گروه سياسي
آيا مخالفت با قانون حجاب و عفاف به معناي مخالفت با اصل مساله حجاب است؟ چرا بسياري از اقشار مذهبي، چهره‌هاي انقلابي و متدين جامعه نيز با حجاب اجباري و رويكردهاي سلبي در خصوص مساله حجاب مخالفت كرده و آن را اثر گذار نمي‌دانند؟ آيا بحث حجاب يك بحث سياسي، دولتي و حاكميتي است يا يك بحث اجتماعي، فرهنگي و مدني؟ اين پرسش‌ها در شرايط امروز كشور واجد اهميت ويژه‌اي است. هنوز زخم‌هاي رخدادهاي تلخ 1401 كه به دليل رفتارهاي تند بر سر مساله حجاب و راه‌اندازي گشت ارشاد در دولت سيزدهم بر پيكره جامعه ايراني وارد آمد، ترميم پيدا نكرده است. رفتارهاي غير ضروري كه جامعه ايراني را دچار يكي از عميق‌ترين شكاف‌هاي خود كرد و دشمنان بيروني را به طمع انداخت كه با ايجاد تكانه در اين گسل‌ها، مي‌توان‌باعث از‌هم‌گسيختگي نظام سياسي و اجتماعي ايران شد.
در شرايطي كه جامعه ايراني با دامنه وسيعي از مشكلات و چالش‌هاي داخلي و خارجي از جمله مساله اقتصاد و ضرورت بهبود شاخص‌هاي معيشتي مردم روبه‌روست و حل و فصل آن به مشاركت عمومي و انسجام اجتماعي فراگير نياز دارد، اما همچنان برخي افراد و جريانات راديكال، با حاشيه‌سازي و فضاسازي در خصوص مقوله حجاب، تلاش مي‌كنند دستاويزي براي حمله به دولت و چهره‌هاي سياسي و فشار بر افكار عمومي براي گسترش نارضايتي ايجاد كنند. حاشيه‌هايي كه اعضاي جبهه پايداري، طيف‌هاي همسو و برخي تريبون‌داران آن را هدايت كرده و به جاي تاكيد بر اشتراكات جامعه، بر تفاوت‌ها انگشت مي‌گذارند. اين روزها اما معترضان نسبت به اين تندروي‌ها، تنها اصلاح‌طلبان و چهره‌هاي ميانه رو نيستند، بسياري از چهره‌هاي نام‌آور اصولگرا و انقلابي و افرادي كه تلاش مي‌كنند در دسته‌بندي‌هاي مرسوم سياسي، منافع ملي را دنبال كنند نيز پرچم انتقاد از تندروي‌ها و افراطي‌گري‌ها را برافراشته نگه داشته‌اند. دميدن در گسل‌هاي اجتماعي و عمومي در حالي است كه به زعم اكثر بزرگان كشور و تحليلگران، ايجاد رضايتمندي در مردم، مهم‌ترين پروژه‌اي است كه در شرايط فعلي بايد در كشور دنبال شود. در واقع ديگر تنها چهره‌هايي چون عباس عبدي، عليرضا علوي‌تبار، هادي خانيكي، مرعشي و... نيستند كه نسبت به گسترش رفتارهاي سلبي در مساله حجاب هشدار مي‌دهند بلكه پاي چهره‌هاي اصولگرايي چون علي اكبر ناطق نوري، محمد رضا باهنر و البته عزت‌الله ضرغامي نيز به اين تذكارهاي مشفقانه باز شده است.
