خسارت 1000 ميليارد دلاري تحريم‌ها
فرشاد مومني
مساله بنياديني وجود دارد كه معمولا در زد و خوردهاي جناحي مورد غفلت قرار مي‌گيرد و در اين ماجرا همه ملت ايران هستند كه ضرر مي‌كنند. اينكه، جايي بحث منافع ملي مطرح مي‌شود انتظار ابتدايي از كساني كه در حيطه زد و خوردهاي جناحي براي خودشان منافعي را جست‌وجو مي‌كنند حداقل در حوزه منافع ملي برخوردهاي غيرمبتني بر علم و انصاف را كنار بگذارند. واقعيت اين است كه شوك ناشي از تحريم‌ها بر اساس برخي برآوردها به صورت مستقيم و غيرمستقيم رقمي بالغ بر 1000 ميليارد دلار خسارت بر كشور وارد كرده است. اين واقعيتي تلخ است و البته بيش از آنكه به تحريم‌ها مربوط شود محصول مجموعه ندانم‌كاري‌هاي طي ربع قرن اخير به اقتصاد ايران تحميل شد و توان مقاومت اقتصاد ايران را كاهش داد و آن را آسيب‌پذير كرد. بنابراين در چنين شرايطي مسلم است استمرار شرايط بلاتكليفي باعث مي‌شود كه ايران به شكل مضاعف آسيب ببيند. با وجود اينكه دولت سياست تنش‌زاديي را دنبال كرده است اما به دليل همين كشمكش‌هاي سياسي و جناحي و به خاطر برخي ندانم‌كاري‌ها عملا طي دو سال گذشته برنامه مشخصي براي اداره اقتصادي كشور نداشته است و اگر اين كشمكش‌هاي سياسي ادامه پيدا كند، بي‌شك خسارت مضاعفي را بر اقتصاد كشور تحميل خواهد كرد. كاش نمايندگاني كه اين‌گونه بر سر مساله برجام جنجال به پا كرده‌اند به دنبال ارايه گزارشي بودند كه بي‌برنامگي چقدر مي‌تواند به كشور لطمه وارد كند. معطل نگه داشتن كشور هم از لحاظ بي‌برنامگي و هم از زاويه اجراي برجام مي‌تواند براي كشور آسيب‌هاي بسيار شديدتري را به همراه داشته باشد. دلواپسان گرامي بهتر است از عدل و انصاف خارج نشوند و شرايط كشور را درك و تلاش كنند توانايي‌هاي جناحي خود را به سمت برنامه‌دار كردن دولت به كار گيرند. اگر چنين شود اقتصاد ايران در مسير يك بازي برد - برد قرار خواهد گرفت.