ائتلاف‌هاي انتخاباتي مجلس دهم
آذر منصوري٭
آرايش سياسي كشور و نحوه ائتلاف بين جريان‌هاي سياسي موجود با نزديك شدن به زمان انتخابات مجلس دهم با تغييراتي همراه خواهد بود. از ديگر سو با توجه به پيچيدگي‌هاي فضاي سياسي و تغييرات متغيرها و مولفه‌هاي موثر در سپهر سياسي ايران، تحليلي واقع بينانه كاري بس دشوار است. اما با نيم نگاهي به فضاي موجود و پارامترهاي تعيين‌كننده مي‌توان پارامترهاي حياتي در آرايش ائتلاف‌هاي انتخاباتي و تركيب مجلس دهم را اين‌گونه اعلام كرد:
1) رويكرد آقاي روحاني و موفقيت دولت در سياست خارجي و پيشبرد اهداف دولت درحوزه سياست داخلي بر ائتلاف‌هاي انتخاباتي تاثيرگذار است.
2) تجربه انتخابات رياست‌جمهوري 92 مسير شكل‌گيري ائتلاف‌ها را تعيين مي‌كند. در انتخابات 92 عواملي باعث شكل‌گيري ائتلاف ميان اصلاح‌طلبان و بخشي از اصولگرايان ميانه در كشور شد. از سوي ديگر آنچه در هشت سال دولت گذشته رخ داد تثبيت روند‌هاي نامطلوبي در اداره كشور بود كه همين امر مانع شكل‌گيري ائتلاف بين بخش عمده‌اي از طيف‌هاي اصولگرا در انتخابات رياست‌جمهوري شد. اين مساله هم‌اكنون نيز به قوت خود باقي است. به بيان ديگر مولفه‌هايي كه ائتلاف‌ها و عدم ائتلاف‌هاي انتخاباتي در سال 92 را ايجاد كرد، هنوز هم وجود دارد و بر اين اساس شكل‌گيري ائتلاف‌هاي متعدد در جريان اصولگرايي براي انتخابات مجلس دهم قابل پيش‌بيني است.
3) اراده جريان سياسي اصلاح‌طلب با راهبرد اتحاد و انسجام كه باعث تولد ائتلاف حداكثري در سال 92 شد همچنان به عنوان يك «نقشه راه» براي انتخابات مجلس دهم وجود دارد و اصلاح‌طلبان با ليست واحد در اين انتخابات حضور پيدا خواهند كرد.
4) اصولگرايان ميانه رو در انتخابات مجلس دهم حساب خود را از جبهه پايداري و هواداران احمدي‌نژاد جدا خواهند كرد. ريشه اين موضوع را بايد در همان دلايلي جست‌وجو كرد كه منجر به عدم وحدت اصولگرايان در انتخابات رياست‌جمهوري سال 92 شد. اصولگرايان ميانه‌رو با ادراك درست از اتفاقاتي كه در دولت سابق رخ داد علاقه دارند تا سرنوشت خود را از آن اتفاقات جدا كنند چرا كه عملكرد آقاي احمدي‌نژاد جاي دفاعي را براي جريان‌هاي مدافع او باقي نگذاشته و قرار دادن كشور در سراشيبي مشكلات طي اين سال‌ها در ذهن تاريخي مردم باقي مانده است.
5) هر يك از طيف‌هاي اصولگرايي در فرصت باقيمانده تا انتخابات مجلس دهم تلاش خواهند كرد تا نقش محوري را در اردوگاه اصولگرايي ايفا كنند. تجربه انتخابات 92 و مجالس پيشين احتمال ائتلاف ميان اصولگرايان سنتي و اصولگرايان ميانه را كاهش داده است. در زمان دولت‌هاي نهم و دهم اختلاف ديدگاه‌هاي مهمي بين اين دو طيف ايجاد شده است كه همكاري ميان آنها را مشكل كرده است.
6) طرح احتمال ائتلاف حزب اعتدال و توسعه و هواداران آقاي روحاني با آقاي لاريجاني در فضاي امروز كشور بدون وجود شواهدي دال بر آن درست نيست. انتخابات 92 يك تجربه مهم براي اصلاح‌طلبان و معتدلين بود و اين تجربه هنوز هم وجود دارد. بنابراين شكافي ميان جريان اصلاحات و جريان معتدلي كه در انتخابات 92 همكاري كردند وجود نخواهد داشت. بدنه اجتماعي حامي آقاي روحاني را عمدتا اصلاح‌طلبان تشكيل مي‌دهند.
با توجه به وضعيت فوق الذكر انتخابات مجلس دهم حداقل سه قطبي خواهد بود. قطب اول جبهه پايداري، قطب دوم را جريان حامي دولت (اصلاح‌طلبان و معتدلين) تشكيل مي‌دهند و قطب سوم را جريان راست سنتي خواهد ساخت. اين احتمال وجود دارد كه ميان جبهه پايداري و هواداران احمدي‌نژاد ائتلافي صورت بگيرد اما هواداران احمدي‌نژاد را با توجه به اثرگذاري و فعاليتش در حدي نمي‌بينم كه بتواند به عنوان يك قطب در انتخابات آينده نقشي را ايفا كند مگر اينكه با جبهه پايداري در انتخابات همكاري كند.
٭ فعال سياسي اصلاح‌طلب