نشست اقتصادي معامله قرن در بحرين آغاز شد
كارگاهي براي فروش يك ملت
شهاب شهسواري
صبح سه‌شنبه، داماد رييس‌جمهور امريكا و وزير خزانه‌داري دولت او، استيو منوچين به منامه پايتخت بحرين وارد شدند تا نشست «كارگاه اقتصادي از صلح تا رفاه» را برگزار كنند. نشستي كه به گفته مقام‌هاي امريكا براي جمع‌آوري كمك‌هاي بين‌المللي براي اجراي پروژه‌هاي زيرساختي و كارآفريني در سرزمين اشغالي فلسطين برگزار مي‌شود. نشست منامه 3 روز بعد از انتشار سندي از سوي كاخ سفيد برگزار شد كه از آن با عنوان «بخش اقتصادي طرح معامله قرن» ياد شده است. اين نشست دو روزه تحت تدابير شديد امنيتي در منامه بحرين برگزار شد. براساس تصاوير منتشر شده از سوي رسانه‌ها، خودروهاي زرهي در تمامي خيابان‌هاي اطراف هتل فورسيزن منامه كه ميزبان اين نشست بود، حضور محسوس داشتند. همزمان با برگزاري اين نشست، جان بولتون در ادامه سياست هراس‌افكني دولتش عليه ايران در قدس اشغالي مدعي شده است كه امريكا «نگران تهديد نظامي ايران عليه بحرين هنگام برگزاري نشست منامه است.» نشست منامه از سوي تشكيلات خودگردان فلسطين و تمامي گروه‌هاي فلسطيني تحريم شده است و همزمان با آغاز اين نشست در شهرهاي كرانه باختري، اعتراضات متعددي عليه برگزاركنندگان و هيات‌هاي حاضر در آن انجام شد، در نواز غزه هم شهروندان اقدام به اعتصاب عمومي كردند. جارد كوشنر، داماد رييس‌جمهور امريكا و مدير تيم طراحان معامله قرن در مصاحبه‌اي كه روز سه‌شنبه از شبكه خبري الجزيره قطر پخش شد، تاكيد كرد كه طرح با ابتكار صلح عربي كه حدود 17 سال پيش از سوي عربستان پيشنهاد شد و به تصويب اتحاديه عرب رسيد، متفاوت خواهد بود.
به نوشته گاردين، تبديل نام اين نشست از «كنفرانس» به «كارگاه» نشان‌دهنده ميزان نااميدي برگزاركنندگان آن از موفقيت نشست منامه است. در شرايطي كه بحرين، امارات متحده عربي و عربستان سعودي اعلام كرده‌اند كه در اين نشست مشاركت مي‌كنند، مصر و اردن هم هيات‌هايي را براي شركت در نشست منامه اعزام كرده‌اند. در برابر بسياري از كشورهاي مسلمان جهان، شركت در اين اجلاس را تحريم كرده‌اند و دولت‌هاي چين و روسيه هم اعلام كردند كه حاضر به مشاركت در اين نشست نيستند. مقام‌هاي امريكايي گفته‌اند كه به دليل تحريم اين اجلاس از سوي تشكيلات خودگردان فلسطيني هيچ يك از وزراي كابينه رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين هم به اين كارگاه دعوت نشده‌اند. در نتيجه به گزارش رسانه‌ها فقط هيات‌هاي اقتصادي از طرف رژيم اشغالگر در اين نشست مشاركت مي‌كنند.
فلسطينيان همزمان با آغاز نشست منامه در سراسر كرانه باختري رود اردن تجمع‌هاي اعتراضي برگزار كردند. در الخليل، فلسطينيان با در دست داشتن بنرهايي عليه برگزاركنندگان كنفرانس و هيات‌هاي عربي كه در اين كنفرانس شركت مي‌كنند، شعار دادند. به گزارش الجزيره مناطق ديگر از جمله بيت‌لحم، جنين، نابلس، طولكرم، سلفيت، قلقيليه و اريحا شاهد تظاهرات مشابه در مخالفت با برگزاري نشست منامه بودند. شهروندان غزه نيز روز سه‌شنبه در اعتراض به اين نشست، اعتصاب عمومي برقرار كردند. صائب عريقات، دبيركل سازمان آزاديبخش فلسطين(ساف) در بيانيه‌اي تاكيد كرد:«هر طرحي كه شامل از بين بردن آرمان فلسطيني باشد از سوي همه فلسطينيان مردود شمرده مي‌شود و نه قابل بحث است و نه قابل مذاكره. حق ما براي حاكميت ملي، آزادي و استقلال بايد بر اساس اجراي قطعنامه‌هاي سازمان ملل متحد و حقوق بين‌الملل محترم شمرده شود. اين مسير تنها مسير صلح و رفاه است.» مشير المصري از مقام‌هاي جنبش مقاومت اسلامي فلسطين(حماس) هم گفته است:«رويكرد ترامپ، تبديل آرمان سياسي فلسطين به يك مسلخ بشردوستانه است كه نهايتا قرار است اشغالگري را در منطقه جذب و ادغام كند.»
