معترضان عراقي مقابل سفارت امريكا در بغداد تجمع كردند
تركش‌هاي يك حمله
ميثم سليماني
هنگامي كه جورج بوش پسر، رييس‌جمهور اسبق امريكا براي آخرين بار به عراق سفر كرد با يك واقعيت عيني روبه‌رو شد. زماني كه يكي از خبرنگاران در كنفرانس خبري مشترك با نوري مالكي، نخست‌وزير وقت عراق به سمت او لنگه كفش پرتاب كرد، فهميد كه امريكا چندان در عراق محبوب نيست. او تصور مي‌كرد وقتي وارد عراق شده و با سرنگوني صدام حسين، ديكتاتور سابق اين كشور مردم عراق را به آرزوي ديرينه خود رسانده چرا بايد در ميان مردم عراق منفور باشد؟ اما نكته اينجاست مردم عراق نمي‌خواستند سرنوشت‌شان به دست يك نيروي خارجي تعيين شود. امريكايي‌ها شايد از همان زمان رفته‌رفته به اين درك رسيدند كه محبوبيت چنداني در ميان مردم عراق ندارند. روز گذشته هنگامي كه مردم عراق پشت در سفارت امريكا در بغداد تجمع كردند تا اعتراض خود را به حمله خودسرانه به نيروهاي داوطلب مردمي عراق نشان دهند يك بار ديگر اين حقيقت براي امريكايي‌ها بيش از پيش نمايان شد كه عراقي‌ها نمي‌خواهند هيچ نيروي خارجي در امور داخلي عراق دخالت كند.
خشم و عصبانيت معترضان به حدي بود كه سفارت ايالات متحده در بغداد از ترس آسيب رسيدن به كارمندان نظامي و غيرنظامي به طور كامل تخليه شد. به گزارش رويترز، مقام‌هاي عراقي اعلام كردند سفير امريكا در عراق و ساير كاركنان براي ايمني بيشتر از سفارتخانه خارج و به منطقه‌اي امن منتقل شده‌اند. تصاوير منتشر شده نشان مي‌دهد هزاران تن از مردم عراق به نشانه اعتراض جلوي دروازه‌هاي ورودي سفارت امريكا در بغداد تجمع كردند.
لازم به يادآوري است كه يكشنبه شب هواپيماهاي امريكايي به پايگاه‌هاي متعلق به نيروهاي داوطلب مردمي عراق يعني حشدالشعبي حمله كردند. حركتي كه در عمل تماميت ارضي عراق را به چالش كشيد و تعدادي از نظاميان حشد نيز به درجه شهادت رسيدند. امريكايي‌ها مدعي بودند كه حمله به نيروهاي نظامي كتائب حزب‌الله در پاسخ به كشته شدن يك پيمانكار غيرنظامي امريكا در حمله موشكي به پايگاه نظامي K1 در كركوك صورت گرفته است. ادعايي كه بدون هيچ تحقيق روشن و مشخصي تاييد نشد. با اين حال رويترز به نقل از دو مقام وزارت خارجه عراق عنوان كرد كه اگر چه سفير و ساير كاركنان از سفارتخانه خارج شدند اما تعدادي از تيم حفاظتي سفارت در محل باقي ماندند. از ابتداي روز سه‌شنبه معترضان رفته رفته جلوي سفارت امريكا در منطقه سبز بغداد گرد هم آمدند. با افزايش جمعيت نيروهاي گارد ويژه عراق براي جلوگيري از ورود به سفارت و دروازه اصلي مستقر شدند. تعدادي از معترضان به سمت شيشه‌ها و ساختمان سفارت سنگ پرتاب كردند و حتي برخي نيز تلاش كردند كه از ديوار سفارت بالا بروند. برخي تصاويري كه از تظاهرات منتشر شده نشان مي‌دهد مردم سعي كردند از درهاي ورودي سفارت به داخل بروند و حتي يكي از درهاي ورودي را نيز شكستند. حتي برجك‌هاي نگهباني سفارت نيز توسط معترضان به آتش كشيده شد و ماشين‌هاي باقي مانده سفارت در پاركينگ نيز سوختند. با اين وجود گفته مي‌شود معترضان توسط تك تيراندازهايي كه در ساختمان سفارت مستقر بودند نيز مورد هدف قرار گرفتند و تا زمان تنظيم گزارش حدود 60 نفر از صبح سه‌شنبه جلوي سفارت امريكا در بغداد مجروح شدند. با اين وجود گفته مي‌شود نيروهاي امنيتي تلاش كرده‌اند تا اجازه ورود معترضان به محوطه اصلي سفارت داده نشود. با اين وجود عادل عبدالمهدي، نخست‌وزير