انتخابات و نقش مدني معلمان
شهين دخت ميان دشتي٭
در نتيجه«حق انتخاب» و شكل‌گيري رابطه «دولت» و «ملت» و اداره امور جامعه در ذيل اين فرآيند تحت اعمال قواي سه‌گانه مجريه، مقننه و قضاييه، مدرن‌ترين و پايدارترين جلوه مدنيت بروز و ظهور مي‌يابد.
جلوه‌اي كه با وجود تفاوت‌هاي آن در جوامع مختلف همچنان تنها راه جلوگيري از هرج و مرج و سلطه و استبداد است. تجربيات بشري و تاريخ نشان مي‌دهد كه پذيرش اين اصل و ايجاد نگرش‌ها و بينش‌هاي مثبت در اين راستا مبني بر فلسفه كارآمدي نظام انتخابي بر پايه «حق انتخاب» جوامع را در مسير ثبات و آرامش و پيشرفت و توسعه قرار داده است.
اما اين تجربيات نشان مي‌دهد علاوه بر پذيرش نظري و تبيين تئوريك و فلسفي آن توسط انديشمندان و روشنفكران جامعه لازم است كنشگران مدني و سياسي بتوانند الگويي از كنشگري معطوف به نهادينه كردن اين حق و اين مسير و شيوه را ارايه دهند.
سبك زندگي سياسي و اجتماعي مبتني بر «حق انتخاب» با ابزار «نهادسازي» ممكن مي‌شود به اين معنا كه نهادهاي سياسي و اجتماعي قالب و بستري هستند تا نظرات و سليقه‌ها و انتظارات و خواسته‌ها را كه منجر به انتخاب‌هاي متفاوت مي‌شود كاناليزه كرده و در مسيري قرار دهند كه حداكثر منافع فردي و جمعي به دور از هرج و مرج و بي‌عدالتي تامين شود.
اين فرآيند نيز امري نسبي است و جوامع به تدريج و گام به گام توانسته‌اند به نسبتي از مدنيت دست يابند اما سرعت دستيابي آن بستگي به نقش‌آفريني درست و به موقع انديشمندان و روشنفكران در حوزه نظري و كنشگري هوشمندانه و آينده‌نگرانه فعالان مدني در حوزه عملي داشته است. در واقع اين دوگانه تضمين‌كننده كميت و كيفيت موفقيت در دستيابي به يك سبك زندگي دموكراتيك و مدني و ترسيم‌كننده چشم‌انداز روشن پيشرفت و توسعه در سايه آزادي و امنيت است.
اقشار و اصناف مختلف هر قدر از توده‌گرايي فاصله بگيرند و با تشكل‌دهي به نهادهاي مدني نقش و كاركرد خود را عميق‌تر، گسترده‌‌تر و پايدارتر كنند به اين فرآيند سرعت خواهند داد و از سويي هزينه‌ها را هم كاهش خواهند داد.
معلمان در اين راستا مي‌توانند نقش‌آفريني نظري و عملي موثري داشته باشند چرا كه اين صنف به عنوان يكي از تحصيلكرده‌ترين اصناف و يكي از برجسته‌ترين گروه‌هاي مرجع هم مي‌توانند حلقه واسطي ميان انديشمندان و توده مردم باشند و هم به عنوان پيشتاز كشنگران مدني الگوي عملي نقش‌آفريني در اين راستا باشند.
معدود تشكل‌هاي معلمي كه در عرصه صنفي و سياسي فعال هستند ثابت كرده‌اند كه اين نقش دوگانه را با وجود فراز و فرودها به خوبي توانسته‌اند ايفا كنند. اين تشكل‌ها با تاكيد بر نهادسازي از يك سو و تقويت رفتارهاي مدني در قالب نهادها از سوي ديگر در واقع سهم قابل توجهي داشته‌اند.
فصل انتخابات فرصتي است تا تشكل‌هاي معلمي به طور خاص و معلمان به طور عام وارد ميدان شوند تا ضمن تاثيرگذاري مثبت و موثر در نتايج انتخابات بتوانند از اين فرصت بهره لازم را ببرند و يك گام جامعه معلمي را به سوي سبك زندگي سياسي و اجتماعي نهادمند و مدني سوق دهند تا به پشتوانه جامعه معلمي شرايط جامعه نيز متاثر شود و ما در مسير زندگي سياسي و اجتماعي مبتني بر «حق انتخاب» گامي به جلو برداريم.
بي‌ترديد براي اينكه انتخاباتي به دور از هياهوهاي عوام‌گرايانه داشته باشيم و مردم از اين حق به نحو شايسته‌اي بهره ببرند، معلمان در ايفاي نقش مدني خود بايد فعال و منسجم و هدفمند عمل كنند؛ شيوه و مسيري كه توسط برخي از تشكل‌ها و احزاب در پيش گرفته شده است تا توان و ظرفيت جامعه معلمي را در خدمت نظام آموزشي و تحقق مطالبات معلمان قرار دهد.
٭مسوول صفحه مدرسه اعتماد