«اعتماد» پرونده واردات گوشت به ايران را بررسي مي‌كند
سود 5/12 ميليارد توماني بوفالوهاي هندي
گروه اقتصادي| واردات گوشت بوفالوهاي هندي از سال 1390 و در تب و تاب افزايش قيمت گوشت از سازمان دامپزشكي مجوز گرفت. يك سال از ورود اين گوشت به كشور گذشت تا صداي برخي درآمد. مي‌گفتند لاشه‌هاي خراب گوشت از هند به كشور وارد شده تا براي توليد سوسيس و كالباس مورد استفاده قرار گيرد.
ماجرا تنها به سوسيس و كالباس ختم نمي‌شد. قيمت پايين اين گوشت چنان وسوسه‌كننده بود كه خيلي زود اين گوشت‌هاي بي‌كيفيت سر از بازار مصرف تازه خوري درآوردند.
واردات گوشت به ايران هيچگاه بي‌حاشيه نبود. وقتي پاي واردات از اوكراين به ميان آمد برخي به آلودگي اين گوشت‌ها به راديواكتيو مشكوك بودند و برخي تحقيقات نشان مي‌داد آنچه تحت عنوان گوشت از قطب جنوب وارد شده است در حقيقت گوشت تاريخ مصرف گذشته و مرجوعي
ديگر كشورها بود.
امروز آمار گمرك نشان مي‌دهد قيمت هر كيلو گوشت وارداتي در سال 1393، به طور متوسط 12 هزار و 412 تومان بوده است و گوشت هندي ارزان‌تر. سال گذشته هر كيلو گوشت بوفالوي هندي را 9 هزار و 715 تومان به كشور وارد كرده‌اند. اما قيمت گوشت‌هاي يخي در بازار آن هم در نمايشگاه عرضه مستقيم كالا كه نرخ‌ها با تخفيف بيشتر براي مصرف‌كنندگان تعيين مي‌شود، هر كيلو 22 هزار و 500 تومان بود. با يك حساب سرانگشتي مي‌توان فهميد واردكنندگان گوشت بوفالو سودي بيش از دو برابر يعني 131 درصد را به جيب زده‌اند.
سازمان دامپزشكي همچنان مدافع واردات
بر اساس آمار گمرك سال گذشته يك هزار و 267 تن گوشت بوفالوي هندي به ارزش 12 ميليارد و 314 ميليون تومان وارد كشور شده است. حال اگر سود دو برابري واردات اين گوشت را براي واردكنندگان آن در نظر بگيريم، خواهيم ديد كه واردكنندگان گوشت بوفالو 5/12 ميليارد تومان سود در اين سال عايدشان شده است. با اين حساب و كتاب به وضوح مشخص مي‌شود كه علت ادامه واردات در اين چهار سال با وجود تمام مخالفت‌هاي سازمان غذا و دارو، سازمان استاندارد و حتي معاون اول رييس‌جمهور چه بوده است. اما اينكه چرا سازمان دامپزشكي با علم به كيفيت پايين اين گوشت‌ها و احتمال قريب ورود آن به بازار مصرف همچنان بر ادامه واردات پافشاري دارد؛ پرسشي است كه هنوز پاسخ روشني براي آن يافت نشده است. هنوز هم اين پرسش در اذهان وجود دارد كه آيا از سود ياد شده، سازمان دامپزشكي نيز منتفع مي‌شود كه صدور مجوز را از دستور كار خارج‌نكرده است؟
صنايع فرآوري، واردكنندگان اصلي هستند؟
از آنجا كه تازه‌خوري اين گوشت بي‌كيفيت از سوي كارشناسان تغذيه منع مي‌شود؛ براي مصرف اين گوشت وارداتي صنعتي‌ها پا به ميدان گذاشتند. رقابت براي به دست آوردن سود بيشتر و تصاحب سهم بالاتري از بازار مصرف بين تعاوني توليد فرآورده‌هاي گوشتي و اتحاديه تازه تاسيس واردكنندگان گوشت كه ازكارتل‌هاي اصلي واردات گوشت كشور به‌شمار مي‌روند موجب گرايش به تامين اين كالاي پروتييني از مبدا كشور هندوستان شد. خيلي‌ها هنوز به خاطر دارند كه واردات گوشت هندي، 11 سال پيش هم جنجال آفريني كرد. به همين دليل تعاوني فرآورده‌هاي گوشتي كه تامين‌كننده اصلي گوشت مصرفي كارخانجات سوسيس و كالباس است، صبر كرد تا خاطره گوشت‌هاي آلوده فراموش شود و پس از چند سال دوباره واردات گوشت ارزان گاوميش هندي را كليد زد.
