نشست خبري قائم مقام دبير شوراي نگهبان برگزار شد و سوالات بسياري بيپاسخ ماند
سوالات ناپخته، پاسخ‌هاي ناقص و ديگر هيچ
آخرين نشست مطبوعاتي عباسعلي كدخدايي، سخنگو و قائم مقام دبير شوراي نگهبان روز گذشته با حضور قابل توجه خبرنگاران در حالي برگزار شد كه لايحه دفاعيه 324 صفحه‌اي محمدرضا خاتمي، نايب‌رييس ششمين دوره مجلس شوراي اسلامي، حذف و اضافه گزارش تفصيلي شوراي نگهبان درباره دهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري، معرفي 5 حقوق‌دان نزديك به جريان سياسي اصولگرا از سوي سيدابراهيم رييسي به مجلس شوراي اسلامي براي حضور در جمع حقوق‌دانان شوراي نگهبان و مواردي چون ادعاهاي يكي از نمايندگان مجلس درباره واگذاري آپارتمان به وكلاي ملت در ازاي پس گرفتن تقاضاي استيضاح‌شان از جمله مواردي بود كه شوراي نگهبان را با حاشيه‌اي مواجه كرد و به همين منظور انتظار مي‌رفت، نشستي پربارتر از آنچه برگزار شد در انتظار اهالي رسانه باشد.اما ايران و سپهر سياستش عرصه غافلگيري‌هاست. به همين روي نشست مطبوعاتي كدخدايي نه تنها جنجالي نشد بلكه او با پاسخ‌هايي قابل پيش‌بيني و البته مطابق معمول كوتاه، هم شوراي نگهبان را در مقابل انتقادات مصون نگه داشت و هم رسانه‌هاي همسو با خود و تفكر قالب در دادگاه قانون اساسي را راضي كرد. آغاز نشست با اظهارات مديركل روابط عمومي شوراي نگهبان و معرفي پايگاه اطلاع‌رساني جديد اين نهاد همراه شد و البته انتقادات مجازي اخير به شورا را نيز در برگرفت. انتقاداتي كه با انتشار لايحه دفاعيه محمدرضا خاتمي آغاز شد و با حذف چند ساعته گزارش تفصيلي شوراي نگهبان درباره انتخابات 88 به اوج خود رسيد.
اتهام مضحك
كدخدايي كه اصولا براي سوالات خبرنگاران جز در گفت‌وگوهاي تفصيلي پاسخ‌هايي مختصر و از پيش تعيين شده در آستين دارد، گفته‌هايش در مقابل سوالات حاشيه‌اي را به حداقل مي‌رساند تا بدين شيوه حداقل از ايجاد حاشيه‌اي جديد براي نهاد متبوع خود جلوگيري به عمل آورد. او اين بار در مواجه با سوال خبرنگار صداوسيما كه بيش از آنكه سوال باشد، رفع اتهام از صداوسيما، شوراي نگهبان، وزارت كشور و ساير نهادهاي دخيل در انتخابات 88 بود همان شيوه جواب داده هميشگي را پيشه كرد. 0 جملاتي را به زبان آورد كه با تغيير يا در عبارتي صحيح‌تر، تحريف دوباره موجبات انتقاد از او و شوراي نگهبان را فراهم آورد، سخنگوي شوراي نگهبان گفت:«اينكه گفتيد كلي است. ادعاي مضحكي كه مي‌شود اصلا قابل پاسخ نيست. اينها را بايد كنار بگذاريد چون از اين حرف‌هاي بي‌پايه و اساس زياد زده مي‌شود. ما اگر بخواهيم وقت خودمان را به اين كارها اختصاص بدهيم به كارهاي ديگرمان نمي‌رسيم. فكر مي‌كنم توضيحات روابط عمومي در اين جهت كافي بود.» منتقدان اين اظهارات كدخدايي را به موضوع دادگاه خاتمي نسبت دادند حال آنكه او اظهاراتش را در پاسخ به سوالي درباره حذف گزارش تفصيلي 88 مطرح كرده بود. كدخدايي طرح ادعاي حذف گزارش تفصيلي 88 را مضحك خوانده و بيانيه شوراي نگهبان در همين زمينه را كافي مي‌داند و اساسا نه سوال و نه پاسخ او ارتباطي به دادگاه خاتمي نداشت.
