«كليات سعدي» و سند اثبات نام «خليج فارس»ثبت جهاني شد
دو اثر ارزشمند و پر اهميت از ايران روز گذشته در فهرست آثار جهاني يونسكو به ثبت رسيد. «كليات سعدي» كه گنجينه‌اي از حكمت و دانش است و در آن سعدي در قالب حكايت و غزل به زبان تمام ملت‌ها سخن گفته است و همچنين كتاب «مسالك‌الممالك» استخري كه در قرن چهارم نگاشته شده وعلاوه بر قدمت، از ديدگاه خط و به ويژه تذهيب‌هاي بسيار نفيس از جمله دستنويسهاي ارزشمند موجود در ايران به شمار مي‌آيد. علاوه بر اين، مسالك‌الممالك يكي از كهن‌ترين دستنويسهاي فارسي است كه نقشه‌اي مستقل از خليج فارس را در خود جاي داده و سندي است كه نشان مي‌دهد از قديم‌الايام اين خليج، خليج فارس بوده است. با ثبت اين دو اثر در فهرست حافظه جهاني يونسكو، تعداد آثار ثبت شده ايران در اين فهرست به 9 اثر رسيد.
«درويشي مجرد به گوشه‌اي نشسته بود. پادشاهي بر او بگذشت. درويش از آنجا كه فراغ ملك قناعت است سر بر نياورد و التفات نكرد. سلطان از آنجا كه سطوت سلطنت است برنجيد و گفت اين طايفه خرقه‌پوشان، امثال حيوان‌اند و آدميت و اهليت ندارند. وزير نزديكش آمد و گفت:اي جوانمرد، سلطان روي زمين بر تو گذر كرد، چرا خدمتي نكردي؟ و شرط ادب به جاي نياوردي؟ گفت سلطان را بگوي توقع خدمت از كسي‌دار كه توقع نعمت از تو دارد و ديگر بدان كه ملوك از بهر پاس رعيت‌اند، نه رعيت از بهر طاعت ملوك. پادشه پاسبان درويش است/گرچه رامش به فر دولت اوست /گوسپند از براي چوپان نيست/ بلكه چوپان براي خدمت اوست. ملك را گفت درويش استوار آمد. گفت: از من تمنا بكن. گفت: آن همي خواهم كه دگر باره زحمت من ندهي. گفت: مرا پندي بده. گفت: درياب كنون كه نعمتت هست به دست/ كين دولت و ملك مي‌رود دست به دست» اين حكايت و هزاران حكايت ديگر از گلستان و بوستان و غزلياتي نغز و شيرين از استاد سخن از امروز سهم تمام جهانيان شد.
سعدي را جهانيان با شيوايي كلامش مي‌شناسند و زيبايي اشعار و حكايت‌هاي پر مغزش. استاد سخن سال‌هاست كه شهرت جهاني دارد، اما امروز آثارش در ميان فهرست جهاني يونسكو به ثبت رسيد تا از اين پس شيرين سخني استاد سخن، سهم تمام ملت‌ها باشد و لذت استفاده از ادبيات نغزش به كام تمام علاقه‌مندان به اشعارش بنشيند. علاوه بر «كليات سعدي» كتاب ارزشمند ديگري هم به عنوان نهمين اثر از ايران در اين فهرست ثبت شد. كتاب «مسالك‌الممالك» تاليف ابو اسحاق ابراهيم بن محمد فارسي معروف به استخري، هم از امروز كتابي جهاني است.
به گفته فرهاد نظري، دبير كل ثبت سازمان ميراث فرهنگي، پرونده مربوط به كتاب «مسالك‌الممالك» به دليل وجود نسخه ارزشمندي از اين كتاب در آلمان، به صورت مشترك توسط ايران و آلمان به كميته ثبت آثار مستند ارايه شده بود، يونسكو هم اين اثر را به صورت مشترك از سوي ايران و آلمان در اين فهرست ثبت كرد. نظري در مورد اهميت اين ثبت مي‌گويد: «اين آثار به عنوان حافظه جهاني شناخته شده‌اند و آثاري در اين فهرست قرار مي‌گيرند كه تاثير آن بر تمدن بشري اثبات شده باشد. كتاب «مسالك‌الممالك» يكي از كتاب‌هاي بسيار مهم در حوزه تاريخ و جغرافياي تاريخي قرن چهارم است. موضوع اين كتاب جغرافيا و جامعه‌شناسي است و در مورد اماكن و فرهنگ و سبك زندگي مردم و ويژگي‌هاي موجود در آن دوره از تاريخ نگاشته شده است.» روز گذشته دوازدهمين اجلاس شوراي مشورتي بين‌المللي برنامه حافظه جهاني برگزار شد، اين دو اثر در فهرست آثار مستند برنامه حافظه جهاني يونسكو ثبت شدند. ارديبهشت‌ماه سال گذشته نسخه‌اي از كتاب «مسالك‌الممالك» كه در كتابخانه موزه ملت نگهداري مي‌شود، در ششمين نشست كميته منطقه‌اي آسيا و اقيانوسيه برنامه حافظه جهاني يونسكو كه در شهر كوانگجو چين برگزار شد و در فهرست منطقه‌اي يونسكو ثبت شده بود. اين كتاب كه در حوزه جغرافيا نگاشته شده است از اين جهت براي ايرانيان حايز اهميت است كه از آن به عنوان سندي با اهميت براي اثبات نام حقيقي خليج فارس ياد مي‌شود.
هر اثري كه به فهرست جهاني يونسكو اضافه مي‌شود، طبق كنوانسيون ميراث طبيعي و تاريخي بايد از سوي كشور نگهدارنده اثر مورد توجه ويژه قرار گيرد و انجام هرگونه اقدامي در به خطر افتادن آن ممنوع است. برنامه حافظه جهاني يا فهرست آثار مستند، راهكاري است كه يونسكو براي جلوگيري از آسيب و نابودي و داد و ستد قانوني ميراث مستند جهاني از سال 1992 ارايه كرده است. كشورهاي عضو مي‌توانند هر دوسال يك بار پرونده‌هاي پيشنهادي‌شان را به كميته ثبت آثار مستند ارايه كنند، اين كميته در نشست‌هاي مشورتي خود پرونده‌ها را مورد بررسي قرار مي‌دهد و در صورت تاييد اعضا آثار را به فهرست جهاني اضافه مي‌كنند. اعضاي شوراي مشورتي بين‌المللي توسط مديركل يونسكو منصوب شده و وظيفه برنامه‌ريزي و پيگيري اجراي برنامه حافظه جهاني را برعهده دارند.
در ميان آثار ثبت شده در اين فهرست مي‌توان به سمفوني شماره 9 بتهوون، نامه‌هاي گوتفريد لايبنيتس، دست‌نوشته‌ها و مكاتبات هانس كريستين اندرسون، رمان جادوگر شهر اوز نوشته ال. فرانك باوم اشاره كرد. ايران تا كنون 9 اثر را در اين فهرست ثبت كرده است كه شامل: شاهنامه بايسنقري، وقف‌نامه ربع رشيدي، مجموعه اسناد اداري دوره صفويه آستان قدس رضوي، كتاب التفهيم ابوريحان بيروني، خمسه نظامي، نقشه‌هاي دوره قاجار ايران در مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي وزارت امور خارجه و ذخيره خوارزمشاهي مي‌شود.