تلاش براي واردات ارزان‌ترين گوشت جهان
قيمت، به عنوان مهم‌ترين فاكتور، باعث انتخاب گوشت هندي شد و سلامت مصرف‌كننده تحت لواي بي‌توجهي سازمان مسوول از ليست ويژگي‌هاي كالاي وارداتي حذف شد. لاشه گاوميش‌هاي هندي كه به دليل اعتقادات مردم اين كشور تنها در حالت پيري و ضعف مفرط كشتار مي‌شوند و از كيفيت پاييني برخوردارند در گروه ارزان‌ترين گوشت‌هاي جهان طبقه‌بندي مي‌شود. كالايي كه با وجود ارزاني بيش از حد به دليل احتمال مشكلات بهداشتي تا پيش از اين چندان خريداري در خارج از كشور توليد‌كننده نداشته، اما حالا بخت به آن روي كرده و ايراني‌ها براي خريد آن سر و دست مي‌شكنند. از همان زماني كه سازمان دامپزشكي مجوز ورود اين گوشت را صادر كرد، كارشناسان نسبت به عواقبي كه براي سلامت مردم به بار مي‌آورد هشدار دادند.
مسوولاني كه زود مجاب مي‌شوند
البته در آن دوران تعدادي از نمايندگان مجلس درباره مخاطرات ورود اين كالا هشدار داده بودند اما خيلي زود اين هشدارها با سكوت دولت وقت به فراموشي سپرده شد. سخنگوي وقت كميسيون كشاورزي با اشاره به اينكه دست‌هاي پنهاني در كار است كه از سودهاي كلان نمي‌گذرند، اعلام كرده بود برخي‌ها، مسوولان را مجاب به واردات گوشت مي‌كنند. عيسي جعفري همچنين تاكيد كرده بود كه حجم واردات بيش از نياز داخل است. نايب‌رييس هيات تحقيق و تفحص واردات دام زنده هم از واردات نابجاي گوشت و دام زنده به كشور انتقاد كرده بود. اقبال محمدي نيز گفته بود كه سياست‌ها مزيت رقابتي توليد گوشت را تهديد مي‌كند.
همه اينها اما منجر به توقف واردات گوشت هندي نشد. از آنجا كه قيمت گوشت‌هاي برزيلي با افزايش 200 درصدي در اين مدت مواجه بوده است لذا بازارهاي ارزان قيمت اولويت صنايع مواد پروتييني قرار گرفت.
شرطي كه به فراموشي سپرده شد
دبير اتحاديه فرآورده‌هاي گوشتي پيش از اين به صراحت موضوع تفاوت قيمت را دليل اصلي واردات گاوميش هندي مي‌داند و مي‌گويد: نيازمند ايجاد يك رقيب براي برزيل بوديم، و اگر هند مي‌تواند با حداقل‌هاي استاندارد مورد قبول و با نصف قيمت برزيل، گوشت توليد كند عقل حكم مي‌كند كه به واردات گوشت از هند ادامه دهيم. وي درحالي صحبت از استانداردهاي مورد قبول مي‌كند كه سازمان دامپزشكي ورود اين گوشت‌ها را مشروط اعلام كرده است. موضوعي كه در بحث واردات اين كالا به حاشيه رفته و بدون لحاظ آن واردات
ادامه يافته است.
مشروط بودن واردات موضوعي است كه واردكنندگان علاقه‌اي به علني شدن آن ندارند. شرط برقرارشده براي واردات گوشت از هند تنها استفاده در فرآورده‌هايي است كه حرارت كامل ببينند. هرچند تلاش شده در صدور مجوزهاي مشروط بيشترين دقت صورت گيرد، اما تضميني براي اجرايي شدن آن وجود ندارد. تفاوت بيش از 500درصدي قيمت گوشت گاوميش‌هاي پير هندي با گوشت در بازار مصرف كشور آنقدر وسوسه برانگيز است كه مي‌شود پيدا شدن سرو كله گوشت گاوميش‌هاي هندي را در برخي رستوران‌ها پيش‌بيني كرد.
در حال حاضر واردات گوشت هندي در اتحاديه اروپا ممنوع است. علت آن هم اين است كه گوشت توليدشده در هند با استانداردهاي جديد دنيا مطابقت ندارد. 50 سال قبل دامپزشكي ميگفت بازرسي گوشت منحصر به معاينه قبل از كشتار و بازرسي لاشه پس از كشتار است اما در طول ساليان اخير فرآيندهاي ديگري هم به اين روند اضافه شده كه طي آن مساله باقيماندههاي دارو، آنتيبيوتيك و فلزات سنگين هم مطرح است. چون هندوستان با اين استانداردهاي جديد همخواني ندارد اتحاديه اروپا با اينكه گوشت اين كشور در بازارهاي جهاني قيمت بسيار ارزاني دارد گوشت هندي وارد نمي‌كند.