آقاي تركان! شاهد هستيم كه پس از گفتوگوي وزير امور خارجه جمهوري اسلامي با مجله اشپيگل، جريان شناخته شدهاي در كشور بار ديگر به او و گفتههايش حمله كرده است. شما اين حملات صورت گرفته را چطور ارزيابي ميكنيد؟
در مرحله اول بايد تاكيد كنم كه چرايي اين تخريبها را تقريبا همه ميدانند به طوري كه هر چه بگوييم تقريبا تكرار مكررات است. اين جريان سياسي خاص در كشور اساسا با شخص محمدجواد ظريف به عنوان وزير امور خارجه و به طور كلي دولت حسن روحاني مشكلاتي دارد و حاضر نيست بايدها و نبايدهاي موجود را درك كند. در مرحله دوم بايد دليل اين مخالفتها يا تخريبها را در خصوصيات اين جريان سياسي جستوجو كرد. اين جريان اساسا ديپلماسي را قبول ندارد و معقتد است كه عالم ديپلماسي همان عالم تهديدهاي نظامي است از اين رو حاضر به كنار گذاشتن افكار خود نيستند بنابراين با توجه به آنكه اقدامات و گفتارهاي سياستمداران در عرصه سياست خارجي را نه قبول دارند و نه ميپسندند به چنين رفتارهايي دست ميزنند.
اين افراد و به طور كلي اين جريان سياسي گمان ميكند كه گفتوگو با جهان تنها و تنها از طريق نظاميان يا همان تهديدهاي نظامي صورت ميگيرد و معتقدند كه همين شكل از گفتوگو ميتواند، منافع يك كشور را تامين كند بنابراين هر اقدامي كه با اين عقيده و طرز تفكر آنان به اصطلاح در تضاد باشد از ديد اين جريان منتفي است و وجود آن امر ضروري محسوب نميشود.
در شرايطي فعلي كه جمهوري اسلامي با آن مواجه است به عقيده شما اين نوع ديدگاه به سياست خارجي ميتواند منافع ايران را تامين كند؟
به طور قطع اگر قرار باشد فقط نوع ديدگاه آنان در كشور اجرا شود قطعا منافع ايران تامين نخواهد شد. افراد نزديك به اين جريان سياسي كه به صورت تمامقد به تخريب نوع نگاه مخالف خود ميپردازند بايد توجه داشته باشند كه ابزارهاي قدرت يك كشور به عوامل مختلفي علاوه بر مسائل و ابزارهاي نظامي همچون عوامل اقتصادي، جغرافيايي همچنين نوع كنش و واكنشها در عالم سياست خارجي بستگي دارد. هر كدام از اين عوامل در جاي خود مهم و حساس است ولي در كنار هم قدرت جمهوري اسلامي را شكل ميدهند. اينكه تصور كنيم بايد تمام عوامل قدرت را كنار گذاشت و فقط از ابزار نظامي استفاده كرد، تصور و برداشت غلطي است. قدرت نظامي ايران بيترديد از عوامل قدرت جمهوري اسلامي ولي تنها عامل قدرت ايران محسوب نميشود. ايران قدرتهاي ديگري به ويژه در عرصه ديپلماسي داراست كه براي تبديل شدن به قدرت ملي همه آنها بايد كنار هم جمع شوند.
در اين ميان برخي افراد بارها و بارها كوشيدهاند كه ديپلماتها و نظاميان را مقابل هم قرار دهند، به نظر شما واقعا چنين است؟
برداشت آنها از ديپلماسي غلط است چراكه تصور ميكنند، ديپلماسي به معناي ذلت است حال آنكه اصول حاكم بر ديپلماسي جمهوري اسلامي عزت، حكمت و مصلحت است. اينكه فردي ديپلماسي را به عنوان ذلت معرفي كند و براي مستندسازي اظهاراتش به بيانات رهبري اشاره كند قطعا غلط است چراكه اساسا برداشت او برداشت اشتباهي است. همواره اين افراد بايد بدانند كه 3اصل عزت، حكمت و مصلحت بر اقدامات ايران در عرصه سياست خارجي حاكم بوده و خواهد بود.
