اهميت كشوري به نام «چين»
غلامحسين دواني ٭
چين پر‌جمعيت‌ترين كشور جهان، يكي از قدرت‌هاي مهم منطقه‌اي و بزرگ‌ترين كشور صادر‌كننده كالا در جهان است. از سوي ديگر ايران و چين از نظر جغرافيايي به يكديگر نزديك هستند و چيني‌ها مي‌توانند از طريق ايران منافع ملي خود را افزايش دهند. به همين خاطر چيني‌ها، وقتي متوجه شدند كشورهاي مختلفي از جمله از غرب اروپا به ايران آمدند و براي سرمايه‌گذاري در كشور ابراز علاقه كردند، به صرافت بيشتري افتادند تا جايگاه خود را در ايران از دست ندهند. به هر حال چين، به ويژه در يك دهه گذشته، شريك قدرتمند ايران بوده و در كنار آن در تحولات منطقه يكي از كشورهاي تاثيرگذار است. چيني‌ها مي‌خواهند كه هم روابط اقتصادي و سياسي خود را با ايران گسترش دهند و علاوه بر آن نگران هستند كه افزايش روابط ايران با غرب، به جايي رسد كه چين از مزايايي كه تاكنون بهره‌مند بوده، محروم شود. چيني‌ها واقعا نگران نفوذ غرب در توليدات ايران هستند زيرا بالطبع تمايل دارند كه اگر قرارداد تجاري‌اي بسته مي‌شود، آنها نيز يك پاي قرارداد باشند. ايران كشوري قوي با منابع بالا و نيروي كارآمد انساني است كه به دليل مديريت ضعيف در سال‌هاي گذشته به شكل چشمگيري رو به افول رفته است. از سوي ديگر تمام كشورهاي جهان، چه آنها كه به ايران آمدند و چه آنهايي كه نيامدند، مي‌خواهند از بازار و فعاليت اقتصادي در ايران منافع خود را تامين كنند. در اين ميان قبل از آنكه اهداف طرف مقابل اهميت داشته باشد، سمت‌گيري ايران مهم است. بايد ديد، دولتمردان و فعالان اقتصادي كشور قصد دارند تا از روابط كنوني چه بهره‌اي ببرند. قطعا اگر بخواهيم مانند گذشته عمل كنيم، نه تنها پيشرفت و توسعه در كار نخواهد بود، بلكه بيش از پيش خود را تضعيف كرديم. مهم‌ترين مشكل كنوني اقتصاد ما نداشتن يك راهبرد اقتصاد است. تاكنون دولت تنها به رفت و آمدهاي هيات‌هاي متعدد خارجي دلخوش كرده است، در حالي كه آنها منابع ما را مي‌خواهند و اين ما هستيم كه بايد براي آنها شروط بگذاريم. اگر واقعا فكر مي‌كنيم بايد تكنولوژي جديد وارد كشور كنيم، بايد به شكل فعالانه‌تري با هيات‌هاي اقتصادي وارد مذاكره شد، تا جايي كه مي‌توان بستر را فراهم كرد و اولويت‌هاي خود را براي آن تبيين كنيم. بدون شك تمام كشورهاي دنيا تمايل دارند كه در اقتصاد كشور ما حضور داشته باشند. درنتيجه تاثير بين‌المللي سفر رييس‌جمهوري چين به ايران، به تكاپو انداختن ديگر علاقه‌مندان به حضور در اقتصاد ايران است. اگر ما در چنين شرايطي رفتار عاقلانه‌اي را در پيش بگيريم، به دليل جغرافياي خاص كشور، مي‌توانيم سرمايه‌گذاران زيادي را به حضور در كشور ترغيب كنيم. امروز منطقه ما بيش از آنكه به خاطر وجود نفت جذاب باشد، در عرصه امنيتي و مبارزه با تروريسم جذابيت پيدا كرده است. بسياري از كشورهاي غربي فكر مي‌كنند با تقويت ايران مي‌توان به جنگ تروريسم رفت و آن را از بين برد. اين در حالي‌است كه شركايي چون عربستان به دلايلي دست به حمايت از داعش زدند و همين مساله مي‌تواند نقطه عطف كشور ما باشد. عربستان مهره امريكا در منطقه هست ولي خود نيز اهدافي را در خاورميانه دنبال مي‌كند كه براي امريكا و غربي‌ها خطرناك است و به همين خاطر اوباما و بخشي از هيات حاكمه امريكا تمايلي به افزايش روابط با سعودي‌ها ندارند. رييس‌جمهوري چين قبل از حضور در ايران، در عربستان بود و با مقامات اين كشور هم مذاكراتي را انجام داد. اگر ما از فرصت به اندازه كافي استفاده نكنيم، آنها به سمت عربستان خواهند رفت و هيچ ابايي از اين مساله هم ندارند. ايران بايد بتواند اشتراك منافع را نشان دهد و از اين طريق چين و ديگر كشورهاي مهم را به سمت خود جلب كند وگرنه هيچ‌كس دلش براي ايران و اقتصاد آن نخواهد سوخت. ٭ كارشناس اقتصادي