هنوز مدت زمان زيادي از اظهارات محمد رضا باهنر درباره موضوعات مختلف از جمله قانون حجاب و عفاف و ضرورت استفاده از رويكردهاي ايجابي نگذشته كه عزت‌الله ضرغامي با انتشار يادداشتي اختصاصي در «اعتماد» خطاب به جريان حزب‌اللهي تذكار مي‌دهد كه اين نوع برخوردهاي سلبي ممكن است شكاف‌هاي عميق در جامعه ايجاد كند. به زعم ضرغامي « بالاترين منكر، بدبين كردن مردم به اصل دين است.» او مي‌گويد: « مساوي قرار دادن منتقدين قانون مجلس با منكرين اصل حجاب، ظلم بزرگ به آنان، به جامعه و به ملت شريف است.» ضرغامي اخيرا طي نامه‌اي به رييس‌جمهور اعلام كرده در بحث حجاب قايل به رويكردهاي سلبي نيست و معتقد است براي به‌شنيدن صداي اقشار مختلف و كاستن از شكاف‌ها مي‌توان با روش‌هاي ايجابي، فرهنگي و مدني، ديدگاه‌هاي افراد جامعه را به هم نزديك كرد. ديروز اما دبير ستاد امر به معروف و نهي از منكر استان تهران خبر از تشكيل «اتاق وضعيت عفاف و حجاب» با مشاركت دستگاه‌هاي فرهنگي و اجرايي داد و از عموم مردم براي عضويت در قرارگاه ناظران مردمي دعوت كرد! مومن‌نسب در ادامه يادآور شد: «با فعال‌سازي ۸۰ هزار نيروي آموزش‌ديده مي‌توان تحولي بزرگ در استان ايجاد كرد.»برخلاف اين نوع رفتارها اما تحليلگران و استادان دانشگاهي معتقدند كه برخوردهاي سلبي و چكشي با موضوعات فرهنگي و اجتماعي نه تنها كمكي به بهبود وضعيت نمي‌كند بلكه در بسياري از موارد، نتيجه عكس به دنبال دارد. تلاش‌هاي اين دو ديدگاه كه يكي معتقد به رفتارهاي فرهنگي و ايجابي و استفاده از ظرفيت‌هاي مدني براي ترويج موضوعات فرهنگي است و ديگري تلاش مي‌كند با رويكردهاي سلبي و گشت ارشاد و ... موضوع را پيش ببرد مانند دو خط موازي تداوم دارد.
اعتماد با گشودن پرونده‌اي با موضوع بحث «حجاب» از همه تحليلگران، نخبگان، كارشناسان و افرادي كه به نوعي در اين زمينه صاحب نظرند دعوت مي‌كند تا به اين بحث پيوسته و با ارزيابي كارشناسي موضوع، راهكاري براي افزايش اتحاد و انسجام اجتماعي و كاستن از بار ناهنجاري‌هاي رفتاري با تكيه بر رويكردهاي اجتماعي و مدني بيابند. تلاش خواهيم كرد، بدون جهت‌گيري، تنها منتقل‌كننده ديدگاه‌ها، نظرات، پيشنهادات و مطالبات نخبگان، كارشناسان و تحليلگران و افرادي كه در اين زمينه حرفي براي گفتن دارند، باشيم. گفتني است در اين مسير از نظرات افراد و چهره‌هاي همه طيف‌ها و جريانات چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب و معتدل بهره‌مند خواهيم شد.
و اما چه بايد كرد؟
عزت‌الله ضرغامي چهره سياسي و رسانه‌اي و فردي كه تلاش مي‌كند، موضوعات را از زاويه ديد متفاوت ببيند در يادداشتي اختصاصي كه آن را در اختيار «اعتماد» قرار داده، مي‌نويسد: « در حاشيه مراسم بدرقه زنده‌ياد محمد كاسبي، با چند نفر از خانم‌هاي حزب‌اللهي، در مورد حجاب صحبت كردم. اين يادداشت مختصر، مخصوص آنهاست. خواهران خوب من؛
۱. حجاب، هديه انقلاب اسلامي به ملت ايران است. (برگرفته از يادداشت‌هايم در فضاي مجازي) ما به اين هديه الهي، كه ضروري دين است، افتخار كرده و تا جايي كه توان داريم در ترويج آن تلاش مي‌كنيم. كارنامه من در معاونت سينمايي ارشاد (سال‌هاي ۷۴ و ۷۵) و همچنين در مسووليت رياست صداوسيما، مشحون از اقدامات روشن و گسترده در تبيين و ترويج حجاب اسلامي و ارايه الگوها و نمونه‌هاي عملي آن بوده است.
۲. به رغم تلاش همه دستگاه‌هاي فرهنگي و ديني و سازمان‌هاي انتظامي و نظارتي، نتوانستيم آن طور كه شايسته اين موضوع مهم است، عمل كنيم و موفق باشيم. پس از حادثه تلخ درگذشت مهسا اميني و موج اعتراضاتي كه دلايل فراوان ديگري هم داشت، عملا التزام به حجاب اسلامي از سوي بخشي از زنان جامعه، از بين رفت. هر چند اكثريت، به ويژه در شهرها و روستاهاي كشور، كماكان اين موهبت ارزشمند الهي را پاس داشته و به آن مقيد هستند. شخصا به عنوان فردي معتقد و مسوول، از اين وضعيت رنج ميبرم و براي پاسداشت حجاب و دوركردن جامعه از ولنگاري و ناهنجاري مشغول اقدامات متنوعي هستم كه نيازي به اعلام ندارد. بسياري از خواص مورد اعتماد شما از اين اقدامات مطلع هستند.