تلاشهاي صورت گرفته براي مقابل هم قرار دادن ظريف و حاكميت را تا چه حد موفقيتآميز ميدانيد؟
شناخت رهبري انقلاب اسلامي از محمدجواد ظريف، شناخت دقيق و كاملي است بنابراين به رغم آنكه اين افراد تلاش ميكنند، وزير امور خارجه و اقداماتش را مقابل ايشان جلوه دهند اين اتفاق نخواهد افتاد. شايد بتوانند بخشي از حاميان خود را با اين ديدگاه قانع كنند ولي شناخت كامل رهبري از وزير امور خارجه مانع تحقق اهداف آنها خواهد شد. رابطه ميان رهبري و وزير امور خارجه نيز رابطه خوبي است و كسي موفق نميشود اين رابطه همچنين شناخت رهبري از آقاي ظريف را با اين اقدامات مخدوش كند.
اين افراد بايد توجه داشته باشند كه ديپلماسي و ابزارهاي ديپلماتيك همان طور كه گفتم يكي از ابزارهاي قدرت ايران است اما براي رسيدن به قدرت ملي بايد به طور كلي از مجموع عوامل قدرت ايران دفاع كنيم. به عنوان مثال ما ميدانيم، كشورهاي اروپايي به لحاظ اقتصادي توانايي ايستادگي مقابل ايالات متحده امريكا را ندارند و اصطلاحا مقابل آنان خاضع هستند ولي اين به آن معنا نيست كه ما بايد اروپاييها را به دامان ترامپ سوق دهيم و خود را در جهان منزوي كنيم. ما بايد تلاش كنيم كه واشنگتن منزوي شود نه ايران. در اين مسير بايد روابط خود علاوه بر اروپا با روسيه، چين، ژاپن، هند و ساير كشورها را عميقتر كنيم. اينكه تصور كنيم چون امريكا قدرت اول نظامي و اقتصادي جهان است، ديدگاه اشتباهي است همان طور كه اتكا تمام و كمال به شرق اشتباه است. نبايد اجازه دهيم ترامپ و متحدانش تصوير غيرواقعي از ايران به جهان ارايه كنند و با استفاده از فضاسازي خود هر جنايتي را در قبال مردم ايران مرتكب شوند. درست است كه طيفي خاص در جمهوري اسلامي همواره تلاش كرده، نوع نگاه به شرق را نگاه ويژهاي معرفي كنند ولي بايد توجه داشت كه اين افراد نمايانگر خط مشي سياست خارجي جمهوري اسلامي نيستند. اينها گروهي هستند كه به عقيده من اگر قدرت را به معناي برخورداري از پايگاه اجتماعي هم توصيف كنيم داراي قدرت هم نيستند ولي به اندازه خود قدرت دارند و اين مساله قابل انكار نيست. اين افراد سليقه خاصي دارند و آن را بيان ميكنند. در همه كشورهاي جهان نيز اين قبيل سلايق قابل يافت هستند. معتقدم كه نميتوان همه كشور را يك شكل كرد يا يك شابلون گذاشت و گفت همه بايد شبيه به اين شابلون باشند. انديشههاي مختلفي در كشور وجود دارد و ما بايد اجازه بيان نظرات را به همه گروههاي دوستدار نظام جمهوري اسلامي بدهيم.
برخي معتقدند كه حملات صورت گرفته به وزير امور خارجه به دليلي نزديكي به انتخابات است؛ شما با اين ديدگاه موافقيد؟
شخصا معتقدم كه اين قبيل حملات به وزير امور خارجه را نميتوان انتخاباتي توصيف كرد چراكه پيش از نزديكي به ايام انتخابات نيز اين گروه بارها و بارها اقدام به تخريب محمدجواد ظريف كرده و به نظر باز هم اين كار را خواهند كرد ضمن اينكه اين نكته را نبايد فراموش كرد كه روياروييهاي انتخاباتي آغاز نشده كه اين افراد بخواهند براي كسب راي، وزير امور خارجه را تخريب كنند.