فرونشست در نزدیکی آرامگاه شاهان هخامنشي و تختجمشيد
استاد تمام پژوهشگاه بينالمللي زلزلهشناسي و مهندسي زلزله گفت: در مجاورت محوطه باستاني نقش رستم (آرامگاه شاهان هخامنشي و كعبه زرتشت) به دليل كشاورزي و دامپروري گسترده و تداوم كشت برنج و ذرت، برداشت آب از منابع زيرزميني به ميزان بسيار زياد ادامه دارد. اين امر موجب فرونشستهايي به فاصله ۱۰ متري نقش رستم و ۳۰۰ تا ۵۰۰ متري تختجمشيد شده است كه به صورت شكافهاي عظيم قابل مشاهده هستند. مهدي زارع با ابراز نگراني از گسترش فرونشست زمين در كشور تاكيد كرد: اين پديده نه تنها ميراث فرهنگي ارزشمند ايران را تهديد ميكند، بلكه ميتواند بر تحريك گسلهاي فعال نيز تاثيرگذار باشد. زارع با اشاره به وضعيت بحراني در مرودشت استان فارس گفت: در دشت مرودشت، ميزان فرونشست در سالهاي اخير به حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتيمتر در سال رسيده است. اين وضعيت درحالي ادامه دارد كه ميزان برداشت از منابع آب زيرزميني دشت، بيش از ميزان تغذيه آن است. اين استاد دانشگاه درباره فرونشستهاي خطرناك در مناطق مختلف تهران ازجمله شهرك انديشه اشاره كرد و گفت: در محدوده شهر انديشه، افت سطح زمين تا حد ۱۲ متر نسبت به چهار دهه گذشته گزارش شده است. اين فرونشستها به صورت پيوسته رخ دادهاند و ممكن است براي ساكنان محسوس نباشند، اما تاثيرات مخربي بر زيرساختها و گسلهاي فعال منطقه دارند. او تاكيد كرد: فرونشست زمين در استان تهران ميتواند بر تحريك گسلهاي فعال استان نيز موثر باشد. نتايج نشان ميدهد كه اين پديده با ميزان بيشينه در استان تهران، ميتواند بر تحريك گسلهاي فعال استان تهران هم موثر باشد. زارع خواستار اقدامات فوري براي كنترل برداشتهاي بيرويه از منابع آب زيرزميني و بازنگري در سياستهاي كشاورزي به عنوان يك راهكار تاثيرگذار شد تا از تشديد بحران فرونشست و تهديدات ناشي از آن جلوگيري شود. معصومه آميغپي، رييس اداره ترازيابي دقيق و تداخلسنجي راداري سازمان نقشهبرداري كشور هم با اشاره به وضعيت بحراني فرونشست زمين در ايران، گفت: اين پديده اكنون به تهديدي جدي براي آثار باستاني، امنيت غذايي و منابع طبيعي كشور تبديل شده است. آميغپي با بيان اينكه بيش از ۸۰۰ شهر و ۱۶ كلانشهر كشور در پهنههاي فرونشست قرار دارند، گفت: ۳۰ استان با درجات مختلفي از اين پديده مواجه هستند. برداشت بيرويه از منابع آب زيرزميني، تغييرات اقليمي و خشكساليهاي مكرر ازجمله عوامل اصلي اين بحران به شمار ميروند. او تاكيد كرد: فرونشست زمين موجب از بين رفتن تخلخل خاك شده و به سرعت اراضي كشاورزي را رو به نابودي ميكشاند. نمونه آن دشت ورامين است كه برخي از اراضي غيرقابل كشت شدهاند. همچنين، شور شدن آبهاي زيرزميني، ايجاد فروچالهها و گسست سطحي از ديگر عوارض فرونشست زمين هستند كه ميتوانند منجر به بروز سيلابهاي شديد شوند.