در جست‌وجوي صداقت
فريد ضياءالملكي*
* كارشناس بانكي
آقاي كري در سخناني به بانك‌هاي با درجه اعتباري يك دنيا اعلام مي‌كند كه از برقراري روابط مجدد با ايران‌هراسي به دل راه ندهند و بدون واهمه روابط بانكي خود را از سر بگيرند. اين صحبت‌هاي آقاي كري اگرچه به نظر دوستانه و در راستاي توافقات انجام شده در برجام است اما در عمل چيزي جز بازي سياسي نيست. وقتي به تاكيدات مكرر امريكا بر تحريم بودن معاملات دلاري نگاه مي‌كنيم و سياست‌هاي غيرمنصفانه آنها در اين خصوص را بازخواني مي‌كنيم، صحبت‌هاي توصيه‌گونه اخير آقاي كري به نظر صادقانه نمي‌رسد. در حال حاضر گفته مي‌شود تحريم‌هاي مالي و پولي و بانكي ايران برداشته شده و سوييفت باز است. هرچند برقراري سوييفت مورد تاكيد است اما روابط بانكي ايران با بانك‌هاي درجه يك اعتباري بانك‌هاي اروپايي برقرار نيست چراكه اين بانك‌ها ترجيحي به كار كردن با ايران ندارند. چند دليل عمده اين بانك‌ها را از رابطه با بانك‌هاي ايران بازداشته است. يكي از دلايل اصلي و شايد مهم‌ترين دليل آنها ترسي است كه از برخورد امريكا دارند. در ظاهر امريكا در توافق هسته‌اي لغو تحريم‌ها را پذيرفته و برقراري رابطه مالي ايران با دنيا را ممكن دانسته است اما در باطن و برخلاف تمام گفته‌هاي نمايشي مسوولان امريكايي، نظام بانكي جهان نگرانند. نگران از اينكه درصورت برقراري مجدد اين روابط با برخورد تهديدآميز امريكا يا حتي توبيخ و تحريم از سوي آنها مواجه شوند. در همايشي كه اسفند سال قبل با حضور آلمان‌ها در ايران هم برگزار شد بر اين نكته تاكيد كردند كه امريكايي‌ها براي بانك‌هاي دنيا ايران‌هراسي ايجاد كرده‌اند و اين موضوع سبب ترديد بانك‌ها براي برقراري رابطه مالي با ايران شده است. آلمان‌ها روراست‌تر از ايتاليايي‌ها بودند و اين موضوع را به صراحت عنوان كردند كه ايران بايد در راستاي برطرف كردن اين واهمه در دنيا اقدامات لازم را انجام دهد. موضوعي كه اگرچه از سوي ايتاليايي‌ها عنوان نشد ولي در عمل همان ممانعت از برقراري ارتباط نتيجه ديدار آنها با مقامات پولي ايران بود. اما بايد در نظر داشت كه اين عامل تنها دليل عدم ارتباط مالي دنيا با ايران نيست. يكي ديگر از مهم‌ترين دلايل، قوانيني است كه در ايران به روز نشده ولي دنيا در سال‌هاي تحريم ايران آن را بازبيني و اجرا كرده است. قوانين مبارزه با پولشويي و قوانين مبارزه با تامين مالي تروريسم دو قانوني است كه در سال‌هايي كه ايران تحريم بوده است در دنيا به شكل جدي تدوين و اجرايي شده است.