عراق از معترضان مقابل سفارت خواست فورا محل سفارت را ترك كنند. او خطاب به معترضان گفت ما حمله نظامي امريكا به يگان‌هاي نظامي خود را از سوي دولت در بالاترين سطح محكوم مي‌كنيم. او در ادامه عنوان كرد مراسم بزرگ تشييع پيكر شهدا وفاداري به خون پاك آنهاست اما اين كار بايد به دور از تعدي به ساختمان‌هاي سفارتخانه‌ها صورت گيرد كه مسووليت حمايت و تامين امنيت آنها بر عهده دولت عراق است. چرا كه هر گونه تعدي و اقدام عليه سفارتخانه‌ها و مراكز ديپلماتيك با ممانعت نيروهاي امنيتي مواجه خواهد شد و متخلفان به اشد مجازات محكوم مي‌شوند. گفتني است عادل عبدالمهدي پس از به شهادت رسيدن ده‌ها تن از نيروهاي داوطلب مردمي عراق 3 روز در اين كشور عزاي عمومي اعلام كرد. با اين حال به‌رغم خواست عبدالمهدي معترضان به كار خود ادامه دادند و حتي برخي پرچم‌هاي حشدالشعبي و كتائب حزب‌الله را بر ديوارهاي سفارت امريكا در عراق نصب كردند. مردم در اين تظاهرات فرياد نه امريكا نه ترامپ سر مي‌دادند. حتي بخشي ديگر شعار امريكا، شيطان اكبر را سر مي‌دادند.
استاندارد دوگانه
ولي روز گذشته رويترز با رويكرد قابل توجهي به موضوع پرداخت و حتي برخي رسانه‌ها نيز تلاش كردند با همين رويكرد اين موضوع را دنبال كنند. رويترز در متن گزارش خود تلاش فراواني كرد تا نشان دهد معترضاني كه به سمت سفارت امريكا در بغداد رفته‌اند كاملا افراد نزديك به ايران و مورد حمايت ايران بوده‌اند. با اين برداشت كه قيس خزعلي، رهبر عصاب الحق، هادي العامري رهبر ائتلاف فتح و ابومهدي المهندس از فرماندهان ارشد حشدالشعبي در اين اعتراضات ديده شده‌اند و اين استدلال را به ميان آورده كه مردمي كه ماه‌ها در عراق اعتراض مي‌كنند جزو همين افراد بوده و روز سه‌شنبه فضايي فراهم شده كه نيروهاي حامي ايران وارد ميدان اعتراض شوند. اما هنگامي كه معترضان به كنسولگري ايران در كربلا و نجف يورش بردند و آنجا را آتش زدند هيچ يك از اين خبرگزاري‌ها حتي اين سناريو را مطرح نمي‌كردند كه ممكن است افرادي نزديك به عربستان يا امريكا دست به چنين اقدامي در عراق عليه ايران زده باشند. نكته اينجاست هرگونه اعتراض لزوما نبايد به آتش كشيدن سفارتخانه يا كنسولگري ختم شود. اما نبايد يك استاندارد دوگانه برقرار باشد كه اگر گروهي به كنسولگري ايران حمله مي‌كنند تبديل به معترضان واقعي مي‌شوند و افرادي كه به سمت سفارت امريكا مي‌روند تبديل به نيروهاي مورد حمايت ايران شوند.
درخواست براي محافظت از اماكن ديپلماتيك
سيدعمار الحكيم، رهبر جريان حكمت ملي در عراق در واكنش به اعتراض مقابل سفارت امريكا، در بيانيه‌اي ضمن دعوت به خويشتنداري از دولت خواست به مسووليت خود در حمايت از مراكز ديپلماتيك عمل و وجهه خود را حفظ كند. به گزارش فارس، الحكيم در اين بيانيه اعلام كرد، ضمن ابراز غم و اندوه خود از شهادت تعدادي از فرزندان نيروهاي مسلح از الحشد الشعبي به دليل بمباران پايگاه‌هاي آنها در القائم توسط امريكا بر حق اعتراض مسالمت‌آميز و آزادي بيان تاكيد مي‌كنيم و از همه طرف‌ها خواستار خويشتنداري و اجتناب از تشديد تنش و كشيده نشدن به آشوب هستيم. اين سياستمدار عراقي همچنين از دولت عراق خواست كه به مسووليت خود در حمايت از مراكز ديپلماتيك حاضر در عراق عمل و از وجهه بين‌المللي خود و دستاوردهايي كه در جامعه بين‌الملل به دست آورده و چيزي كه امنيت و ثبات كشور را تضمين مي‌كند، حمايت كند.