۳. قانون حجاب و عفاف مصوب مجلس، به رغم نقاط قوت فراوان، نقاط ضعفي هم دارد كه در اجرا، دچار مشكلات عديده خواهد شد و فعلا به همين دليل هم از سوي شوراي عالي امنيت ملي، مسكوت مانده است. برخي از شخصيت‌ها و رسانه‌هاي انقلابي و متعهد، به دليل پيچيدگي و مطول بودن، با آن مخالف بوده و آن را غيرقابل اجرا مي‌دانند.
۴. اگر كساني مشابه دستگاه‌هاي امنيتي كشور، اشكالاتي را متوجه اين قانون مي‌دانند، به منزله مخالفت با اصل حجاب اسلامي نيست. حلال خدا تا روز قيامت حلال است و حرام او تا روز قيامت حرام! هيچ مسلمان باوجداني منكر اصل حجاب در دين اسلام نيست.
مساوي قرار دادن منتقدين قانون مجلس با منكرين اصل حجاب، ظلم بزرگ به آنان، به جامعه و به ملت شريف است.
۵. هنوز كارشناسان ديني ما توان تبيين، ترويج و تشويق نوجوانان و جواناني كه زير بمباران اطلاعاتي و تصويري ماهواره‌ها و فضاي مجازي و انواع نيازها و غرائز و مشكلات اقتصادي و اجتماعي هستند، را ندارند و تندخويي‌هاي برخي روحانيون درتريبون‌هاي رسمي نيز، به اين لجاجت‌ها دامن مي‌زند.
۶. قانون «ممنوعيت ماهواره» امروز متروك شده و به آن عمل نميشود. سال‌ها پيش رهبر معظم انقلاب، هرگونه مداخله و حضور ماموران نيروي انتظامي در خانه‌هاي مردم و ضبط اموال و دستگيري آنان را منع كردند. كما اينكه امروز هم گشت ارشاد، متروك شده و همه دلسوزان انقلاب به نادرستي و ناكارآمدي آن اذعان دارند. اگر كسي از اين سابقه سخن مي‌گويد، به منزله ادعاي متروك بودن اصل قوانين اسلام نيست، بلكه مقصود، ضرورت اتخاذ روش‌هاي مناسب براي تحقق آن است. متأسفانه برخي شخصيت‌هاي شناخته شده، در اين خلط منطقي، مقصرهستند كه در صورت لزوم در مورد آنان صريح‌تر خواهم گفت. آنان در پيشگاه خدا و در روز جزا عذر تقصير نخواهند داشت.
۷. مقاومت آحاد ملت در مقابل تجاوز دشمن در جنگ ۱۲ روزه، به ويژه از سوي كساني كه ظاهرشان مثل ما نيست، دشمن را نااميد كرد و انسجام ملي ايرانيان، موجب تحسين جهانيان شد. با اين وجود، از طمع به اين آب و خاك دست برنمي‌دارند و درصدد يافتن هر روزنه‌اي براي رويارويي مردم با يكديگر هستند. هوشياري و پرهيز از اين دام، اوجب واجبات است.
۸. به رغم تبليغات گسترده ضدانقلاب كه بي‌حجابي در ميان برخي زنان، موجب فروپاشي جمهوري اسلامي مي‌شود، شاهديم كه امروز، ايران اسلامي با رهبري مدبرانه، قوي‌تر از تمام دوران‌هاي خود است و به كوري چشم آنان، اين نظام تا آخر پابرجاست.
۹. اين متن، چكيده و خلاصه ديدگاه من در مورد مسائل مربوط به حجاب، در شرايط كنوني است. بديهي است قضاوت در مورد هر متن يا تصوير تقطيع شده، تحريف شده و ناموزون با محتواي اصلي بحث، مقرون به صواب نيست. خواهران عزيزم! بالاترين منكر، بدبين كردن مردم به اصل دين است. همه ما سوار بر يك كشتي هستيم و به فضل خدا، با هم به ساحل نجات و رستگاري خواهيم رسيد.
خداوند عاقبت همه ما را ختم به خير كند.