ختم كلام
در ادامه پاسخ به پرسش فوق، كدخدايي جملاتي را به زبان آورد كه شوراي نگهبان را نقطه پايان اختلافات بر سر انتخابات معرفي مي‌كرد. او گفت: « بارها عرض كرديم نظر شوراي نگهبان قاطع، پاياني و ختم كلام است. اگر نسبت به آن مطلب موضوعي هست، آقايان اسناد و مداركشان را ارايه بدهند ولي بقيه قابل پاسخ نيست.» حال آنكه چطور نظر شوراي نگهبان نقطه پايان اختلافات محسوب مي‌شود وقتي اساسا همچون حوادث سال 88 موضوع دعوا شيوه رفتار و اظهارنظر همين نهاد محسوب مي‌شود، سوالي است كه كدخدايي حاضر به پاسخگويي به آن نيست ولي در اين ميان انتقاد علي شكوري‌راد، مدير كل حزب اتحاد ملت نيز به او قابل توجه است. اين فعال سياسي اصلاح‌طلب در همين زمينه در صفحه شخصي خود در شبكه اجتماعي توييتر نوشت:«آيا حتى اين ادعاى آقاى كدخدايى كه نظر شوراى نگهبان اصل و ختم كلام است را نبايد پاسخ داد؟ ختم كلام صرفا از ناحيه معصوم(ع) است و كلام غيرمعصوم قابل نقد و رد است. نظر متولى ولو غيرحق فقط مورد عمل قرار مى‌گيرد.»
به بيان ساده‌تر شكوري‌راد معتقد است، نظرات شوراي نگهبان صرفا اجرا مي‌شود بنابراين نمي‌تواند نقطه پايان اختلافات باشد. اين اظهارات كدخدايي دقيقا به حدي مورد توجه و البته انتقاد شبكه‌هاي اجتماعي قرار گرفت كه گفته‌هايش درباره رايزني با اصلاح‌طلبان مورد توجه قرار نگرفت. قائم مقام دبير شوراي نگهبان در پاسخ به سوالي درباره رايزني يا «لابي» اصلاح‌طلبان با اين نهاد به منظور بازتر شدن فضا و تاييد صلاحيت ژنرال‌هاي اين جريان اظهار كرد:«ملاك شوراي نگهبان اجراي مر قانون است و شوراي نگهبان نه مي‌تواند ورود كسي را تضمين كند و نه براي كسي فرش قرمز پهن مي‌كند.» او پيش از اين هم در پاسخ به سوال ديگري درباره اظهارات اخير وزير كشور مبني بر اينكه «مساله‌دارها وارد انتخابات نشوند» و بردن نام چهره‌هايي چون مصطفي تاج‌زاده و بهزاد نبوي از پاسخگويي به سوال مطروحه خودداري و تاكيد كرده بود كه ملاك اين نهاد صرفا مر قانون است.
اعتراف سخنگو
ديگر نكته قابل توجه اين نشست حدود 90 دقيقه‌اي، فرار سخنگوي شوراي نگهبان از موضوعي است كه احتمالا در چگونگي ورود اصلاح‌طلبان به انتخابات يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي تاثير به‌سزايي خواهد گذاشت. يكي از خبرنگاران از كدخدايي درباره چرايي معرفي چهره‌هاي با سابقه اصولگرا چون محمد دهقان كه سابقه رياست ستاد انتخاباتي محمدباقر قاليباف را در كارنامه دارد به عنوان حقوق‌دان مدنظر رييس قوه قضاييه براي ورود به جمع اعضاي شوراي نگهبان با يادآوري اين موضوع كه اين مهم در اختيار رييس قوه قضاييه است و شوراي نگهبان دخل و تصرفي در اين زمينه ندارد و مجلس مي‌تواند از بين گزينه‌هاي مطروحه دست به انتخاب بزند، تاكيد كرد:«قطعا هر كسي كه به شوراي نگهبان مي‌آيد بايد فارغ از اظهارنظرها و مصاديق سياسي عمل كند.»
