پيش به سوي دموكراسي در فوتبال

بعد از گمانه‌زني‌هاي زياد بالاخره از نسخه جديد اساسنامه فدراسيون فوتبال رونمايي شد. قرار است اين اساسنامه در آينده‌اي نزديك به مجمع عمومي فدراسيون فوتبال برود و آنجا به راي گذاشته شود. بعد هم راهي مجلس و نهادهاي قانونگذار شود تا بالاخره فوتبال از بلاتكليفي نجات پيدا كند. آخرين اصلاحات اساسنامه بنابر توضيحات فيفا و اي‌اف‌سي صورت گرفته و به نظر مي‌رسد كار از آن سمت حل شده و فقط مي‌ماند تامين نظر نهادهاي داخلي. مجمع فدراسيون هم هشتم آذر برگزار مي‌شود. 
از جمله تغييراتي كه به نسبت نسخه قبلي در اساسنامه جديد رخ داده نزديك شدن فرآيند انتخابات‌هاي فدراسيون به انتخابات آزاد است. پيش از اين 3 مشكل عمده در اساسنامه وجود داشت كه رسما باعث مي‌شد يك سري افراد خاص بتوانند براي سمت‌هاي مهم در فدراسيون نامزد شوند. اول اينكه هر شخص براي نامزدي رياست فدراسيون فوتبال بايد 10 سال سابقه مديريتي مي‌داشت و بيش از ۱۰ امضا از مجمع فدراسيون جمع مي‌كرد. روساي كميته‌هاي قضايي از قبيل اخلاق و انضباطي و استيناف و... نيز توسط رييس فدراسيون انتخاب مي‌شد كه عملا استقلال را از اين كميته‌ها مي‌گرفت. وزير ورزش هم نقش محوري در انتخابات‌هاي فدراسيون بازي مي‌كرد. اين موارد در اساسنامه جديد اصلاح شده است. 
مطابق اصلاحات جديد سابقه 10 سال مديريت برداشته شده و به 4 سال كاهش پيدا كرده است. در ضميمه اساسنامه منظور از 4 سال سابقه مديريت ورزشي آمده كه شامل موارد زير است: الف) عضو هيات رييسه يك فدراسيون ورزشي، يك باشگاه، يك هيات ورزشي استاني يا كميته ملي المپيك‌يا ب) عضو كميته دايم يا مستقل يك فدراسيون ورزشي يا ج) مديريت ارشد در بخش اداري يك فدراسيون ورزشي، يك باشگاه، يك هيات ورزشي استاني يا كميته ملي المپيك يا وزارت ورزش. اما در ادامه آمده است كه موارد زير به معناي4 سال مديريت ورزشي درنظر گرفته مي‌شود: براي بازيكنان حداقل 4 فصل بازي در ليگ حرفه‌اي مردان يا زنان فوتبال، فوتسال يا بازي در تيم ملي فوتبال، فوتسال، فوتبال ساحلي مردان يا زنان. براي مربيان حداقل 4 فصل مربيگري در ليگ حرفه‌اي مردان يا ليگ زنان يا ليگ فوتسال يا مربيگيري در تيم‌هاي ملي فوتبال، فوتسال، فوتبال ساحلي زنان و مردان. براي داوران حداقل 4 فصل داوري در ليگ حرفه‌اي مردان يا زنان يا ليگ فوتسال يا حداقل 4 سال حضور در ليست داوران بين‌المللي. 
با اين تفسير تقريبا همه ورزشكاران، مربيان و داوران كشورمان مي‌توانند براي انتخابات فدراسيون ثبت‌نام كنند، امكاني كه تا پيش از اين وجود نداشت. البته در اين ميان بندي در ماده ۳۹ اساسنامه وجود دارد كه كمي مبهم به نظر مي‌رسد. در اين بند آمده فقط اعضاي مجمع عمومي فدراسيون فوتبال مي‌توانند نامزدهاي تصدي پست رياست فدراسيون را پيشنهاد كنند. معلوم نيست اين بند به معناي اين است كه اعضاي مجمع با همان حق امضاي سابق حق دخل و تصرف در اعلام نامزدي اشخاص را دارند يا صرفا قرار است از مسير آنها اسامي مشخص شود. اگر حالت اول باشد ممكن است دوباره همان رويه سابق تكرار شود.
