پيوند صدا و تصوير
ملاحظاتي زيبا شناسانه درباره صدا در سينما
نويسنده: ميشل شيون
مترجم: محمدجواد مظفريان
ناشر: ققنوس
با آغاز دوره سينماي ناطق تحولي شگرف در اين صنعت بزرگ رخ داد. جهشي يك شبه مسير اين مديوم را به سمتي كشاند كه تا سالها سينماي صامت به عنوان نوعي سينماي منسوخ تلقي ميكرد. از سوي ديگر بسياري هم بودند كه آغاز سينماي ناطق را آغاز زوال هنر سينما ميدانستند. اين جدال قديمي سبب شد تا پرسشي ديرپا در حوزه انديشه سينماي جهان
مطرح شود:«كدام يك مهمتر است؟ صدا يا تصوير؟». به عبارت ديگر همه به دنبال پاسخ به اين سوال بودند كه ماهيت سينما با كدام يك تعريف ميشود. اما خود اين پرسش در ساليان اخير مورد ترديد قرار گرفته و از خلال اين ترديد موجههاي جديد پديد آمده است. «صدا- تصوير، ملاحظاتي زيباشناسانه درباره صدا در سينما» نوشته ميشل شيون كتابي است كه در آن تلاش شده است تا با عبور از اين پرسش نوعي همآميزي سمعي- بصري را اثبات كند و روابط متقابل نيروها را به بحث بگذارد. اينكه يك ادراك بر ديگري تاثير ميگذارد و آن را متحول ميكند. اين كتاب كه با ترجمه محمد جواد مظفريان و توسط نشر ققنوس به بازار كتاب آمده است در دو بخش تدوين شده كه هر بخش نيز به بخشهاي كوچكتري تقسيم شده است.
اين كتاب همزمان نظري و عملي است. اول آنكه رابطه سمعي - بصري را به مثابه نوعي قرارداد توصيف و فرموله ميكند. به عبارتي به مثابه نقطه متقابل رابطهاي طبيعي كه از قسمي هارموني از پيش موجود ادراكات برميخيزد. آنگاه براي بررسي و تحليل طرح روشي را ميريزد كه ميتوان آن را در مورد فيلمها، برنامههاي تلويزيوني، ويديوها و غيره به كار برد. فصلهايي كه بخش اول،
« قراردادسمعي - بصري» را تشكيل ميدهند، مجموعهاي از «پاسخهاي» محتمل را بيان ميكنند. فصلهاي بعدي تحت عنوان كلي «فراسوي صداها و تصاوير» ميكوشند اين پرسشها را فرموله كنند و از مرزهاي تثبيت شده و ديدگاههاي متكثر فراتر روند. در بخشي از ابتداي كتاب آمده است: «آيا مفهوم سينما به منزله هنر تصويري فقط نوعي توهم است؟ قطعه: آخر چگونه ممكن است چنين چيزي باشد؟ اين كتاب دقيقا درباره پديدار توهم سمعي بصري است، توهمي كه بيش و پيش از هر چيز در دل مهمترين روابط بين صدا و تصوير قرار گرفته است... آنچه آن را ارزش افزوده ميناميم. آنچه من ارزش افزوده مراد ميكنم ارزش بياني و اطلاعاتي است كه با آن يك صدا يك تصوير معين را غنا ميبخشد تا تاثيري خاص- كه فرد تجربهاي آني يا خاطرهاي از آن دارد- خلق كند، اينكه اين بيان يا اطلاعات
«به شكلي طبيعي» از آنچه ديده شده است ميآيد، و پيشتر در خود تصوير وجود داشته است. ارزش افزوده چيزي است كه تاثيري (مطلقا نادرست) مبني بر اينكه نيازي به صدا نيست به وجود ميآورد، اين صدا صرفا معنايي را كه در واقع خود موجب آن است دو چندان ميكند، چه اين تماما متعلق به صدا يا در نتيجه اختلافات و ناهمخوانيهاي بين صدا و تصوير باشد.»
«صدا-تصوير، ملاحظاتي زيباشناسانه درباره صدا در سينما» نوشته ميشل شيون و با ترجمه محمدجواد مظفريان توسط نشر ققنوس در 1100 نسخه و با قيمت 17000 تومان روانه بازار كتاب شده است.