حكميت يونسكو در پرونده عبور مترو از ۲۰ متري ميراث جهاني اصفهان
ايلنا| پرونده اختلاف مديريت شهري و وزارت ميراث فرهنگي بر سر تعيين تكليف خط دو مترو اصفهان كه قرار است از فاصله ۲۰ متري مسجد ثبت جهاني شده جامع اصفهان و از عمق ۲۵ متري زمين عبور كند، كار را به حكميت يونسكو در اين پرونده ثبت جهاني شده كشاند و حالا كارشناسان يونسكو نظر نهايي را براي عبور خط دو مترو از كنار اين ميراث جهاني شهر اصفهان اعلام مي‌كنند.
مسجد جامع اصفهان كه در بافت تاريخي اين شهر قرار دارد، يكي از كهن‌ترين و مهم‌ترين مساجد ايران است كه سير تحول معماري اسلامي را طي حدود ۱۳۰۰ سال به نمايش مي‌گذارد. ساخت اين مسجد به سال ۸۴۱ ميلادي بازمي‌گردد و در سال ۱۳۱۰ به شماره ۹۵ در فهرست آثار ملي ايران ثبت شد و در سال ۱۳۹۰ نيز در فهرست ميراث جهاني يونسكو ثبت جهاني شد.
حالا مسجد عتيق اصفهان با موضوع پيچيده‌اي به نام عبور مترو از فاصله ۲۰ متري مواجه شده و آن طور كه سيدمهدي موسوي موحد، مدير پايگاه ميراث ملي و جهاني استان اصفهان خبر داده، تعيين تكليف عبور خط دو مترو اصفهان از فاصله ۲۰ متري اين مسجد به يونسكو واگذار شده است.
موسوي موحد گفت: خط مترو هنوز از كنار مسجد عبور نكرده و حدود ۲ كيلومتر با اين ميراث جهاني فاصله دارد. وزارت ميراث فرهنگي نيز طي نامه‌اي در حال اطلاع‌رساني به يونسكو در مورد عبور اين خط از ۲۰ متري مسجد جامع اصفهان است تا اظهارنظر كارشناسان يونسكو در اين زمينه ارسال شود. سه گزينه درباره خط ۲ مترو اصفهان مطرح بود كه يكي از آنها عبور مترو از فاصله ۲۵ متري مسجد عتيق و از زير زيرگذر احداث شده بود و گزينه‌هاي ديگر عبور از بافت تاريخي و از زير برخي بناهاي تاريخي اصفهان بود كه اين دو گزينه مورد مخالفت قرار گرفت و گزينه عبور مترو از ۲۰ متري مسجد عتيق فعال ماند. مكاتبات زيادي با شهرداري و قطار شهري اصفهان از طريق وزارتخانه و اداره كل استان اصفهان صورت گرفته و در تمام اين مكاتبات مخالفت ميراث فرهنگي با اين اقدام مطرح شده است. با وجود مطالعات پيوست و مطالعات فرهنگي و اجتماعي عبور خط ۲ مترو اصفهان از كنار مسجد جامع و ثبت جهاني شده اين شهر، به دليل نزديك بودن خط مترو به مسجد جامع عتيق اصفهان كه در فهرست يونسكو نيز ثبت شده و مخاطراتي كه ممكن است اين خط براي مسجد جامع اصفهان ايجاد كند، اداره كل ميراث فرهنگي و وزارت ميراث فرهنگي مخالفت صريح خود را با انجام اين پروژه اعلام كرده‌اند. خط مترو از حريم درجه يك مسجد عتيق اصفهان عبور مي‌كند، ۵ سال است جلسات متعدد براي تعيين تكليف اين پروژه حتي در اين سطح كه منجر به دلخوري بين ارگان‌هاي مرتبط شده و به مجامع مختلف و استانداري اصفهان هم كشيد، برگزار شد. ولي در نهايت قرار شد وزارت ميراث فرهنگي گزارش‌های مرتبط و مطالعات صورت گرفته را براي يونسكو ارسال کند و توضيح بدهد كه مترو به چه دليل از ۲۰ متري مسجد عتيق اصفهان عبور مي‌كند و بحث مطالعات علمي و مقاوم‌سازي و ارتعاشات و پيوست علمي طرح را نيز به آنها ارايه كند. اختلافات درخصوص مترو خط دو اصفهان و عبور اين خط از ۲۰ متري مسجد جامع ثبت جهاني شده اصفهان همچنان وجود دارد و در نهايت تعيين تكليف موضوع عبور خط دو مترو از كنار مسجد عتيق اصفهان به يونسكو و كارشناسان كميته ميراث جهاني اين سازمان واگذار شد تا آنها در مورد اين پروژه نظر بدهند و مشكلات بعدي گريبانگير ميراث فرهنگي نشود.دستگاه حفاري خط مترو حدود دو كيلومتر تا رسيدن به كنار مسجد عتيق اصفهان فاصله دارد. هنوز بر سر عبور اين خط از ۲۰ متري اين ميراث جهاني اصفهان بحث هست و عبور اين خط از كنار اين اثر هنوز نهايي نشده است. هنوز نمي‌توان در مورد نظر يونسكو اعلام نظر كرد. اما با توجه به فاصله خط دو مترو اصفهان با مسجد جامع عتيق اصفهان و آجري بودن اين بنا احتمال نظر منفي يونسكو درباره عبور مترو از كنار اين ميراث جهاني وجود دارد كه باز هم مي‌گويم امكان پيش‌بيني نظر كارشناسان جهاني در اين پرونده وجود ندارد. ولي بايد مراقب باشيم دچار عواقب بعد از آن نشويم. چون ممكن است در صورت عبور اين خط از كنار مسجد عتيق اين اثر در فهرست آثار در خطر قرار بگيرد و با توجه به اينكه ايران عضو كميته ميراث جهاني يونسكو است، اگر يونسكو تشخيص دهد كه مترو نبايد از اين محدوده عبور كند، دولت و وزارت ميراث فرهنگي چاره‌اي جز مخالفت با اين پروژه نخواهند داشت. چون مسجد عتيق در فهرست ميراث جهاني ثبت شده و حتما جلوي اين اتفاق گرفته مي‌شود.