تغيير بعدي انتخاباتي شدن كميته‌هاي مستقل فدراسيون است. طبق اساسنامه جديد انتخاب رييس، معاون و اعضاي كميته‌هاي حسابرسي، اخلاق، انضباطي، استيناف، انتخابي همچنين خزانه‌دار به اعضاي مجمع محول شده كه به فرد معرفي شده از سوي هيات‌رييسه راي مثبت يا منفي خواهند داد. هيات‌رييسه‌اي كه در اساسنامه جديد تركيبش تغيير كرده و يك نفر به تعدادش اضافه شده. در اساسنامه جديد تعداد اعضاي هيات‌رييسه از ۹ به ۱۰ نفر افزايش يافته و حداقل يكي از اعضا بايد خانم باشد. تركيب هيات‌رييسه به اين شرح است: رييس فدراسيون فوتبال 3 نايب رييس(نايب رييس اول، نايب رييس دوم و نايب رييس سوم كه حتما خانم است) 7 نفر اعضاي ديگر شامل دو نفر از بين روساي هيات‌هاي فوتبال استان‌ها، دو نفر از بين مديران عامل باشگاه‌هاي ليگ برتر يا ليگ دسته اول و 3 نفر از بين افرادي كه سابقه مديريت ورزشي دارند. با توجه به اينكه تعداد اعضاي هيات ‌رييسه زوج شده و ممكن است در راي‌گيري‌ها آرا مساوي شود، رييس فدراسيون در صورت تساوي آرا راي‌ تعيين‌كننده خواهد داشت. 
اعضاي مجمع فدراسيون فوتبال هم بيشتر شده است كه مي‌تواند به تضارب بيشتر آرا كمك كند. طبق اساسنامه جديد تعداد اعضا از ۷۵ نفر به ۸۶ نفر افزايش يافته همچنين وزير ورزش و معاونش از ميان اعضا حذف شده‌اند. تعداد اعضاي مجمع به اين شرح است: ۳۵ باشگاه فوتبال(ليگ برتر، ليگ دسته يك ليگ دسته دو)، فوتسال و فوتبال ساحلي در بخش بانوان و آقايان، ۳۲ هيات فوتبال، 4 نماينده از بخش فوتبال فدراسيون‌هاي ورزش دانش‌آموزي، دانشگاهي، كارگري و نيروهاي مسلح، كاپيتان‌هاي اصلي يا دوم كليه تيم‌هاي ملي بزرگسالان فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلي شامل ۶ نفر(آقايان و بانوان) به عنوان نماينده بازيكنان، سرمربيان تيم‌هاي‌ ملي بزرگسالان فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلي شامل ۶ نفر(آقايان و بانوان)، برترين داور آقا و خانم در رنكينگ داوران ايران شامل ۲ نفر، يك نماينده اتحاديه باشگاه‌هاي فوتبال.
به نظر مي‌رسد با تغييرات بالا فدراسيون فوتبال شانس خوبي براي تغييرات بنيادين پيدا كرده است و افراد فوتبالي مي‌توانند به بالاترين مقام مديريتي فدراسيون برسند. حال همان ‌طور كه ذكر شد تنها مي‌ماند موافقت نهادهاي داخلي كه در اين قسمت به نظر مشكل مشخصي وجود دارد. در بند ۱-۱ اساسنامه جديد آمده است: فدراسيون فوتبال جمهوري اسلامي ايران موسسه‌اي مستقل، غيرانتفاعي، غيردولتي و داراي شخصيت حقوقي است كه مطابق مقررات جمهوري اسلامي ايران و براي مدت نامحدود تشكيل شده است. اين در حالي است كه طبق قوانين جمهوري اسلامي ايران همه فدراسيون‌هاي داخلي بايد ماهيت عمومي غيردولتي داشته باشند. همين امر ممكن است باعث شود مجلس شوراي اسلامي به اساسنامه فدراسيون ايراد وارد كند.  اگر در تاريخ هشتم آذر و بعد از برگزاري مجمع كه به شكل مجازي خواهد بود اساسنامه جديد راي بياورد و از فيلتر مجلس هم عبور كند، مي‌توان اميدوار بود تا قبل از سال جديد ميلادي رييس جديد فدراسيون انتخاب شود. رييسي كه مي‌تواند طي يك فرآيند دموكراتيك از بين كاركشته‌هاي ورزش نه از بين مديراني كه معلوم نيست چطور سر از فوتبال در مي‌آورند به رياست فدراسيون فوتبال برسد.