تحليلگران نسبت به تلاش گروه ثروت- قدرت براي شكست توافق هشدار مي‌دهند
دولت برنامه تهاجمي مقابله با كاسبان تحريم را تدوين كند
گروه اقتصادي|كاسبان تحريم همه تلاش خود را مي‌كنند كه آب را مانند گذشته گل‌آلود نگه دارند.
اين را گوشه و كنار، در محافل اقتصادي و سياسي مي‌توان از زبان كارشناسان و مسوولان شنيد.
حسن روحاني در تازه‌ترين اظهارات تلويزيوني خود گفته است: پس از اجراي توافق وين تمام تحريم‌هاي اقتصادي اعم از تحريم مالي، بانكي، بيمه، حمل و نقل و پتروشيمي لغو مي‌شود. به گفته وي در اين دوران واردات كالاهاي ضروري براي ما گران تمام مي‌شد؛ بيشترين فشارهاي ناشي از افزايش قيمت تمام‌شده كالاها بر مردم تحميل مي‌شد و بالاخره اينكه در اين شرايط، برخي ، از تحريم‌ها منتفع مي‌شدند و سود مي‌بردند. روحاني اين افراد را كاسبان تحريم توصيف كرد كه در اين سال‌ها در دوبي، اروپا، چين و ايران حضور داشتند.
حالا نگراني‌هايي درباره عمل و عكس‌العمل كاسبان تحريم در دوران پساتحريم وجود دارد. عمليات مقابله با كاسبان تحريم محدود به امروز و ديروز نيست.
هر چند برخي، وين را ايستگاه پاياني قطار تجارت كاسبان ناشناخته و كمتر شناخته شده تحريم مي‌دانند اما دولت از مدت‌ها قبل مقابله با آنها را در دستور كار قرار داد. زنگنه، وزير نفت پيش از اين بارها تاكيد كرد كه نفت ايران ديگر بدون واسطه به بازارهاي جهاني عرضه مي‌شود و نه فرد حقيقي و نه فرد حقوقي، هيچ كدام نمي‌تواند واسطه فروش نفت شود.
جهانگيري كه اين روزها در تمام نشست‌ها و سخنراني‌هايش، فساد را نبش قبر مي‌كند و تلاش دارد شمايي از آنچه بر اقتصاد و سياست ايران گذشته است را به افكار عمومي معرفي كند نيز معتقد است بخشي از فسادهاي عظيم با هدف دور زدن تحريم‌ها صورت گرفته است.
چه كساني تحريم را دور زدند؟
پاسخ به اين سوال سهل و ممتنع است. شناسايي كساني كه مسووليت دور زدن تحريم‌ها را عهده‌دار بودند، چندان آسان نيست. شايد بابك زنجاني را بتوان شناخته شده‌ترين كاسب تحريم دانست كه حالا دو ميليارد و 700 ميليون دلار بدهي را در كارنامه‌اش ثبت كرده است اما شمار آنها كه هنوز شناخته نشده‌اند، فراوان است. جهانگيري آدرسي كلي و مبهم از آنها ارايه داده است. وي گفته است «دولت شروع به مكاتباتي با برخي افراد كرده است كه در دوران تحريم ارز را براي خريد برخي كالاها دريافت كرده و كالايي هم وارد نكرده‌اند و اكنون كه دولت از آنها پيگيري مي‌كند، قادر به پاسخگويي نيستند و در نهايت جسارت، ارز دولت را برنمي‌گردانند. البته ما سعي مي‌كنيم اين مسائل را تا جايي كه نياز نباشد، بازگو نكنيم تا مردم نگران نشوند.»
پاليزدار، مشاور معاون اول و دبير ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادي نيز تاكيد كرده است كه چهار وزير دولت دهم در نامه‌اي بدون شماره و سند، زمينه واريز ميلياردها دلار به حساب بابك زنجاني را فراهم كرده‌اند.
اما اين همه ماجرا نيست. رضا ضراب نيز چهره شناخته شده ديگري است كه مسووليت دور زدن تحريم‌ها را عهده‌دار بود. اين را تنها مسوولان ايراني نمي‌گويند، گزارش 299 صفحه‌اي پليس تركيه نيز دلالت بر اين موضوع دارد. وي كه بعد از دو ماه بازداشت در تركيه آزاد شده معتقد است كاري غيرقانوني انجام نداده اما بررسي‌ها حكايت از آن دارد كه او و شماري از وزرايي كه در جريان اين پرونده در تركيه بركنار شدند از محل تحريم‌هاي ايران و تلاش براي دور زدن آن سودهايي را برده‌اند.
سرپل‌هاي تحريم
سفره تحريم‌ها تنها در ايران گسترده نبود. نگاهي به روابط ايران با چين، تركيه، هند و برخي ديگر از كشورها نشان مي‌دهد تحريم‌ها، پول را در جيب كدامين كشورها نهاد.
چيني‌ها هر چند شريك روزهاي سخت ايران بودند و هيچگاه مراودات‌شان با ايران به مرحله قطع كامل نرسيد اما از قبل تحريم‌ها انتفاع فراواني بردند. پول‌هاي ايران همچنان در چين، هند و برخي كشورهاي آفريقايي و تركيه نام و نشان دارد. رفت و آمدهاي كاسبان تحريم به اين كشورها نيز از سود دوجانبه تحريم‌هاي ايران براي اين كشورها و شركاي ايراني نشان دارد. حالا نگراني اينجاست كه عكس‌العمل‌ها به پايان تحريم چه خواهد بود؟ آيا كاسبان داخلي و خارجي راضي به تغيير شغل مي‌شوند يا روياي شيرين درآمدهاي كلان‌شان را كابوس جمع شدن رانت، تلخ كرده است؟ مي‌گويند در اين مسير ممكن است سنگ‌هايي انداخته شود. دولت بايد هوشيار باشد تا بلكه اين قطار را در ايستگاه وين مهار كند.