دهلي نو به فشارهاي امريكا «نه» گفت
خيز هند براي بهار چابهار
گروه ديپلماسي| درهاي سرمايه‌گذاري در ايران در حالي كه هنوز توافق جامع هسته‌اي ميان ايران و 1+5 به دست نيامده به روي جامعه جهاني باز شده است. خبرگزاري انگليسي رويترز در تازه‌ترين گزارش خود به عزم هندوستان براي سرمايه‌گذاري در بندر چابهار اشاره كرده است. اين خبرگزاري در مقدمه ورود به بحث سرمايه‌گذاري ايران در توسعه بندر چابهار به مخالفت امريكا با حضور دهلي نو در بازارهاي اقتصادي تهران اشاره كرده و مي‌نويسد كه منافع ملي هند فراتر از فشار امريكا قرار دارد: هند بي‌توجه به هشدارهاي امريكا در زمينه افزايش روابط تجاري با جمهوري اسلامي و ساخت و توسعه يك بندر در جنوب شرقي ايران است. رويترز به نقل از دو منبع نزديك به نخست‌وزير هند نوشت كه دولت اين كشور درصدد ساخت بندري در جنوب شرقي ايران با وجود هشدارهاي امريكاست. نارندارا مودي، نخست‌وزير هند تصميم دارد تا روابط تجاري دهلي‌نو با كشورهاي آسياي مركزي را افزايش داده و در برابر فشارهاي امريكا در زمينه عدم تعجيل در هرگونه روابط تجاري با ايران ايستادگي كند. براساس اين گزارش، هند و ايران در سال 2003 با توسعه بندر چابهار در درياي عمان و نزديكي مرز ايران با پاكستان موافقت كردند اما اين باب همكاري به خاطر تحريم‌هاي غرب عليه ايران پيشرفت كمي داشت. با توجه به امضاي قرارداد همكاري چين با پاكستان در امور انرژي و زيرساختي به ارزش 46ميليارد دلار، مودي، نخست‌وزير هند نيز تصميم به امضاي قراردادهاي تجاري با ايران و ديگر كشورهاي خليج فارس گرفته است. يك منبع مطلع در وزارت كشتيراني هند در اين زمينه به رويترز گفت: «نيتين گادكاري» وزير كشتيراني هند قرار است با سفري يك روزه به ايران يادداشت تفاهمي را در زمينه تكميل بندر چابهار با مقام‌هاي ايران امضا كند. اين در حالي است كه امريكا هفته گذشته به هند و برخي كشورها هشدار داده بود كه مخالف تقويت همكاري با ايران تا حصول نهايي توافق هسته‌اي است اما مقام‌هاي رسمي دهلي‌نو در واكنش اعلام كردند هند نمي‌تواند منافع ملي خود را ناديده بگيرد. به گزارش رويترز يك منبع آگاه به اين خبرگزاري گفته است كه ايران پيشنهاد توافقنامه تجارت آزاد ميان دو كشور را هم به دهلي نو داده است. در حال حاضر مقام‌هاي هندي به دنبال از سرگرفتن طرح‌هايي هستند كه از سال 2012 به دليل تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران متوقف مانده‌اند. هندي‌ها به دنبال ايجاد يك منطقه آزاد تجاري براي خود در ايران هستند كه در نتيجه آن بتوانند به بازارهاي كشورهاي دور از دسترس خود راه يابند. برخي تحليلگران اعتقاد دارند كه اين حركت مودي هديه‌اي دوجانبه به ايران و صادركنندگان هندي است. اين حركت هندوستان در حقيقت مي‌تواند به خشم پاكستاني منتهي شود كه به دنبال مهار هرچه بيشتر رقيب قديمي خود در منطقه است. بندر چابهار مي‌تواند دسترسي هند به افغانستان را كه در قبضه اسلام‌آباد است نيز فراهم سازد. هندوستان در حال حاضر 100 ميليون دلار براي احداث جاده‌اي در غرب افغانستان براي رسيدن به بندر چابهار سرمايه‌گذاري كرده است. هفته گذشته مودي در ديدار با رييس‌جمهور افغانستان نسبت به تعهد هند به توسعه بندر چابهار پافشاري كرد. رويترز در اين خصوص مي‌نويسد: در شرايطي كه توافق هسته‌اي ميان ايران و 1+5 حاصل شود، تهران ميزبان سيل سرمايه‌گذاران خارجي خواهد بود و به نظر مي‌رسد كه هندوستان به دنبال پيش دستي در اين قضيه است. هند در حالي براي توسعه بندر چابهار خيز كرده است كه چين سرمايه‌گذاري عظيمي در بندر گوادر پاكستان در 72 كيلومتري بندر چابهار انجام داده است. اين بندر بر اساس اين پروژه با خط لوله، فيبرنوري و بزرگراه به استان «سين كيانگ» چين متصل مي‌شود. اين اقدام چين باعث احساس خطر هند شده است به گونه‌اي كه اين كشور مطمئن شد كه هيچ راهي از طريق پاكستان براي انتقال كالاهاي هندي به آسياي ميانه وجود ندارد و به همين خاطر توجه اين كشور براي سرمايه‌گذاري در بندر چابهار افزايش يافته است. برخي كارشناسان، سرمايه‌گذاري سخاوتمندانه چين در بندر گوادر پاكستان را به عنوان خطري براي هندي‌ها ارزيابي كرده‌اند و معتقدند كه اگر دهلي نو به سرعت براي سرمايه‌گذاري در اين بندر اقدام نكند، احتمال سرمايه‌گذاري چين در چابهار براي خارج كردن رقيب خود از اين بندر بعيد به نظر نمي‌رسد.