بحران بيكاري در بهار كرونايي

گروه اقتصادي|نتايج طرح آمارگيري نيروي كار در بهار سال جاري نشان مي‌دهد نرخ بيكاري جمعيت 15 سال به بالا و بيشتر 9.8درصد گزارش شده كه نسبت به زمستان 98 كاهشي 0.8درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته كاهش 1.1درصدي داشته است. از سوي ديگر نرخ بيكاري جوانان بين 15 تا 24 سال نيز با كاهش 2درصدي 24.5درصد گزارش شده است. در اين گزارش كه اولين ارزيابي رسمي از وضعيت بازار كار پس از شيوع كرونا در كشور است‌، فاصله اطمينان از نرخ بيكاري در كل كشور را نيز برابر با ۹.۴ تا ۱۰.۲درصد برآورد كرده است. با وجود كاهش نرخ بيكاري در بهار بايد به اين نكته توجه كرد كه اين روند به معناي كاهش نرخ بيكاري نيست، چراكه ميزان مشاركت اقتصادي نيز حدود 3.7 افت داشته است. 

نرخ مشاركت كاهش يافت
 گزارش مركز آمار نشان مي‌دهد در فاصله بهار 98 تا بهار سال جاري، نرخ مشاركت اقتصادي جمعيت 15 ساله و بيشتر حدود 4درصد كاهش داشته و از 44.7درصد به 41درصد در سال جاري رسيده است. از كل 62 ميليون و 182 هزار نفر جمعيت 15 ساله و بيشتر حدود 25 ميليون و 467 هزار نفر جزو جمعيت فعال به حساب مي‌آيند كه از اين تعداد تنها 22 ميليون و 962 هزار در بازار كار به فعاليت‌هاي اقتصادي مي‌پردازند. مقايسه جمعيت فعال اقتصادي بهار سال گذشته و بهار سال جاري نشان مي‌دهد كه حدود يك ميليون و 993 هزار نفر از بازار كار خارج شدند. سهم مردان و زنان خارج شده از بازار كار به ترتيب 157 هزار و 511 و 335 هزار و 891 نفر بود. اين آمار نشان مي‌دهد در بحبوحه بحران‌هاي ناگهاني مانند شيوع كرونا، زنان بيشتر از مردان در معرض مخاطرات شغلي و بيكار شدن قرار مي‌گيرند. نرخ مشاركت اقتصادي مرداد و زنان در بهار سال جاري 67.9 و 14.1درصد بود كه نسبت به بهار سال 98 به ميزان 3.9 و 3.5درصد كاهش داشته است. 

كشاورزي آسيب‌پذيرتر از صنعت و خدمات
 در بخش ديگري از گزارش مركز آمار، به بررسي وضعيت اشتغال در بخش‌هاي مختلف اقتصادي پرداخته شده است؛ ميزان اشتغال در بخش كشاورزي با كاهش 0.3درصدي و خروج 
365 هزار نفر به 18.6درصد رسيده است. شاغلان بخش كشاورزي تا پايان بهار سال جاري 
4 ميليون و 264 هزار نفر بودند. با وجود تعطيلي بسياري از هتل‌ها و مسافرخانه، رستوران‌ها و ممنوعيت در آغاز به كار مجدد برخي اصناف، نرخ مشاركت اقتصادي در بخش خدمات 0.1 افزايش يافت و تعداد شاغلان آن به بيش از 11 ميليون و 404 هزار نفر رسيدند. نكته جالب در اين است كه با وجود افزايش سهم اشتغال بخش خدمات از كل اقتصاد به 49.7درصد، اما 707 هزار نفر از بخش خدمات خارج شدند. افزايش سهم اشتغال در حالي كه تعدادي از اين بازار خارج شدند‌، به معناي تعطيل شدن بنگاه‌هاي فعال در حوزه خدمات است كه با وجود شيوع كرونا، امري محتمل به نظر مي‌رسد. مشابه همين روند در بخش صنعت نيز رخ داده؛ نرخ مشاركت در اين بخش با 0.3درصد افزايش به 31.5درصد رسيده با اين حال حدود 402 هزار نفر از بخش صنعت خارج شده‌اند يا بنگاه‌هاي خود را به حالت غيرفعال درآورده‌اند. 

مشاركت اقتصادي در روستاها بيشتر از شهرها
نرخ مشاركت اقتصادي جمعيت شهرنشين در بهار سال جاري با كاهش يك ميليون و 324 هزار نفري به 19 ميليون و 24 هزار نفر رسيد. در روستاها نيز نرخ مشاركت اقتصادي با كاهش 4.3درصدي به 48.3 رسيد كه نشان از خروج 668 هزار نفر از بازار و اشتغال 6 ميليون و 
443 هزار نفر است. از كل جمعيت 15 ساله به بالا كه در زمره «فعالان اقتصادي» قرار گرفتند حدود 17 ميليون در بخش شهري و 5 ميليون و 971 هزار نفر نيز در روستا مشغولند. نسبت اشتغال به كل جمعيت فعال اقتصادي در استان مازندران با ۴۱.۴درصد بالاترين و در استان سيستان‌وبلوچستان با 29.1درصد پايين‌ترين بوده است. نسبت اشتغال در استان تهران 36.8درصد اعلام شد كه نسبت به بهار سال گذشته كاهش 2درصدي داشت. در بخش ديگري از گزارش، بالاترين نرخ مشاركت اقتصادي در كشور در فصل مورد بررسي متعلق به استان هرمزگان با 46.1درصد بود و كمترين نيز به استان سيستان‌وبلوچستان با 33.4درصد اختصاص داشت.