چه ترامپ ، چه بايدن، كاخ سفيد راحت به برجام برنميگردد
زماني كه برايان هوك براي تحويل گرفتن مايكل وايت، زنداني امريكايي آزاد شده در ايران به سوييس رفت، در واقع هدف ديگري از اين سفر داشت. وقتي هوك وارد سوييس شد در حالي كه وايت توسط مقامات ايران همراهي ميشد پيشنهاد كرد كه با ميانجيگري سوييس با ايران وارد گفتوگو شود اما ايرانيها به گفته برايان هوك، اين پيشنهاد را رد كردند. سخنان نماينده ويژه دولت ترامپ در امور ايران در يك سمينار اينترنتي (وبينار) تاييد كرد كه جان كري به محمدجواد ظريف در پي خروج ترامپ از توافق هستهاي توصيه كرده تا پايان يافتن دوره رياستجمهوري ترامپ، منتظر بمانند. چنين به نظر ميرسد كه ايران به اين توصيه جان كري، از جان و دل عمل كرده است. حال بايد ديد اگر دموكراتها در انتخابات رياستجمهوري در ماه نوامبر پيروز شوند آيا به توافق هستهاي بازخواهند گشت؟ دو سال پيش دموكراتها با خروج ترامپ از توافق هستهاي مخالفت كردند اما از آن زمان به اين طرف، چنين به نظر ميرسد كه مواضع آنها در قبال اين توافق تغيير كرده است. يكي از كساني كه ديدگاهش درباره توافق هستهاي تغيير يافته جيك سوليوان، مشاور ارشد هيلاري كلينتون در دوره تصدي او بر وزارت امور خارجه امريكا در دولت اوباماست. او سپس مشاور امنيت ملي جو بايدن معاون اوباما شد. در سال 2016 وقتي هيلاري كلينتون خود را براي رياستجمهوري نامزد كرد، جيك سوليوان، مشاور ارشد او در امور سياست خارجي بود و اكنون انتظار ميرود كه در صورت پيروزي جو بايدن در انتخابات، سوليوان كه اكنون مشاور سياست خارجي او است در همين سمت باقي بماند. سوليوان از حاميان جدي توافق هستهاي و از مخالفان عمده خروج ترامپ از توافق هستهاي بود. او در مقالهاي در نشريه آتلانتيك نوشت، تحريم عليه ايران زماني كارساز خواهد بود كه همه شركاي تجاري ايران، اين كشور را تحريم كنند.
اكنون ديدگاه سوليوان در اين زمينه تغيير كرده است. چندي پيش او در مقاله مشتركي با ويليام برنز در نيويوركتايمز نوشت كه تحريمهاي امريكا عليه ايران از آنچه تصور ميشد كارسازتر بوده است. سوليوان در سمينار اينترنتي ديگري در ماه مه كه ازسوي موسسه هودسون برگزار شده بود، گفت تحريمهاي يكجانبه امريكا عليه ايران قدرت دلار امريكا و نظام مالي اين كشور را نشان داد. البته سوليوان در مقاله مشترك ديگري با ويليام برنز كه در ماه ژانويه در مجله آتلانتيك به چاپ رسيد نوشته بود كه پيامدهاي منفي ترور ژنرال سليماني براي امريكا بيشتر از ايران خواهد بود. آنها در اين مقاله نوشتند سليماني با مرگ خويش نيز از امريكا انتقام خود را گرفت. واكنش ايران به ترور ژنرال سليماني بسيار ملايم بود. در حمله موشكي ايران، هيچ امريكايي كشته نشد ولي در عوض حذف سليماني، بيترديد ايران و گروههاي مسلح طرفدار اين كشور را تضعيف كرد و امريكا تاواني پس نداد. اكنون سوليوان و برنز هر دو موضع خود را تغيير دادهاند و در مقام مشاوران سياسي جو بايدن ميگويند كه پيروزي دموكراتها در انتخابات به اين معني نيست كه تحريمها عليه ايران كاهش خواهد يافت مگر اينكه ايران بيدرنگ تضمين دهد كه آماده است براي تجديدنظر در مفاد توافق هستهاي ازجمله تمديد مدت اعتبار آن، موشكهاي بالستيك و راستيآزمايي، با امريكا وارد مذاكره شود. هيچيك از اين دو كارشناس مسائل سياست خارجي به تازگي درباره ايران اظهارنظر نكردهاند اما ميتوان گفت كه احتمالا مواضع آنها در قبال تهران از گذشته نيز تندتر شده است. چنين به نظر ميرسد كه در صورت پيروزي بايدن اگر ويليام برنز و سوليوان به عنوان مشاوران سياست خارجي انتخاب شوند، امريكا به برجام بازنگردد. چه بايدن پيروز شود و چه ترامپ، كاخ سفيد براي دستيابي به توافق هستهاي تازه با ايران براي مهار فعاليتهاي هستهاي اين كشور و رفتاري كه ايالاتمتحده و متحدان غربياش بيثباتكننده در منطقه ميدانند تلاش خواهد كرد.
منبع: آسيا تايمز/ ترجمه: ديپلماسي ايراني