به رغم اعتراض شهروندان فلسطيني به برگزاري اين نشست، عربستان سعودي هياتي ارشد به رياست محمد جدعان، وزير دارايي اين كشور به منامه اعزام كرده است و سرپرست صندوق ذخيره ملي اين كشور هم در اين هيات حضور دارد. به گزارش خبرگزاري رسمي عربستان سعودي، حضور اين هيات «تاكيد بر موضع قاطع در حمايت از مردم فلسطين براي رسيدن به رشد و ثبات است.» خبرگزاري دولتي عربستان سعودي همراستا با دولت ايالات متحده امريكا هيچ اشاره‌اي به سرنوشت حق حاكميت ملي، تماميت ارضي و حق بازگشت آوارگان فلسطيني نكرده است.
چمي شالف در يادداشتي براي روزنامه هاآرتص مي‌نويسد:«طرح كوشنر با عنوان از صلح تا رفاه شامل پروژه‌هاي آرمان‌شهري است كه با پولي كه وجود ندارد، قرار است براي توافق صلحي كه هرگز به وقوع نمي‌پيوندد، ساخته شود.»
بر اساس طرحي كه داماد رييس‌جمهور امريكا تهيه كرده است، كشورهاي اعانه دهنده در اين كنفرانس قرار است 50 ميليارد دلار براي پروژه‌هاي طرح‌ريزي شده در منطقه تامين كنند. 28 ميليارد دلار از اين مبلغ در سرزمين‌هاي فلسطيني از جمله كرانه باختري و نوار غزه سرمايه‌گذاري مي‌شود، 7.5 ميليارد دلار در اردن، 9 ميليارد دلار در مصر و 6 ميليارد دلار در لبنان. در اين طرح اجراي 179 پروژه زيرساختي و تجاري پيش‌بيني شده كه قرار است 5 ميليارد دلار آن به ساخت دالاني تجاري ميان غزه و كرانه باختري اختصاص پيدا كند.
به نوشته رويترز «كوشنر، مشاور دونالد ترامپ درست مانند پدر زنش از معاملات املاك و مسكن به سياست آمده است و طرح خود را هم در مجموعه‌اي از بروشورهايي پر از نمودارها و جدول‌هاي آماري رنگارنگ در كنار عكس‌هاي تبليغاتي عرضه كرده است كه بيشتر آن را شبيه به يك بروشور تبليغاتي براي جذب سرمايه‌گذاري اقتصادي مي‌كند.»
در مصاحبه‌اي كه روز سه‌شنبه شبكه خبري الجزيره قطر با داماد ترامپ پخش كرد، اين مقام امريكايي تاكيد مي‌كند كه جنبه سياسي طرح او لزوما اجراي تمام اجزاي ابتكار صلح عربي كه سال 2002 توسط عربستان پيشنهاد شد و به تصويب اتحاديه عرب رسيد، نخواهد بود. داماد ترامپ در مصاحبه با الجزيره مي‌گويد:«من تصور مي‌كنم كه اگر قرار باشد توافقي شكل بگيرد، قرار نيست كه زيرمجموعه ابتكار صلح عربي باشد. در واقع توافق نهايي چيزي بين ابتكار عربي و موضع اسراييلي‌هاست.» بر اساس طرح ابتكار عربي صلح، كشورهاي عربي راهكار دو كشوري را پذيرفته بودند. اين ابتكار بر 3 اصل تشكيل دولت فلسطيني در مرزهاي 1967، پايتختي قدس شرقي و حق بازگشت آوارگان پيشنهاد شده بود كه اشغالگران نسبت به هر 3 اين اصول اعتراض دارند. كوشنر در پاسخ به سوال الجزيره در مورد اينكه چرا اين ابتكار را ناديده گرفته است، گفت: «اين يك تلاش بسيار بزرگ بود اما اگر قرار بود بر اساس اين پيشنهاد توافقي صورت بگيرد اين توافق مدت‌ها قبل شكل گرفته بود.» او مانند همه مصاحبه‌هاي پيشينش حاضر نشد به اين سوال جواب دهد كه آيا دولت متبوعش حاضر به اصل پذيرش دو دولت در سرزمين‌هاي فلسطيني است يا نه؟