در سايه نامشخص بودن وضعيت مسجد حكيم اصفهان
زنجير بستنشيني مسجد صفوي به سرقت رفت
گروه اجتماعي| يك هفته از دزديده شدن زنجير بستنشيني مسجد حكيم اصفهان سپري شده است و حالا، فريدون اللهياري مديركل اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان اصفهان در گفتوگو با «ايلنا» با تاييد اين خبر از نبود اطلاعات تكميلي و مشخص نبودن سرنوشت زنجير اطلاع داد. اللهياري با اشاره به اينكه اداره مسجد حكيم اصفهان به صورت هيات امنايي است از جزييات اين واقعه اظهار بيخبري كرد و اظهار داشت: «يگان حفاظت ميراث فرهنگي اصفهان درصدد بررسي و پيگيري دزديده شدن زنجيرهاي در ورودي مسجد حكيم است.» در حالي سرنوشت زنجير بستنشيني در هالهاي از ابهام قرار دارد كه بهزعم برخي كارشناسان ميراث فرهنگي، اين زنجير با قلمزنيهاي ظريف و خوشكار، واقع در سردري با آجركاريهاي بهجا مانده از دوران ايلخاني قرار داشت و احتمالا قدمت آن با قدمت ساخت بنا يكسان بود. دزديده شدن زنجير بستنشيني به زعم مهدي جعفري، كارشناس ميراث فرهنگي ريشه در اختلافات سازمان ميراث فرهنگي استان اصفهان با هيات امناي مسجد دارد و در سايه اين اختلاف مدتهاست كه ميراث فرهنگي بودجهاي را براي بازسازي، مرمت و حفاظت از اين بنا اختصاص نداده است و سرپرستي از اين بنا در ميان اين دو بخش دستبه دست ميشود.
جعفري با اشاره به اينكه مسجد حكيم به عنوان يكي از شاخصترين مساجد استان اصفهان به عنوان مسجد جامع كوچك نيز شناخته ميشود، در گفتوگو با «اعتماد» گفت: «دزديده شدن زنجير بستنشيني تنها مشكل اين بناي ارزشمند نيست، در حال حاضر ديوار ضلع غربي در حال فرونشست بوده و ترك عميقي برداشته است، به دليل رعايت نشدن عرصه و حريم بنا، رطوبت حاصل از آبياري فضاي سبز به پي بنا نفوذ كرده است.» او با انتقاد از ضعف در حراست از بناهاي ارزشمند تاريخي اظهار داشت: «در دورافتادهترين روستاهاي اصفهان موظفند براي جلوگيري از سرقت دام دوربينهاي مداربسته نصب كنند، حال چطور يك بناي تاريخي ارزشمند كه از نظر مكاني درست در مقابل اداره ميراث فرهنگي شهرستان اصفهان قرار دارد و هر روز كارمندان اين اداره از مقابل آن ميگذرند فاقد يك دوربين ساده حفاظتي است.» جعفري سرقت زنجيربست را تلنگري دانست كه شايد بتواند نظر عمومي را به وضعيت نابسامان مسجد حكيم جلب كند.
زنجير بستنشيني در اماكن مذهبي گذشته نشانه مصونيت و تشخص مرز و محدوده بست بود. بستنشيني كه امروز مفهوم تاريخي خود را از دست داده است، به محلهايي خاص در اماكن مقدس و مذهبي اطلاق ميشد كه افراد به دلايل مختلفي در اين نقاط به منظور شفاخواهي يا دادخواهي و گاهي هم براي اعتراض و حقطلبي بست مينشستند. با توجه به قداست بالاي بستها، مردم و حكام وقت احترام خاصي براي آنها قائل بودند و در قسمتهاي مشخص با يك رشته زنجير محل بست را مشخص ميكردند، محلي كه ورود ماموران رسمي دولتي و غيرمسلمانان به آن ممنوع بود. از اينرو ميتوان گفت زنجير بستنشيني مسجد حكيم خود در زمره ميراث مذهبي است و دزديدن آن تعرض به آستانه احترام و قداست مسجد حكيم است. مسجد حكيم اصفهان كه به نام مسجد جورجير هم خوانده ميشود، بنايي است متعلق به اواخر دوره صفوي واقع در منطقه قديمي بابالدشت اصفهان كه در بخش انتهايي بازار رنگرزان جاي دارد. اين بنا در زمان شاه عباس دوم و به دست پزشك حكيم او به نام محمد داوود در محل ويرانههاي مسجد جامع ديلمي جورجير يا مسجد صاحب اسماعيل بن عباد از قرن چهارم هجري ساخته شده است و به همين دليل هم مسجد حكيم نام دارد. اين بنا در ۱۳۱۳ش به شماره ۲۲۳ به ثبت آثار ملي رسيد.