حسين اميرعبداللهيان خبر داد
تغيير نگاه استراتژيك به مساله سوريه
برخي اشارات مثبت را از عربستان در حد پيام دريافت كرده‌ايم
گروه ديپلماسي|دستيابي به توافق هسته‌اي ميان ايران و گروه 1+5 پس از سال‌ها كشمكش و 22 ماه مذاكرات ماراتن گونه، سخت و فشرده، آغازي براي تحركات ديپلماتيك تهران در جهت حل و فصل ديگر پرونده‌ها و تنازعات منطقه‌اي و بهبود و گسترش روابط دوجانبه با كشورهاي همسايه شده است. اوايل هفته گذشته بود كه محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان نخستين سفر منطقه‌اي خود پس از دستيبابي به توافق هسته‌اي ايران و گروه 1+5 را به سه كشور كويت، قطر و عراق آغاز كرد و در خصوص آن سفر در توييتر خود نوشت: مذاكراتي عالي در كويت، قطر و عراق داشتيم. وي كه در سفر منطقه‌اي‌اش تلاش كرد تا كشورهاي منطقه را نسبت به توافق هسته‌اي آگاه كرده و بتواند رضايت آنها را به دست آورد، در توييترش يادآور شد كه: براي آنهايي كه هنوز ترديد دارند، مي‌گويم كه همسايگان، اولويت ما و يك گزينه ضروري و ارزشمند هستند. اكنون با حل پرونده هسته‌اي ايران، گويي چشم‌اندازهايي مثبت براي حل مناقشات منطقه‌اي نيز ايجاد شده و اميدها براي حل و فصل آنها بيش از پيش شده است به گونه‌اي كه حسين اميرعبداللهيان در جديدترين اظهارات خود از تغيير استراتژيك در نگاه بازيگران منطقه‌اي در قبال سوريه، به‌روزرساني طرح چهارماده‌اي ايران در رابطه با سوريه، سفر وزير امور خارجه سوريه و نماينده ويژه رييس‌جمهور روسيه به تهران در هفته جاري، دريافت اشارات مثبت از سوي وزير امور خارجه عربستان، لزوم گفت‌وگوي صريح و سازنده ايران و عربستان، حمايت ايران از گفت‌وگوي ملي در بحرين، حمايت از تكميل فرآيند سياسي در لبنان و افق روابط تهران و قاهره خبر داده است. حسين اميرعبداللهيان در برنامه «من طهران» شبكه العالم، اولويت اصلي سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران را تعامل با همسايگان و منطقه دانست و گفت: پس از پشت سر گذاشتن مشكل موقت هسته‌اي به اولويت‌هاي اصلي خصوصا به كشورهاي همسايه و منطقه بايد بيش از پيش توجه شود و دولت يازدهم در همين راستا از گذشته طرح‌ها و اقداماتي را در منطقه دنبال كرده است و اين طرح‌ها و اقدامات اختصارا شامل تعميق روابط همه‌جانبه بين ايران و كشورهاي منطقه از سطح مسائل زيست محيطي تا عالي‌ترين سطوح سياسي و امنيتي مي‌شود و هم‌اكنون يك فرصت مناسبي پيش‌روي همه كشورهاي منطقه براي برون‌رفت از بحران‌هاي منطقه فراهم شده است.
