ادب و ادبيات در رسانه ملي

كاري به اين ندارم كه به همت برخي مجريان «درود بر شما» كه برابر فارسي «سلام عليكم» است به جاي «آفرين» و «احسنت» و «تشويق» به كار رفته و هنگام تحسين كاربرد دارد؛ مثلا كسي در مسابقه تلفني به پرسشي پاسخ درست مي‌دهد و مجري برنامه به او مي‌گويد: درود بر شما. كاري به اين ندارم كه باز به همت برخي مجريان احساسات طرفداران باشگاهي يا ورزشكاري مطرح به بازي گرفته مي‌شود و شايد به آنها توهين هم مي‌كنند. كاري به اين ندارم كه برخي مجريان كه فكر مي‌كنند حامي زبان فارسي هستند و سعي دارند درست صحبت كنند، با حشوهاي قبيح، جملاتي ناشايست را رسم كرده‌اند؛ مثلا: اصالتا اصليت‌تون مال كجاست؟ كاري به اين ندارم كه برخي مجريان متعهد هستند به محصول تبليغي و نه محصول فرهنگي (برنامه و مهمان) و مهمان تنها براي‌شان به اندازه پركردن ساعت مقرر اهميت دارد و نه بيشتر! اما به اين موضوع كار دارم كه مجري رسانه ملي كه مي‌گويند بايد دانشگاه باشد مقتضيات برنامه‌سازي برايش واجب‌تر از رعايت ادب و احترام است و هر جا كه مي‌خواهد سخنان مهمان را مي‌برد و آن‌گونه كه مي‌خواهد يا برايش مي‌خواهند برنامه را تمام مي‌كند يا ادامه مي‌دهد.

گويا سعدي در مملكتي كه به نوشته شدن «بني‌آدم اعضاي يك پيكرند»ش در سر در جايي كه نمي‌دانيم دقيقا كجاست، مي‌نازند، آنچنان غريب افتاده كه نمي‌دانيم يا خود را به تجاهل زده‌ايم كه « سخن را سراست ‌اي برادر و بن / نياور سخن در ميان سخن» از همين شيخ سعدي است... اين وضع گفت‌وگوهاي نخبگان‌مان در مناظرات مختلف تلويزيوني در محيطي كاملا سنگين است: بگم! بگم! بگم! يا بدتر از آن پريدن در گفتار هم آن هم از سوي كساني كه قرار است نماينده ميليون‌ها نفر باشند! ديگر از برخي مجريان چه انتظار داريم كه مهمان و ادب و احترام را همه با هم فراموش كند.

* * *

در گفت‌وگوي ميان رستم و اسفنديار سخني آمده كه در ميان جدل آنها پيش از روز نبرد در مجالس گفت‌وگو و مناظره ذكرش بايسته مي‌نمايد؛ ميان جدل و مفاخره دو پهلوان در بزم، در جايي اسفنديار در پاسخ به رستم مي‌گويد:

ترا باز گويم همه هر چه هست / يكي‌ گر دروغ است بنماي دست...

استاد فريدون جنيدي در تصحيح خود از شاهنامه فردوسي به اين موضوع اشاره كرده‌اند كه در اين بيت اسفنديار مي‌گويد: بگذار گفتارهايم را يك به يك برشمارم و اگر دروغ است، دست خود را بالا ببر و اجازه بگير و در رد گفتارم سخن بگو... و اين نخستين سند مكتوب در فرهنگ ايراني و شايد جهاني است كه براي ورود به سخن كسي با دست بلند كردن بايد اجازه گرفت... .

اي كاش به راستي شاهنامه فردوسي و بوستان و گلستان سعدي معلم مجريان رسانه ملي باشد تا اين نهاد بتواند بالفعل دانشگاه ادب و معرفت شود. ان‌شاء‌الله‌تعالي...