تهديد تلويحي پمپئو
مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا در تماس تلفني با برهم صالح، رييس‌جمهور و عادل عبدالمهدي نخست‌وزير عراق تلويحا معترضان عراقي را تهديد كرده و گفته است كه امريكا از اتباع خود دفاع مي‌كند. به گزارش فارس، مورگان اورتاگوس سخنگوي وزارت خارجه امريكا در بيانيه‌اي در مورد اين تماس‌هاي تلفني گفته است كه پمپئو در اين تماس‌ها «تصريح كرد كه ايالات متحده از افراد خود كه براي عراقي مستقل و داراي حاكميت آنجا هستند، محافظت و دفاع مي‌كند.» اورتاگوس افزود: «هم عبدالمهدي و هم صالح به وزير اطمينان دادند كه آنها مسووليت خود را جدي گرفته و ايمني و امنيت نيروها و اموال ايالات متحده در آنجا را تضمين مي‌كنند.»
بازي داخلي ترامپ
اگر به تبعات حمله امريكا به نيروهاي مردمي عراق در روابط دوجانبه بنگريم، قطعا در اين بين امريكا هزينه زيادي بابت اين موضوع خواهد پرداخت، چرا كه هر دولتي در عراق سر كار بود كه نمي‌توانست از اقدام امريكا عليه نيروهاي مردمي عراقي در خاك اين كشور حمايت كند. از طرفي اگرچه امريكايي‌ها در اعتراضات چند ماهه اخير مردم عراق از سيبل معترضان تا حدي خارج بودند و در اين بين بيشتر ايران در ويترين اين اعتراضات قرار گرفت و امريكا به نوعي با هوشمندي خود را از اين اعتراضات دور كرده بود اما با حمله هوايي به نيروهاي مردمي عراق وارد بحراني شد كه ماه‌ها سعي كرده بود خود را از آن دور كند. اكنون امريكا چه بخواهد چه نخواهد بدون هماهنگي دولت مركزي عملياتي گسترده عليه نيروهاي مردمي عراقي انجام داده كه قطعا بدون عواقب نخواهد ماند و بار ديگر به مردم عراق يادآوري كرد كه متجاوز اصلي به اين كشور چه كسي بوده است. از همين رو مي‌توان گفت كه روابط عراق و امريكا قطعا دچار يك چالش جدي خواهد شد. اما سوال اصلي اينجاست كه تا چه حد روابط ميان امريكا و عراق براي دونالد ترامپ مهم است؟ شايد ثبات و داشتن يك رابطه خوب با عراق در اولويت‌هاي ذهني دونالد ترامپ هيچ جايگاهي نداشته باشد، بلكه اين بهره‌برداري‌هاي داخلي است كه ترامپ را وارد اين جريان كرده است. اگرچه حمله به نيروهاي حشد در عراق و سوريه به ضرر ترامپ در منطقه تمام شد اما تبديل به يك برگ برنده براي او در داخل شده است. سناريو كاملا سر راست و شفاف است؛ يك حمله راكتي به يكي از پايگاه‌هاي امريكا در عراق مي‌شود، يك پيمانكار غيرنظامي امريكايي كشته مي‌شود، امريكا هم به همين بهانه پاسخ آن را مي‌دهد. حال ببينيم فارغ از فضاي بيروني چه اتفاقي در داخل امريكا رخ مي‌دهد. اين حمله با كمترين مخالفت داخلي روبه‌رو مي‌شود. نه تنها جمهوريخواهان از آن حمايت مي‌كنند، حتي بخشي از دموكرات‌ها نيز چيزي در خصوص آن بيان نمي‌كنند، چرا كه هر كس مخالفت كند در بين عوام با مشكل جدي مواجه مي‌شود. زيرا چنين وانمود مي‌شود ايالات متحده پاسخ كشته شدن يك شهروند امريكايي را داده و ترامپ وجهه يك رييس‌جمهور مقتدر را پيدا مي‌كند. در اين بين هرچند نظرسنجي روشني وجود ندارد اما در روزهايي كه بحث استيضاح ترامپ مطرح است محبوبيت او مي‌تواند افزايش پيدا كند و حتي به دموكرات‌ها براي يك مدت فضاي مانور دادن روي بحث استيضاح را پيدا نمي‌كنند. حتي اگر ماجرا و بحران در عراق ادامه پيدا كند و مشكلي براي سفارت امريكا ايجاد شود، اتفاقي كه در اين بين رخ مي‌دهد اين است كه فضاي مطرح شدن استيضاح ترامپ محدود و محدود‌تر مي‌شود. چرا كه دشمني با ايران جدي‌تر مي‌شود .