وانمود كردند كه انگار هيچ برنامه مشخصي در اين رابطه ندارند. هر چند با دقيق‌تر شدن در سطور و بين سطور گفته‌هاي آنها مي‌توان دريافت كه اين رويكرد بيش از آنكه ناشي از بي‌توجهي 3 فراكسيون به رقابت‌هاي درون‌پارلماني باشد به همان تاكتيك «حركت با چراغ خاموش» شبيه است.
سيده‌حميده زرآبادي، نماينده اصلاح‌طلب مردم قزوين و از جمله اعضاي فراكسيون اميد در شوراي عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان به تازگي در ارتباط با انتخابات هيات رييسه مجلس به «اعتماد» گفت كه هنوز بحثي به صورت عمومي در فراكسيون مطرح نشده اما طبيعتا نمايندگان در گعده‌هاي خود صحبت‌هايي داشته‌اند. اين نماينده مجلس البته معتقد است كه تا روزها و حتي ساعات پاياني منتهي به برگزاري انتخابات و راي‌گيري در صحن علني نمي‌توان درباره اينكه دقيقا چه اتفاقي در اين انتخابات خواهد افتاد و چه كسي رييس مي‌شود و كدام‌يك از نمايندگان 2 كرسي نواب رييس، 6 كرسي دبيران و 3 كرسي ناظران هيات رييسه پارلمان در اجلاسيه چهارم را تصاحب خواهند كرد، اظهارنظر قطعي كرد. اشاره‌اي به آنچه در همين آخرين انتخابات هيات رييسه مجلس در اجلاسيه سوم گذشت و چنانچه گفتيم به ويژه انتخاب رييس مجلس با حواشي پر افت و خيزي همراه شد.
همزمان حميدرضا حاجي‌بابايي، رييس فراكسيون نمايندگان ولايي نيز در اظهارنظري جداگانه مواضعي مشابه آنچه از زرآبادي نقل كرديم، اتخاذ كرده و به خبرنگاران گفته كه هنوز صحبتي جدي در مجمع فراكسيون درباره انتخابات هيات رييسه نداشته‌ايم. هر چند نماينده اصولگراي همدان كه سابقه وزارت در دولت احمدي‌نژاد را نيز در كارنامه دارد همزمان از احتمال حضور اين فراكسيون با فهرست مستقل در انتخابات هيات رييسه اجلاسيه چهارم خبر داده و اگرچه گفته هنوز هيچ تصميم قطعي و مشخصي اتخاذ نشده اما همين اشاره گذرا از جايگاه رياست يكي از 3 فراكسيون سياسي، آن هم در اين فضاي «بيش از حد آرام» مي‌تواند در حكم خبري داغ، زمينه‌ساز تحليل‌گري و واكاوي جدي موضوع از جانب ناظران شود.
از ديگر سو غلامعلي جعفرزاده‌ايمن‌آبادي، نايب‌رييس نخست فراكسيون مستقلين ولايي مجلس نيز در گفت‌وگوي خود با «اعتماد» موضعي مشابه اتخاذ كرده و گفته نه تنها هنوز در سطح فراكسيون به تصميمي مشخص نرسيده‌اند بلكه نگاه شخصي‌اش به اين انتخابات نيز با توجه به شرايط خاص كشور به نحوي است كه هر چه تغيير و تحولات در 13 كرسي حساس هيات رييسه پارلمان كمتر و مهم‌تر از آن، رقابت‌هاي درون‌پارلماني آرام‌تر و بي‌حاشيه‌تر دنبال شود، بهتر خواهد بود. جعفرزاده استدلال مي‌كند كه با توجه به مشكلات عديده در سطح سياسي و روابط بين‌الملل همچنين مصايب و معضلات اقتصادي و معيشتي اين روزهاي كشور، اگر مردم احساس كنند كه نمايندگان‌شان به جاي دعوا بر سر مطالبات آنها به دنبال رقابت‌هاي جناحي و به تعبيري جدال بر سر قدرت هستند، دلخور و دلزده شده و به‌حق گلايه خواهند كرد.
در چنين حال و اوضاعي اما به نظر مي‌رسد تنها بايد منتظر بمانيم تا اين روزهاي آرام و اين به اصطلاح «آرامش پيش از توفان» سر بيايد تا مگر پس از آن مشخص شود كه آرامش اين روزهاي پارلمان در فضاي رقابت‌هاي جناحي، آرامشي مدام و پاياست يا چنانچه به نظر مي‌رسد، «آرامش پيش از توفان.»