سفر معنا‌دار نماينده پوتين به تهران
در حالي كه جان كري و سرگئي لاوروف و عادل الجبير وزير امور خارجه عربستان روز گذشته در حاشيه نشست وزراي امور خارجه كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس در دوحه، در رابطه با وضعيت سوريه و مبارزه با گروه تروريستي داعش به رايزني پرداختند، معاون امور عربي وزارت امور خارجه از سفر ميخاييل بوگدانف، نماينده ويژه رييس‌جمهور روسيه در امور خاورميانه و وليد معلم وزير امور خارجه سوريه به تهران خبر داد تا در خصوص آخرين وضعيت منطقه و راهكار سياسي در سوريه با يكديگر گفت‌وگو شود. وي درباره آخرين تحولات بحران سوريه گفت: خوشبختانه يك تغيير استراتژيك در نگاه بازيگران منطقه‌اي در قبال سوريه رخ داده است، اگر در چهار سال گذشته بسياري از بازيگران خارجي توسل به جنگ را راهكار سوريه مي‌دانستند اكنون بخش عمده‌اي از بازيگران، توسل و تمركز بر راه‌حل سياسي را مناسب‌ترين روش براي حل بحران سوريه مي‌دانند. اميرعبداللهيان يادآور شد: طرح سياسي چهار ماده‌اي ايران كه توسط آقاي ظريف ارايه شده در زمان حاضر يكي از كارآترين و جدي‌ترين طرح‌هايي است كه در دستور كار سازمان ملل و بازيگران بين‌المللي قرار دارد. اين طرح توسط ايران به‌روزرساني شده و ما در سفر آقاي وليد المعلم، رايزني‌هاي بيشتري را با ايشان درباره طرح خواهيم داشت، در سفر آقاي بوگدانف جزييات اين طرح را مورد بررسي قرار خواهيم داد. برخي گمانه‌زني‌هاي سياسي حاكي از اين است كه احتمالا نماينده ويژه پوتين در سفر خود به ايران در خصوص جزييات گفت‌وگوهاي لاوروف با كري و الجبير در دوحه به مقام‌هاي كشورمان گزارشي خواهد داد.
لزوم گفت‌وگوي صريح و موثر ايران و عربستان
از ابتداي روي كار آمدن دولت تدبير و اميد، بسياري اميدوار به گفت‌وگوهاي ايران و عربستان بودند تا در اين راستا، افق‌هاي رفع و كاهش بحران‌هاي منطقه‌اي پديدار شود اما با وجود اين اميدواري، روابط دو كشور در دو سال گذشته، با تنگناهاي بيشتري روبه‌رو شده است. با اين وجود، اميرعبداللهيان بر لزوم بازگشت روابط تهران و رياض به روال طبيعي تاكيد كرد. معاون وزير امور خارجه گفت: ايران و عربستان ظرفيت‌هايي دارند كه مي‌توانند با همكاري و تعامل سازنده علاوه بر حل مشكلات فيمابين، بحران‌ها و مشكلات منطقه را نيز حل و فصل كنند. اميرعبداللهيان از گفت‌وگوي شفاف و صريح خود نيز گفته است. وي در اين باره اظهار كرد: من در حاشيه اجلاس كنفرانس همكاري اسلامي در جده با عادل الجبير ديدار كردم و مطالب صريح و شفافي از آقاي الجبير درباره مسائل منطقه شنيدم و جواب‌ها با همان صراحت و شفافيت به ايشان داده شد. ما در اين مذاكرات تاكيد كرديم كه برون‌رفت از سوءتفاهم‌ها و وضع موجود منطقه و كمك تهران و رياض براي حل مشكلات منطقه از طريق سياسي ضروري است و ايران و عربستان بايد گفت‌وگوهاي صريح، سازنده و موثري را شروع كنند و همه نقش سازنده‌اي را براي مبارزه با افراطي‌گري و تروريسم و رسيدن به منطقه‌اي امن، باثبات و پايدار ايفا كنند. حرف‌هاي مثبتي از آقاي عادل الجبير در اين رابطه شنيديم كه اميدواريم در آينده شاهد ترجمه عملي اين حرف‌ها باشيم و اميدواريم كه سعودي‌ها با فاصله گرفتن از روش‌هاي خشونت‌آميز و توسل به زور، فرصت راهكار سياسي در يمن، سوريه، لبنان و ساير كشورهاي منطقه را فراهم كنند. وي افزود: ما برخي اشارات مثبت را از عربستان در حد پيام دريافت كرده‌ايم، اما رفتار عملي عربستان سعودي براي ما ملاك است. پاسخ رفتار عملي عربستان را در صورتي كه نقش سازنده‌اي ايفا كند، با قدم‌هاي سازنده خواهيم داد. نكته مهم اين است كه عربستان بايد با بصيرت عمل كند، از جنگ فاصله بگيرد و در همه پرونده‌هاي منطقه‌اي به رويكرد سياسي تمركز يابد.