سيستم توازن قواي اروپا و پايان آن
[ اما] زماني كه توازن از بين برود، بازدارندهها حذف ميشود و فضا براي ادعاهاي بسيار گزاف و كنشگران بسيار كينهتوز باز خواهد شد؛ هرج و مرج به وجود خواهد آمد تا زماني كه يك سيستم تازه تثبيت بشود. آن توازن، علامتي بود كه كنگره وين در نظر داشت به آن دست يابد. ائتلاف چهارگانه چالشها را در حد توازن قلمرويي نگه ميداشت و خاطره ناپلئون هم فرانسه را – كه [هنوز ] از تخليه انقلابي رنج ميبرد – خاموش كرده بود. در همان زمان، يك تمايل قضايي به سمت صلح منجر به همكاري دوباره آرام فرانسه با كنسرت قدرتهايي كه از ابتدا براي مهار كردن جاه طلبيهاي فرانسه شكل گرفته بود، شد. اتريش، پروس و روسيه كه طبق اصل توازن قوا بايد رقيب هم باشند، در حقيقت يك سياست مشترك را در پيش گرفته بودند: در واقع، اتريش و روسيه نبردهاي ژئوپولتيك خود را به اسم ترس مشترك از تحولات داخلي، به تعويق انداخته بودند. فقط بعد از آنكه در اين نظم بينالمللي عنصر مشروعيت با انقلابهاي شكست خورده سال 1848 به هم ريخت، توازن در معرض تعديلهاي عمومي قرار گرفت در حد خيلي كمي از تعادل تفسير شد و به عنوان شرطي در نظر گرفته شد كه آن را براي برتري در يك ستيز آماده ميكردند. همچنانكه روند هر چه بيشتر به سمت عنصر قدرت در معادله پيش ميرفت، نقش بريتانيا به عنوان يك متوازنكننده بيشتر و بيشتر مهم ميشد. نشان نقش توازنكننده بريتانيا، آزادي عمل و تصميمي كه به اثبات در عمل داشت، بود. در سال 1841 وزير امور خارجه بريتانيا لرد پالمرسون (كه بعدا نخستوزير شد) پيامي را از تزار دريافت كرد كه خواهان تعهد دفاعي بريتانيا «و به نام آزادي اروپا» براي مقاومت در برابر «احتمال يك حمله توسط فرانسه» بود. بريتانيا يا پالمرسون پاسخ داد كه «تلاش يك ملت براي گرفتن و اختصاص دادن خاكي كه به ملت ديگر تعلق دارد به خودش» را به عنوان يك تهديد تلقي ميكند زيرا «چنين تلاشي منجر به اختلال توازن قواي موجود ميشود و تغيير قوت نسبي دولتها ميتواند خطري را براي ديگر قدرتها به وجود آورد.» هر چند كه كابينه پالمرسون هيچ ائتلاف رسمي عليه فرانسه نكرد زيرا «براي انگلستان معمول نيست كه وارد درگيريهايي شود كه فيالواقع رخ نداده است يا آنكه در آينده نزديك رخ نميدهد.» به بيان ديگر، نه روسيه و نه فرانسه نتوانستند روي حمايت قطعي بريتانيا عليه ديگري حساب باز كنند؛ در صورتي كه نقطه تهديد تعادل اروپا باز هم مورد بحث واقع ميشد دوباره هيچكدام از آنها نميتوانستند از مخالفت نظامي بريتانيا بنويسند.