كولبري و چند سوال
الهام راهي
اين روزها كه حال و اوضاع چندان خوب نيست، هر از گاهي خبر ناگوار و تلخي، نمكي ميشود مضاعف بر زخم. خبر مرگ دو كولبر نوجوان از اهالي روستاي «ني» در نزديكي شهرستان مريوان آنچنان دردآور است كه نميتوان از آن بيتفاوت گذشت. اين اولينبار نيست كه كولبران در مسيرهاي صعبالعبور و در بهمن و بوران كشته يا معلول ميشوند و اگر باز هم همچون دفعات پيش، در پس پرده اهتمام قرار گيرد، آخرين بار هم نخواهد بود. اما اين خبر آنجا تلختر ميشود كه سن و سال اين دو برادر كولبر مشخص ميشود و اوج مساله فقر در مناطق مرزي كه سن كولبري را تا اين حد پايين آورده، به ذهن ميآورد.
آيا كولبري شغل است؟ آن هم در گذر از مسيرهاي صعبالعبور و گيرافتادن در بهمن و بوران و تنگههاي سخت كه سالانه جان تعدادي از آنها را ميگيرد.
سال ۹۵، دولت تدبير و اميد پس از پخش گزارشهاي دردناكي از زندگي كولبران، تصميم به حل مساله كولبري گرفت اما عملا كاري از پيش نبرد.
در آن زمان دولت تلاش كرد با صدور دفترچههاي مرزي براي كولبران، به آنها اجازه وارد كردن مقدار مشخصي كالا به صورت قانوني بدهد اما اين سياست كارآمدي لازم را نداشت. داستان ساماندهي مرزي در كردستان و ساير نقاط كشور قبل از دولت آقاي روحاني، مطرح و اقدامات اوليه اجرا شد، اما با روي كار آمدنِ دولت جديد، طرح قبلي بايگاني و اينبار داستان ساماندهي مبادلات مرزي در سراسر كشور، به ويژه كردستان، مطرح شد.
طي سالهاي اخير طرحهاي متعددي بهصورت آزمايشي در خصوص ساماندهي كولبران در استان مطرح شد: از انسداد كامل مرزها تا تبديل كولبري به پيلهوري! ولي هيچكدام به نتيجه نرسيد.
اكنون بعد از گذشت سالها و تدابير و نظراتي كه هربار همزمان با حوادثي تلخ و در اوج خبري موضوع مطرح ميشوند، نه تنها پيگيري نشده كه صرفا در جهت پاك كردن صورت مساله بوده
است نه حل مساله و كولبري همچنان قرباني ميگيرد و مسوولان همچنان بيتفاوت از مساله عبور ميكنند.
چنانچه واكنش سخنگوي دولت به ماجرا در حد جمله «مرگ حق است» جاي بسي شگفتي دارد.
آيا دستور رسيدگي به خانواده دو نوجواني كه جان خود را از دست دادند از سوي معاون اول رياستجمهوري كه نوشدارويي است پس از مرگ سهراب، مساله كولبري و قرباني گرفتن آن را حل خواهد كرد؟ آيا نميتوان با توجه به استعداد و زمينههاي
موجود در منطقه، با ايجاد كارگاههاي توليدي و استفاده از استعدادهاي اقتصادي اين مناطق، تلاشهاي كارشناسانه با هدف ايجاد كار و اشتغال و ارايه راههاي كارشناسيشده براي تبادل كالا بهصورت قانوني براي ساكنين منطقه، مساله بيكاري همهگير و دستكم بخشي از فقر منطقه را چارهجويي كرد؟