نكته اينجاست كه سخنگوي شوراي نگهبان در حالي تاكيد كرده كه نظرات اعضاي اين شورا بر روند نظارت بر انتخابات و رد يا تاييد صلاحيت نامزدها بي‌تاثير است كه روز گذشته در گفت‌وگو با روزنامه كاروكارگر اعتراف كرده كه سخنراني غلامحسين الهام به سود كانديداي مستقر در پاستور در جريان انتخابات 88 كه به طور همزمان در دولت محمود احمدي‌نژاد و شوراي نگهبان عضويت داشت به اعتبار اين نهاد خدشه وارد كرده است و اين يعني با توجه به سوابق اصولگرايانه 4 چهره از ميان 5 چهره معرفي شده از سوي رييسي به مجلس باز هم بيم آن مي‌رود كه شوراي نگهبان گرفتار شده و حواشي نظير آنچه در گذشته رخ داده و شوراي نگهبان را با اتهامات همچنان بلاتكليف مواجه كرده، رودررو كند.
انتقاد از خود
دليل اين پرسش را شايد بهتر باشد نه در ميان خلق‌وخوي كدخدايي بلكه از ميان شيوه طرح سوالات جست‌وجو كرد. كدخدايي در قامت سخنگوي شوراي نگهبان نشست مطبوعاتي برگزار كرده و طبيعتا بايد پاسخگوي سوالاتي در همين زمينه باشد اما چرا بايد يكي از سوالات نقش لايحه موافقت‌نامه همكاري ايران با بخش اقتصادي اوراسيا و تاثير آن بر تحريم‌هاي اقتصادي آمريكا با ايران باشد؟ سوالي كه دقيقا در حيطه صلاحيت مسوولان دولتي است، مي‌توان پاسخ آن را در ميان اظهارات سخنگوي دولت جست‌وجو كرد. عجيب‌تر آنكه كدخدايي نيز با كمال ميل به اين سوال پاسخ گفته و از بدعهدي ايالات متحده آمريكا در جريان توافق هسته‌اي موسوم به برجام سخن به ميان مي‌آورد، موضوعي كه قاعدتا در صلاحيت ديپلمات‌هاي ايراني است.
با اين حال كدخدايي يك بار در جريان گفت‌وگويي تفصيلي كه پانا آن را منتشر كرد صراحتا به انتقاد از سوالات خبرنگاران پرداخته و گفته بود:«ما واقعا مي‌خواهيم به سوالات پاسخ دهيم منتهي اين نكته را مدنظر داشته باشيد كه در مباحث حقوقي، گاهي يك موضوع تخصصي مطرح مي‌شود كه دوستان خبرنگار ما به آن توجه ندارند. بارها شده است در نشست خبري يك موضوعي را مطرح كرده‌ام ولي بعد كه تيترها را ديدم، واقعا خودم خنده‌ام گرفته است.» عدم تسلط به مباحث حقوقي امري غيرقابل انكار محسوب نمي‌شود ولي بعضا نوع طرح سوالات به گونه‌اي است كه فضاي لازم براي سخنگوي شوراي نگهبان ايجاد مي‌شود تا از پاسخگويي صريح به سوال مطروحه خودداري كند، موضوعي كه تقريبا در هر نشست شوراي نگهبان اتفاق مي‌افتد و عملا سبب شده تعداد قابل توجهي از سوالات پاسخ درخور را نيابند.به هر روي آخرين نشست مطبوعاتي كدخدايي برگزار شد و اين چهره معتمد آيت‌الله جنتي حداقل تا 2 هفته آينده نشست مطبوعاتي نخواهد داشت تا سوالاتي چون تاثير حضور چهره‌هاي نزديك به يك جريان سياسي بر روند تصميم‌گيري‌ها و تفسيرهاي شوراي نگهبان و ارتباط آن با اعتبار اين دستگاه در كنار موضوعاتي همچون چگونگي رايزني اصلاح‌طلبان با شوراي نگهبان، ادعاهاي اخير نمايندگان مجلس، انتخابات الكترونيك و شفافيت بيشتر اين شورا همچنان بيپاسخ باقي بمانند، سوالاتي كه اگر پخته‌تر بود، مي‌توانست سخنگوي سخن‌نگوي شوراي نگهبان را نيز به گفتن وا دارد.