احزاب اصلي از رسيدن به كرسي رياستجمهوري بازماندند
چهرههاي جديد تونس
شهاب شهسواري
دومين انتخابات آزاد در تونس با نتايجي غيرمنتظره به پايان رسيد. هيچ يك از نامزدهاي شناخته شده احزاب تونس، از جمله نخستوزير كنوني، دو نخستوزير پيشين، وزير دفاع و رييسجمهور پيشين تونس نتوانستند آراي لازم را به دست بياورند تا يك دانشگاهي مستقل و مديرعامل يك كمپاني رسانهاي تونسي، بالاتر از بقيه رقبا به مرحله دوم انتخابات راه پيدا كند. در ميان 24 نامزد شركتكننده در انتخابات، قيس سعيد، استاد حقوق دانشگاه و نبيل قروي، مديرعامل شبكه تلويزيوني نسمه، توانستند به ترتيب با كسب 19 و 15 درصد از مجموع آرا به مرحله دوم راه پيدا كنند. 8 سال بعد از انقلاب تونس و بركناري ديكتاتور پيشين اين كشور، زينالعابدين بن علي، اقبال عمومي به صندوقهاي آرا بسيار كم بود و كمتر از نيمي از واجدين شرايط راي دهي در انتخابات روز يكشنبه مشاركت كردند. نامزدهاي شناخته شده اين انتخابات از جمله نخستوزير يوسف شاهد كه به نمايندگي از حزب جديد التاسيسش، «زندهباد تونس» در انتخابات شركت كردهبود، منصف مرزوقي، رييسجمهور پيشين به نمايندگي از حزب اراده تونس، محسن مرزوق، رهبر حزب تازه تاسيس مشروع تونس و دبيركل پيشين حزب حاكم ندا تونس، عبدالكريم زبيدي، وزير دفاع كه به عنوان نامزد مستقل در انتخابات شركت كرد، عبدالفتاح مورو، نامزد حزب اسلامگراي نهضت همگي در رقابت شلوغ انتخاباتي ناكام ماندند، امري كه نشاندهنده نارضايتي عمومي از فعاليت احزاب و سياستمداراني است كه بعد از انقلاب تونس و ايجاد دموكراسي در اين كشور زمام امور را در دست گرفتهاند. غالب جمعيت تونس نسبت به ادامه وضع بد اقتصادي از جمله گسترش بيكاري و افزايش تورم در سالهاي گذشته معترض هستند و در طول 8 سال گذشته سياستمداران جريان اصلي را از حل آنها ناتوان ديدهاند. سال گذشته، اعتراضهاي گستردهاي در تونس در اعتراض به مشكلات اقتصادي رخ داد كه باعث عزل نخستوزير اين كشور شد.
قيس سعيد، استاد دانشگاه و فاروق قروي، تاجر زنداني دو نامزدي بودند كه بر اساس نتايج اوليه انتخابات بيشترين آرا را كسب كردهاند. تنها 45درصد از واجدين شرايط راي در تونس در اين انتخابات مشاركت كردند كه 18 درصد كمتر از ميزان مشاركت در انتخابات سال 2014 بود. عبدالفتاح مورو، نامزد حزب نهضت تونس با كسب يازده درصد آرا در جايگاه سوم قرار گرفت تا اين حزب كه پيش از انقلاب تونس فعاليت آن ممنوع بود و در طول 8 سال گذشته به عنوان اصليترين حزب متحد دولتهاي ائتلافي اين كشور محسوب ميشد، باز هم از رسيدن به جايگاه رياستجمهوري باز بماند. بعد از اعلام نتايج اوليه انتخابات، سخنگوي حزب نهضت تاكيد كرد كه تا زمان اعلام نتايج رسمي از اظهارنظر در مورد نتيجه انتخابات خودداري خواهد كرد. رييسجمهور تونس يك ماه ديگر در مرحله دوم انتخابات از ميان دو پيشتاز رايگيري روز يكشنبه انتخاب خواهد شد. انتخابات رياست جمهور كه قرار بود آبان ماه سال جاري برگزار شود، با مرگ غيرمنتظره رييسجمهور تونس، باجي قائد سبسي، دو ماه زودتر برگزار شد. مقامهاي تونس با استناد به قانون اساسي اين كشور كه تاكيد بر برگزاري انتخابات و تعيين رييسجمهور در يك دوره 90 روزه دارد، انتخابات را از آبان ماه به 23شهريور منتقل كردند.
چهرهاي از بيرون گود
قيس سعيد، استاد حقوق و كارشناس مسائل قانون اساسي، پيشتاز انتخابات روز يكشنبه تونس بود. او كه به عنوان يك چهره مستقل و مخالف احزاب جريان اصلي تونس وارد معركه انتخابات شدهبود، پيشتازي خود را در صندوقهاي راي به عنوان «انقلاب مجدد در تونس» ارزيابي كرده است و در يك مصاحبه راديويي تاكيد كرد: «پيروزي من مسووليت سنگيني را بر دوشم ميگذارد تا نارضايتي را به اميد بدل بكنم؛ اين يك گام جديد در تاريخ تونس است؛ مانند يك انقلاب جديد است.» قيس سعيد با شعار امكان استيضاح و بركناري مقامهاي منتخب با راي مستقيم عمومي در انتخابات شركت كردهبود و بخش عمده كارزار تبليغاتي خود را براي جلب نظر جواناني كه به دليل مشكلات اقتصادي از عملكرد دولتهاي پيشين ناراضي بودند قرار دادهبود.
برلوسكوني تونس
نبيل قروي، 56 ساله، سلطان رسانهاي تونس محسوب ميشود و به دليل اتهامهاي مالي از جمله پولشويي و فرارمالياتي در حال محاكمه است. منتقدان قروي او را به تلاش براي ايجاد انحصار در حوزه رسانه و مهندسي افكار عمومي متهم ميكنند. او به همراه برادرش قاضي قروي، كه موسسان موسسه رسانهاي قروي و قروي هستند، از سوي محاكم قضايي تونس به فساد مالي متهم شده است و منتقدانش از او با عنوان «برلوسكوني تونس» ياد ميكنند. قروي كه پيش از انتخابات به بازداشتگاه منتقل شدهبود از پشت ميلههاي زندان كارزار انتخاباتي خود را دنبال كرد و نهايتا با كسب نزديك به 15 درصد مجموع آرا، به عنوان نفر دوم به دور نهايي انتخابات راه يافت. شبكه تلويزيوني نسمه كه تحت مديريت او اداره ميشود يكي از پرمخاطبترين شبكههاي تلويزيوني خصوصي در شمال آفريقا محسوب ميشود. پيش از اين برخي نمايندگان پارلمان با ارايه اصلاحيه قانون انتخابات حق مشاركت افرادي را كه سوءسابقه كيفري دارند در انتخابات سلب كردهبودند، اما نهايتا به اين دليل كه حكم نهايي در پرونده فرار مالياتي و پولشويي براي نبيل قروي صادر نشده است، او توانست در انتخابات شركت كرده و موفق شود به دور دوم راه پيدا كند. بعد از اعلام نتايج اوليه انتخابات، نبيل قروي با ارسال پيامي از زندان، نتايج انتخابات را راي بطلان شهروندان تونسي به تلاش دستگاه قضايي براي خاموش كردن صداي او عنوان كرد.