شب جذاب تئاتر

    پيام رضايي/  هشتمين شب سي‌وچهارمين جشنواره بين‌المللي تئاتر را شايد بتوان جذاب‌ترين شب جشنواره دانست. وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در ميان انبوه تماشاگران به تماشاي «عامدانه، عاشقانه، قاتلانه» نشست، «هملت» اوستر ماير با تماشاگران عكس سلفي گرفت و كيك تولد 43 سالگي تئاترشهر هم بريده شد. اينها خلاصه آن چيزي است كه شامگاه پنجشنبه هشتم بهمن‌ماه در هواي تئاتري پايتخت گذشت. علي جنتي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي كه به تماشاي نمايش «عامدانه، عاشقانه، قاتلانه» به كارگرداني ساناز بيان رفته بود پس از اجراي اين اثر كه با استقبال بي‌نظير مخاطبان روبه‌رو شد، از افزايش بودجه تئاتر در سال آينده خبر داد. اثر ساناز بيان كه امسال اجراي عموم خود را هم با موفقيت پشت سر گذاشت، بخشي از دغدغه‌هاي مسائل زنان جامعه را روايت مي‌كند.  اما سرانجام «هملت» اوستر ماير در تالار وحدت به صحنه رفت تا مخاطباني كه در تالار بودند يكي از منحصربه فردترين تجربه‌هاي خود را از تماشاي تئاتر كسب كنند. زمان اجراي «هملت» كه در جدول جشنواره 2 ساعت اعلام شده بود، 3 ساعت طول كشيد بي‌آنكه كسي از جايش تكان بخورد. اثر كلاسيك هملت در فضاي عجيب و مدرني كه كارگردان و بازيگرانش ساخته بودند بسيار متفاوت شده بود. بازيگر نقش هملت بارها سوالاتي را از تماشاگران پرسيد، به ميان آنها آمد و با آنها عكس سلفي انداخت. اين ميزان آزادي بازيگر در اجرا در كنار فضاي عجيب اين اثر باعث شد تا نه‌تنها مخاطبان احساس خستگي نكنند بلكه بارها بازيگران را مورد تشويق قرار دادند. صبح ديروز نيز توماس اوستر ماير، كارگردان اين اثر در نشستي در تئاتر شهر گفت: «اين يك روياست كه مواجهه با مخاطب باعث شود نمايش طولاني‌تر شود. لحظات بداهه زياد دوام نمي‌آورند و اين شرايط بداهه سازگار با شرايط بازيگر نقش هملت هستند. در اين ورژن از نمايش «هملت» بر اين جمله كه «جنون هملت دشمن اوست» تاكيد شده است. رفتاري كه هملت با بداهه‌پردازي انجام مي‌دهد براي اين است كه رفتار او ناشي از جنون است.» او همچنين گفت: اجراي اين اثر در ايران با تغييرات بسيار همراه بوده است با اين‌همه تماشاگران ايراني مثل تماشاگران امريكايي محافظه‌كار نيستند. «من ۴ نمايش را در شهر نيويورك اجرا كردم ولي براي اجراي «هملت» به من گفته شد كه نمي‌توانيم اين نمايش را در آنجا اجرا كنيم زيرا مخاطبان امريكايي محافظه‌كار هستند اما اجراي «هملت» در ايران نشان داد كه مخاطبان تئاتر ايران محافظه‌كار نيستند. » اين اجرا مخاطبان خاص هم داشت كه علي رفيعي، حسين كياني، رويا ميرعلمي، شبنم مقدمي، ستاره اسكندري، نيكي كريمي، بهزاد صديقي، هادي مرزبان، حسن باستاني و آناهيتا همتي بخشي از آنها بودند.   در همين شب كيك تولد 43 سالگي تئاتر شهر هم به دست استادِ كاشيكار اين بنا بريده شد. در شامگاه هشتم بهمن ماه و هشتمين روز از جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر مراسم كوچكي به مناسبت 43 سالگي تئاتر شهر در سالن اصلي اين مجموعه برگزار شد. در اين مراسم كه با حضور علي مرادخاني، معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي برگزار شد پوستر نخستين نمايشي كه در تئاتر شهر به صحنه رفته بود با حضور يكي از بازيگران آن يعني داريوش فرهنگ به نمايش در آمد. فرهنگ كه 43 سال پيش در نمايش «باغ آلبالو» به كارگرداني آربي آوانسيان حضور داشت، گفت: «43 سال قبل روي همين صحنه تالار اصلي نمايش باغ آلبالو را به همراه بازيگراني چون سوسن تسليمي، مهدي هاشمي و پرويز پورحسيني اجرا كرديم، اين افتخار را داشتم كه در افتتاح اين مجموعه شركت كنم. ما گروه تئاتري به اسم «پياده» داشتيم كه مرتب در اين مسير پياده‌روي مي‌كرديم و پرسه مي‌زديم تا اينكه ديديم آجر به آجر ساختمان اين بنا بالا مي‌رود و خوشحال بوديم كه مملكت ما صاحب تئاتر مي‌شود.»او گفت اگر تئاتر شهر وجود نداشت تهران يك شهر غم‌زده بود و ادامه داد: «مي‌شود با اختلاس‌هاي هزار ميلياردي پول اين مردم را خورد اما انديشه آنها را نمي‌شود از بين برد. انديشه و شخصيت ملت با تئاتر و تماشاگران آن است كه معني مي‌يابد.» در اين مراسم اصغر كاشي‌تراش اصفهاني كه سال‌ها پيش كاشي‌هاي تئاتر شهر را طراحي كرده بود روي سن حاضر شد. او با تشكر از اينكه وي را براي حضور در اين مراسم قابل دانسته‌اند، گفت: «هنر هر جوري كه باشد خوب است و هميشه حرف اول را مي‌زند». پريسا مقتدي، مدير تئاتر شهر هم مديريت تئاتر شهر را پرافتخار‌ترين دوره كاري‌اش دانست: «افتخار مي‌كنم در روزگاري به سر مي‌برم كه تجربه كاركردن و مسووليت پذيرفتن در اين بناي مدرن را بر عهده گرفتم.» در شبي كه وزير ارشاد خبر افزايش بودجه تئاتر را اعلام كرد از مقدار آن حرفي نزد، اما معاون او گفت: «امسال به كمك دكتر نوبخت بودجه هنر را به دو برابر افزايش داديم و بخش اعظم آن به خاطر تئاتر مصرف خواهد شد.» سي‌وچهارمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر دوشنبه 12 بهمن‌ماه به كار خود پايان مي‌دهد.