نقش آموزش و پرورش در فرهنگسازي ترافيك
سرهنگ مراد مرادي٭
آموزش و پرورش به عنوان نهادي كه يك سوم از جمعيت كشور ما تحت تاثير مستقيم فعاليت‌هاي اين نهاد است، يكي از قلمروهاي فرهنگ عمومي محسوب مي‌شود كه مي‌تواند بقاي فرهنگي جامعه را از طريق فرآيندهاي جامعه‌پذيري تضمين كند. از سويي كودكان، نوجوانان و جوانان بهترين روزهاي عمرو زندگي خود را در مدارس و دبيرستان‌ها سپري مي‌كنند. گذشته از اين، برپايه نظام آموزشي و تربيتي يك جامعه است كه نظم و انضباط اجتماعي، حالت دروني و نهادي به خود مي‌گيرد و عامه مردم به طرف فرهنگ ترقي و توسعه حركت مي‌كنند. همچنين، آموزش و پرورش در شكل فراگير و رسمي آن، حتي براي چند ساعت آموزش رسمي روزانه در مدرسه، توانايي آن را دارد تا در توسعه و ارتقاي فرهنگ ترافيك افراديك جامعه موثر باشد و با جامه عمل پوشاندن به كاركردهاي عمده خود بتواند يكي از سهامداران اصلي تغيير و تحول فرهنگ ترافيك جامعه باشد. به همين دليل، آموزش و پرورش، كليدي‌ترين نهاد آموزشي براي توسعه همه‌جانبه به شمار مي‌رود. پس در چنين شرايطي براي تحقق چنين معيارها و شاخص‌هايي بايد به نقش آموزش و پرورش و معلمان از يك طرف و خانواده و جامعه از سوي ديگر، نگاهي دوباره و عميق داشت. درچنين شرايطي، نقش آموزش و پرورش در فرهنگسازي ترافيك بسيار موثر و غير قابل انكار بوده، دانش‌آموزان بهترين پليس و بهترين تذكردهندگان هستند چون اكثر خانواده‌ها به تمام تذكرات آنها اهميت مي‌دهند؛ پس آموزش و آگاه‌سازي كودكان نسبت به قوانين راهنمايي و رانندگي يك امر مهم در ارتقاي فرهنگ تلقي مي‌شود. براساس مطالعات انجام شده، يكي از علل كاهش تصادفات اين است كه دانش‌آموزان با بهره‌گيري از آموزش‌هاي پليس به خانواده‌هاي خود درباره فرهنگ صحيح رانندگي تذكرات لازم را گوشزد مي‌كنند. به‌طور خلاصه، كودكان از دو جهت براي ما مهم هستند، اول اينكه جزو آسيب‌پذيرترين گروه‌ها هستند كه در تصادفات بيشترين آسيب را مي‌بينند و از طرف ديگر اگر قرار بر نهادينه‌سازي فرهنگ ترافيكي باشد، بهترين جامعه هدف ما كودكان مي‌توانند باشند. بنابراين بايد وقت و انرژي بيشتري روي اين گروه سني بگذاريم. با همين استدلال، به دستور رييس پليس راهور تهران، مدارس ابتدايي جامعه هدف و سرمايه‌هاي اصلي براي آينده‌اي با وضعيت ترافيك بهتر محسوب مي‌شوند. با همين استدلال در راستاي آموزش فرهنگ ترافيك از طريق آموزش و پرورش مي‌توان از شيوه‌هاي زير بهره جست:
- بخش‌هايي از آيين نامه رانندگي با توجه به سن دانش‌آموزان در دروس آخرين سال تحصيلي مقطع متوسطه به عنوان مطالعه آزاد جاي داده شود.
- تشكيل دوره‌هاي آموزشي كوتاه‌مدت با همكاري كارشناسان راهنمايي و رانندگي براي آماده‌سازي مربيان پرورشي و ساير معلمان داوطلب و علاقه‌مند جهت تدريس آموزش‌هاي ترافيكي به دانش‌آموزان.
- انجام برخي آموزش‌هاي علمي در حد ممكن مانند آموزش علمي چگونگي عبور از عرض خيابان با دقت به خط كشي عابر پياده، توجه به توقف عابر پياده هنگام چراغ قرمز عابر پياده و عبور به موقع هنگام چراغ سبز عابر پياده و ساير نكات و موارد ايمني به دانش‌آموزان.
- استفاده از كتب و جزوه‌هاي آموزشي متناسب با سن دانش‌آموزان
- بهره‌گيري از فيلم‌هاي آموزشي
- استفاده از ساعات فراغت دانش‌آموزان جهت ارتقاي فرهنگ ترافيك
- برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي در پارك‌هاي ترافيك و شبيه‌سازي رانندگي با رعايت قوانين و مقررات.
ما عميقا براين باوريم كه آموزش به كودكان در حوزه راهنمايي و رانندگي و فرهنگ آن مي‌تواند راهكاري براي گره كور ترافيك، آلودگي هوا و ايجاد نظم شهري و درنهايت زندگي آرام‌تر براي نسل‌هاي آينده ما و فرزندانمان باشد.
٭معاون آموزش و فرهنگ ترافيك پليس راهنمايي و رانندگي تهران