نقش خبرنگار در جامعه مدرن
به اصطلاح واقعيت «هر شهروند يك خبرنگار» به دليل امكان ارتباطات گسترده ناشي از تكنولوژي و فناوريهاي نوين محقق گشته است ولي با شناختي عميقتر در تحليل پديدهها در مييابيم كه «هركس نميتواند يك خبرنگار» باشد و حرفه خاص خبرنگاري همچنان نقش والاي خود را در تحولات جامعه حفظ كرده و اهميت آن پيچيدهتر و تخصصي شده است. خبرنگاري بدون ايدهپردازي و قدرت تحليل موضوع و مشكلات جامعه ميسر نيست. خبرنگار با شناخت عميق و شكاف اذهان روزنهاي در زواياي تاريك جامعه ميگشايد و شناخت پديدهها را ميسر ميسازد. ترس و مخالفت صاحبان قدرت، مستبدان و ديكتاتورها از روشنگري و آگاهي بخشي خبرنگاران است و از اين رو با لطایفالحيل به تحديد « آزادي بيان » ميپردازند.
جورج اورول، نويسنده كتابهاي «مزرعه حيوانات» و «۱۹۸۴» گفت «روزنامهنگاري يعني انتشار آنچيزي كه يكي نميخواهد منتشر شود، باقي ديگر روابط عمومي است. آزادي گوهر جان آدمي است. خبرنگاران بيش از ديگر اقشار جامعه اهميت مفهوم جانفزاي « آزادي» را درک ميكنند زيرا هم در ايفاي نقش خويش سخت به آن نيازمندند و هم در توسعه و گسترش آزادي نقش بيشتري دارند و شرايط را براي رعايت حقوق بشر و استقرار دموكراسي و مردمسالاري فراهم ميكند. آزادي گوهري است كه با زرگري و تلاش ايثارگرانه خبرنگاران حاصل ميشود و به همين دليل براي خدشه در اين ارزشهاي والا قدرتمداران و مستبدان نيز نمونههاي تقلبي و بدلي از خبرنگاري و فعاليت رسانهاي را گاه با رنگ ولعاب بيشتر در جامعه رايج ميكنند تا اثر خبرنگاران حقيقتطلب و مردمدار را كمرنگ سازند. براي حفظ روشهاي جسورانه و متفاوت خبرنگاري است كه آزادي بيان همواره در مقابل فساد و تباهي سياسي و اقتصادي جامعه تعريف شده است. در كنار صدها خبرنگار فعال و فرهيخته محمود صارمي در روز ۱۷ مرداد ۱۳۷۷ در شهر مزار شريف به همراه هفت ديپلمات ايران به دست طالبان به شهادت رسيد پس از آن در ايران بهانه تجليل از خبرنگاران فراهم گرديد. در آن زمان كه اينجانب عضو «جمعيت دفاع از آزادي مطبوعات» بودم برادرم شادروان «ايمان» كسوت خبرنگاري داشت او كه از اولين دوره دانشآموختگان دانشكده خبر و عضو جامعه مطبوعات و رسانههاي كشورمحسوب ميشد به هيچ قيد و بندي به جز تلاش براي آگاهي، رشد و تحقق آزادي در جامعه نميانديشيد. ايمان در حمايت از خبرنگاران و رسانهها از هيچ كوششي فروگذار نميكرد و از اين رو گفتمان خبرنگاري يك جريان زنده در زندگي روزمره ما شده است. اكنون ايمان رفته است اما انگار ما با همه خبرنگاران بسان ايمان عضو يك خانوادهايم و خود را در تجليل از آنها شريك ميدانيم. در جامعه ايراني بعد از جنبش سال ۱۳۸۸ و همچنين جنبش زن، زندگي، آزادي در سال ۱۴۰1 در سياست داخلي تحولات گستردهاي رويداد و بعد از تجاوز و شبيخون اسراييل در خرداد ۱۴۰۴ و جنگ ۱۲ روزه در سياست خارجي نيز رويكردها تغيير كرد و نقش مهم خبرنگاران بيش از هرچيز ديگر ثابت شد.با پرهيز از رويكردهاي ايدئولوژيك عاميانه و با بازتعريف ژنوم فرهنگي ايران و اصول و گزارههاي ايرانشهري مبتني بر عقلانيت دموكراتيك كه ناشي از «وحدت در كثرت» و بر پايه مفاهيم «آزادي، انسانيت، مهرباني» است و ميتواند در برگيرنده همه مردم و جلوگاه ايران براي همه ايرانيان باشد، خبرنگاران ميتوانند نقش خود را در پيشراني تحقق آينده باشكوه و عظمت كشور و ايران زمين با چنين بستر و فرهنگي ايفا کنند. جامعهشناس