«انتقال پايتخت» راه‌حل مشكلات پايتخت نيست !
احمد دنيا‌مالي٭
روز پنجشنبه، طرح امكان‌سنجي انتقال مراكز سياسي و اداري پايتخت، كه از سوي مجلس ارايه شده بود در شوراي نگهبان به تصويب رسيد. همان‌گونه كه از نام اين طرح پيداست، با اجراي آن مراكز و سازمان‌هاي دولتي مختلف به بيرون از تهران منتقل خواهند شد. اما اجراي اين طرح از همان ابتداي مطرح شدن با ابهامات فراواني مواجه بوده و هست. از جمله اينكه، به هر حال اين انتقال بار مالي سنگيني را بر دوش دولت وارد خواهد كرد. سوال اينجاست كه در شرايط سخت اقتصادي كنوني كشور، اين هزينه‌هاي سنگين تا چه حد توجيه‌پذير و شدني است؟ و اصولا قرار است اين بودجه كلان از كجا تامين شود؟ از سويي ديگر اگر قرار باشد محل جديد در كنار تهران قرار داشته باشد و كاركنان آن صبح‌ها سر كار بروند و شب‌ها برگردند، چه لزومي به اين همه هزينه است؟ و اگر قرار است در نقطه‌اي دور از تهران باشد، بايد فكري هم براي انتقال و سكني دادن خانواده‌هاي آنها كرد كه اين امر كار بسيار عظيم و سنگين‌تري است. ضمن آنكه نبايد از ياد برد كه طرح انتقال كاركنان به شهرهاي ديگر كه چند سال پيش به اجرا درآمد چگونه با شكست مواجه شد!
از سويي ديگر انتقال تمامي مراكز اداري و به خصوص سياسي‌كاري نيست كه بدون برنامه‌ريزي و فراهم شدن زير‌ساخت‌ها بتوان آن را انجام داد. تجربه ما در بخش‌هاي مختلف نشان مي‌دهد كه در اين‌گونه موارد، سازمان‌ها و ارگان‌ها و وزارتخانه‌ها چندان هماهنگ عمل نمي‌كنند و حتي تمايل چنداني براي كمك به اجراي چنين طرح‌هايي ندارند. درچنين شرايطي بعيد به نظر مي‌رسد كه اين طرح با اين وسعت به سادگي انجام‌پذير باشد. سوال ديگر در مورد نحوه تعامل اين سازمان‌ها با شهر و مشكلات آن است. درحالي كه امروز هم اين سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها براي انجام وظايف خود با مشكلات فراواني روبه‌رو هستند، چگونه مي‌توان آنها را به خارج از تهران و جايي دور از مردم و شهري كه مخاطب آنها هستند منتقل كرد؟ تامين آب و برق و زير‌ساخت‌هاي شهري و زندگي در اين نقطه چگونه خواهد بود؟ اين مركز اداري و سياسي تا چه حد به فرودگاه امام خميني (ره) و فرودگاه مهرآباد يا مترو نزديك خواهد بود؟ مردم و ارباب رجوع چگونه مي‌توانند به اين وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها دسترسي داشته باشند؟ و...
اين سوالات و ده‌ها سوال تخصصي ديگر باعث شده تا در طول سال‌هاي گذشته، اين طرح هيچگاه از حد يك شعار و ايده فراتر نرود. به همين دليل، امروز طرح مجدد آن جاي تعجب بسياري دارد. ما دراين طرح به دنبال چه هستيم؟ حل مشكلات كلانشهري به نام تهران يا اجراي طرحي كه فقط مي‌تواند برمشكلات پايتخت كشور اضافه كند؟! ريشه كردن يك بيماري يا درمان مقطعي آن؟ به نظر مي‌رسد اين طرح داراي چنان ابعادي است كه مي‌تواند كل كشور را تحت تاثير قرار دهد. بنابراين قبل از اجراي آن بايد به شكلي دقيق و موشكافانه درمورد آن تحقيق كرد و از تجربيات متخصصان بهره برد، نه آنكه با اقدامي شتابزده، پايتخت و حتي كشور را با بحراني جدي روبه‌رو كرد. اميدواريم اين مهم به همت گروهي كه قرار است روند چگونگي اجراي اين طرح را طي دو سال بررسي كنند به خوبي محقق شود.
٭ رييس كميسيون عمران و حمل و نقل شوراي اسلامي شهر تهران