شورش ليبرالها عليه نخستوزير استراليا
«توني ابوت» بركنار شد
مالكوم ترنبول، بانكدار بازنشسته و ميلياردر 60 ساله استراليايي در ماههاي گذشته در جريان نظرسنجيها همواره از ابوت پيش بود و از مدتها قبل گمانهزنيهايي در خصوص احتمال روي كار آمدن مجدد وي مطرح شده بود. او حالا بايد سكان كابينه ائتلافي را به دست گيرد كه در سال 2013 با مشاركت حزب ملي استراليا شكل گرفت. مدتي است كه ائتلاف حاكم در نظرسنجيها از حزب رقيب يعني كارگر عقب افتاده و همين امر موجب بالا گرفتن انتقادات از ابوت شده بود. با بركناري ابوت، استراليا حالا شاهد روي كار آمدن پنجمين نخستوزير خود در هشت سال گذشته است.
شورش در حزب ليبرال، حزب حاكم استراليا منجر به تغيير زودهنگام نخستوزيري اين كشور شد. توني ابوت در انتخابات ناگهاني در حزب ليبرال، از دبيركلي حزب بركنار شده و مقام نخستوزيري را نيز واگذار كرد. پس از برگزاري انتخابات درون حزبي براي تعيين رهبر جديد حزب ليبرال، زماني كه توني ابوت، نخست وزير استراليا در برابر مالكوم ترنبول، يكي از وزراي ارشد كابينه استراليا نتيجه را واگذار كرد، از نخست وزيري استعفا داد. در انتخابات رهبري حزب ليبرال، مالكوم ترنبول توانست با ۵۴ راي توني ابوت را كنار بزند. ابوت تنها موفق به كسب ۴۴ راي شده بود. ترنبول بيست و نهمين نخست وزير استراليا خواهد بود. اين پنجمين تغيير نخستوزيري در اين كشور در هشت سال گذشته است.
انتخابات ناگهاني
اگر چه توني ابوت از مدتها پيش با انتقاد شديد اعضاي كابينه خود روبهرو بود، اما همهچيز صبح روز دوشنبه رقم خورد. زماني كه رهبر جديد حزب حاكم استراليا با برگزاري كنفرانس خبري ضمن انتقاد از عملكرد توني ابوت نخستوزير اين كشور، از او خواست كه با برگزاري انتخابات زودهنگام در حزب ليبرال موافقت كند. همزمان نيز جولي بيشاپ، وزير امور خارجه استراليا همين موضع را در برابر توني ابوت گرفته و با چالش كشيدن او خواستار برگزاري انتخابات درون حزبي شد.
توني ابوت نيز با اطمينان به پيروزي خود در انتخابات درون حزبي، در واكنش به اين پيشنهادها، با فراخواندن اعضاي حزب، اعلام كرد امروز عصر (دوشنبه) با قدرت در رأيگيري شركت كنند، چراكه «كشور به رهبري مقتدر نياز دارد.»اين در حالي بود كه ابوت تنها ساعاتي قبل از موافقت خود با انتخابات در برابر فشارهاي سياسي گفته بود: «من خود را گرفتار شايعات در كانبرا (پايتخت استراليا) نميكنم، من نميخواهم در بازيهاي سياسي كانبرا وارد شوم. من به دنبال پيروي خرگوشهايي نيستم كه به دنبال دعوت از من براي پايين آمدن (از جايگاهم) هستند، من قصد ندارم وارد بازيهاي (سياسي) كانبرا شوم.»
اساس اختلافات
مالكوم ترنبول، رهبر جديد حزب ليبرال و نخستوزير جديد استراليا كه پيش از اين سابقه رياست حزب ليبرال را داشته، در چند ماه اخير با انتقاد از عملكرد نخستوزير استراليا مدعي شده بود كه ابوت قادر نيست به شكلي كه بايد اقتصاد كشور را هدايت كند. او گفته بود اگر ابوت رهبر حزب بماند، دولت ائتلافي در انتخابات بعدي شكست خواهد خورد.
بر اساس نظرسنجيها نيز ميتوان گفت در پي سياستهاي اقتصادي ناموفق توني ابوت و افزايش نسبت ميزان بدهيهاي ملي به توليد ناخالص ملي كه به بالاترين ميزان خود از سال 1996 رسيده است، محبوبيت وي در بين مردم از پايان سال 2014 تاكنون كاهش چشمگير داشته است. علاوه بر اين گفتني است توني ابوت مخالف ازدواج همجنسگرايان بوده، در مقابل ترنبول از ازدواج همجنسگرايان حمايت ميكرد. آنها در سياستهاي محيط زيستي از جمله دربرابر گرمايش زمين نيز سياستهاي متفاوتي داشتند. در در همين حال تعدادي از اعضاي حزب ليبرال نيز براي مدتها بود كه ابوت را متهم ميكردند كه تمايلي به شنيدن صداها و ديدگاههاي جايگزين ندارد.
به همين دليل ابوت هفت ماه پيش هم براي ماندن بر سر مقام رهبري حزب به چالش كشيده شد. در ماه فوريه گذشته بود كه ابوت توانست از رأي عدم اعتماد حزب خود كه به خاطر ناخشنودي عمومي از سياستهاي اقتصادي وي برگزار شد جان به در ببرد. اما از آن زمان تاكنون جايگاه او در نظرسنجيهاي عمومي افت كرده است.
واكنشها در استراليا
برخي اعضاي دولت، عملكرد همقطاران خود در حزب ليبرال را عدم وفاداري توصيف كردهاند. جو هاكي، وزير خزانهداري در يك كنفرانس خبري گفت: عدم وفاداري بعضيها بسيار شنيع بوده است. او گفت ما نبايد از حزب كارگر تقليد كنيم و تنها رايدهندگان حق انتخاب و تغيير نخست وزير را دارند. اما هنوز احزاب ديگر استراليا و نمايندگان مستقلي كه با حزب ليبرال در ائتلاف هستند، به اين تغيير و تحول واكنش نشان ندادهاند.
اين اتفاق يكبار نيز در سال 2010 در حزب كارگر كه حزب حاكم وقت بود، رخ داد، زماني كه جوليا گيلارد موفق شد كوين رود را در رهبري حزب كارگر كنار بزند. اما اين حزب انتخابات را در سال 2013 به حزب ليبرال واگذار كرد.
در رايگيري روز گذشته در حزب ليبرال ، «جولي بيشاپ» وزير خارجه استراليا و معاون حزب با كسب 70 راي سمت معاونت را حفظ كرد. او كه از سال 2007 معاون حزب ليبرال است، از مدتي قبل به جمع منتقدان ابوت پيوسته و حمايتش از ترنبول در انتخابات درونحزبي، سرنوشتساز بود. بيشاپ تا سال 2009 زماني كه ترنبول رييس حزب بود، معاونت او را تجربه كرده و پس از آن هم در اين سمت ابقا شد.