امريكا حمايت از عربستان در برابر ايران را متوقف كند
گروه ديپلماسي| عربستان سعودي براي باقي ماندن در كنار متحدان امريكايي و اروپايي خود و شوراندن جهان عرب عليه ايران دست به هركاري مي‌زند اما تلاش‌هاي عربستان به تير به خودي بدل شده است. جان كري، وزير امور خارجه امريكا قريب به 10 روز پيش به رياض رفت تا به پادشاهي سعودي و ديگر كشورهاي حاشيه خليج فارس اطمينان خاطر دهد كه امريكا در كنار آنها ايستاده است و البته يادآوري كند كه در نتيحه توافق هسته‌اي با ايران هيچ چيزي تغيير نكرده است. رابطه طولاني امريكا با عربستان فقط و فقط به خاطر نفت است. هيچ ارزش مشتركي ميان امريكا و عربستان وجود ندارد؛ عربستاني كه به نظر مي‌رسد الگوي مدرن‌تري از داعش است. خاندان سلطنتي سيستم توتاليته‌اي را دنبال مي‌كند كه اعتراض‌هاي سياسي، آزادي بيان، آزادي مذهب و آزادي‌هاي اجتماعي را برنمي‌تابد. وزارت امور خارجه امريكا اخيرا گزارشي 57 صفحه‌اي در خصوص نقض حقوق بشر در عربستان سعودي منتشر كرده است. امروزه روز ديگر نمي‌توان باور كرد كه نياز به نفت عربستان تنها دليل براي رابطه خاص واشنگتن با رياض است. بازار انرژي جهاني در حال گسترش است و امريكا هم به زودي صادر‌كننده نفت خام خواهد شد و اين در حالي است كه خاندان سعودي همچنان به استخراج نفت مي‌پردازند آن‌هم در روزگاري كه قيمت طلاي سفيد همچنان سير نزولي را طي مي‌كند. در سال‌هاي اخير ايالات متحده، عربستان را به عاملي براي بازدارندگي ايران تبديل كرده بود. در حقيقت بخش اعظمي از مشكلات تهران همواره در امريكا شكل گرفته است. ترس امريكا از صدور انقلاب اسلامي ايران به اشتباه به در آغوش كشيدن عربستان و دولت‌هاي متحد عربستان در منطقه منتهي شد. عربستان سعودي به خوبي از عهده دفاع از خود برمي‌آيد. بر اساس گزارش‌هاي سال 2014، عربستان از منظر هزينه‌هاي نظامي رتبه چهارم را در سطح بين‌المللي به خود اختصاص داده است. بودجه نظامي عربستان چندبرابر ايران است. عربستان در حال حاضر ضعف‌هاي جدي را در سيستم داخلي خود تجربه مي‌كند: سركوب عمومي كه اين رژيم به راه انداخته است و بدرفتاري با اقليت شيعه كه اعدام شيخ نمر را هم شامل مي‌شود از اين دست است. شيخ نمر، روحاني شيعه مذهبي بود كه صرفا مخالفت مسالمت‌آميز با سيستم پادشاهي در عربستان را تبليغ مي‌كرد. علاوه بر اين مشكلات داخلي، توافق هسته‌اي فرصت واقعي را براي تغييرات در جايگاه ايران ايجاد كرده است. البته كه پروسه بازگشت ايران سريع و آسان نيست. كشورهاي آسيايي و اروپايي به بازار ايران بازمي‌گردند. در ايران برخلاف عربستان سعودي هم انتخابات برگزار مي‌شود هم تنوع مذهبي وجود دارد و هم الگوهايي از آزادي‌هاي اجتماعي در اين كشور به چشم مي‌خورد. هرچقدر هم كه اتحاد با عربستان براي امريكا منفعت داشته باشد اما واشنگتن هزينه بسياري بالايي براي اين اتحاد پرداخت كرده است. نخستين اين هزينه‌ها هم اين است كه امريكا به محافظي مفت و مجاني براي آل‌سعود بدل شده است. به خاطر سعودي‌ها، واشنگتن از جنگ آنها در يمن حمايت كرده است و خود را مقيد به تلاش‌ها براي بركناري بشار اسد از سوريه مي‌داند. عربستان سعودي نه تنها در داخل كه در خارج از مرزهاي خود هم آنچه را امريكا ارزش‌هاي خود مي‌خواند زيرپا گذاشته است. رياض اكثريت شيعه را در بحرين سركوب مي‌كند و در مصر هم از روي به كار آمدن دولتي نظامي استقبال مي‌كند. عربستان سعودي همچنين در سرتاسر جهان اسلام مدرسه‌هايي براي ترويج افراطي‌گرايي تاسيس كرده است. سعودي سابقه حمايت از القاعده‌اي را در كارنامه خود دارد كه حاميان آن حادثه 11 سپتامبر 2001 را رقم زدند. حمايت‌هاي محرمانه عربستان از خشونت جريان‌هاي افراطي نيز همچنان ادامه دارد. در چند سال اخير رفتارهاي عربستان بيش از گذشته به ضرر منافع غرب بوده است. پادشاهي سعودي اصرار بر رفتن بشار دارد بدون آنكه بداند چه كسي يا كساني به جاي او خواهند آمد. در يمن هم عربستان سعودي يك تنش قومي درازمدت ايجاد كرده است. در اين پروسه هم سعودي‌ها مرتكب جنايت‌هاي جنگي شده و يك فاجعه انساني به راه انداختند. عربستان با اعدام شيخ نمر در حقيقت جرقه اعتراض‌ها قومي و مذهبي را در بحرين، ايران، عراق و لبنان به راه انداخت. رياض با قطع كردن رابطه ديپلماتيك با ايران در حقيقت فرصت‌ها براي مذاكره سياسي در راستاي حل و فصل ناآرامي‌هاي داخلي در سوريه را از بين برد. البته اين حقيقت كه رياض نيرويي مخرب براي ثبات و امنيت منطقه‌اي است به اين معنا نيست كه امريكا بايد به تغيير رژيم در عربستان دست بزند. امريكا نشان داده است كه در مهندسي‌هاي اجتماعي در خارج از مرزهاي خود موفق عمل نكرده است. نمونه‌هاي آن را هم در افغانستان، عراق، ليبي و ساير كشورها مي‌توان ديد. اما واشنگتن بايد دست از حمايت‌هاي قاطع و اطمينان‌بخشي‌هاي بي‌دليل به عربستان دست بردارد. علاوه بر اين امريكا بايد فاصله نظامي خود با عربستان را هم حفظ كند. امريكا مي‌تواند به رياض سلاح بفروشد اما دليلي وجود ندارد كه محافظ مجاني آل سعود باشد. مهم‌ترين مساله هم اين است كه واشنگتن نبايد براي برقراري رابطه بهتر با تهران از طريق پيوستن به ساير كشورها احساس حذر داشته باشد. توازن سياسي و نظامي در رابطه امريكا با كشورهاي خاورميانه بايد به سيستم ديپلماسي امريكا بازگردد.
منبع: تايمز ژاپن