روستاهاي ايراني بربام گردشگري جهان
شفيع‌آباد – نگين كوير در قلب ايران
در حاشيه دشت لوت و در نزديكي شهداد كرمان، روستاي شفيع‌آباد با خانه‌هاي خشتي، قنات‌هاي تاريخي و كويرنوردي‌هاي گردشگران داخلي و خارجي مي‌درخشد.
اين روستا نمونه‌اي كم‌نظير از سازگاري انسان با شرايط سخت طبيعت است. زنان شفيع‌آباد با احياي صنايع‌دستي و توليد محصولات محلي، اقتصاد پايدار روستا را به حركت درآورده‌اند. ثبت جهاني اين روستا، نمادي از توان انسان ايراني در آشتي دادن تمدن و طبيعت در ميانه سرزمين است.
دو روستاي پيش‌تر ثبت‌شده
كندوان – خانه‌هاي تراش‌خورده در دل صخره
روستاي كندوان در آذربايجان شرقي، يكي از شگفت‌انگيزترين نمونه‌هاي معماري صخره‌اي در جهان است. خانه‌هايي كه در دل كوه سهند تراشيده شده‌اند، قرن‌هاست زيستگاه مردماني‌اند كه ميان سنگ و برف و چشمه، زندگي را معنا كرده‌اند. كندوان نخستين روستاي ايراني بود كه توجه جامعه جهاني را به خلاقيت بومي در سازگاري با طبيعت جلب كرد و همچنان از زيباترين نمادهاي گردشگري ايران به شمار مي‌آيد.
اصفهك – گل كوير شرق ايران
در دل خراسان جنوبي، اصفهك از خاك‌زاده شد و دوباره از خاك برخاست. پس از زلزله، مردم روستا خانه‌هاي گِلي خود را با همان معماري بومي بازسازي كردند و با ايجاد اقامتگاه‌هاي محلي و گردشگري فرهنگي، جان تازه‌اي به منطقه دادند. اصفهك، با زنان پيشرو و جوانان خلاقش، امروز نمونه‌اي موفق از توسعه مشاركتي در مناطق كويري است و نشان مي‌دهد كه حتي در دل بيابان، اميد و زيبايي مي‌تواند ريشه بدواند.
ايرانِ پنج‌گانه؛ از قله تا خليج
اگر نقشه‌اي از اين پنج روستا پيش روي خود بگذاريم، به تصويري شگفت مي‌رسيم: از كندوان در شمال‌غربي تا كندلوس در شمال، از شفيع‌آباد در قلب كشور تا اصفهك در شرق و سرانجام سهيلي در جنوب — اين پنج روستا همچون پنج نگين بر تارك ايران مي‌درخشند. پراكندگي جغرافيايي آنها نه‌فقط تصادفي نيست، بلكه گوياي تنوع اقليمي و فرهنگي كم‌نظير ايران است؛ سرزميني كه در هر اقليم، در هر فرهنگ و در هر گويش، جلوه‌اي از زندگي، مهر و خلاقيت دارد. ثبت جهاني اين روستاها، ايران را بار ديگر بر نقشه گردشگري جهان درخشان كرده است. اما اهميت آن تنها در افتخار نيست؛ در مسووليتي است كه به‌دنبال دارد: حفظ بافت تاريخي، آموزش جامعه محلي، و جلوگيري از فرسايش فرهنگي در مسير توسعه. اگر اين مسير با برنامه‌ريزي درست، احترام به محيط‌زيست و مشاركت مردم ادامه يابد، مي‌توان از دل اين پنج روستا الگويي ملي براي توسعه پايدار و گردشگري مسوولانه استخراج كرد. ايران دوباره بر نقشه جهان ايستاده است؛ نه با برج‌ها و سازه‌ها، كه با روستاهايش ؛ با مردماني كه هنوز ميان خاك و آفتاب، زندگي را معنا مي‌كنند.
يادداشتي درباره ثبت‌جهاني
سه روستاي ايراني در سال ۲۰۲۵