مستشاران امريكايي در راه سوريه

همه‌چيز به سوريه و خاورميانه مربوط است. زنگ‌هاي خطر بين‌المللي ديرهنگام به صدا درآمده اما ديگر رهبر امريكا و همتاهاي وي در اتحاديه اروپا يك پرونده را در راس امور قرار داده‌اند: مبارزه با داعش. رييس‌جمهور دموكرات امريكا در آخرين سفر خود به آلمان از مجال سخن گفتن در نمايشگاه تجاري هانوفر استفاده و از طرح نظامي جديد خود براي سوريه رونمايي كرد. طرحي كه نشان از افزايش حضور نظامي امريكا در پيچيده‌ترين بحران منطقه خاورميانه دارد؛ بحراني چندلايه كه ديگر تنها مردم سوريه را تحت‌الشعاع خود قرار نمي‌دهد. 250 مستشار نظامي ديگر راهي سوريه مي‌شوند تا به تعبير رييس‌جمهور امريكا با داعش مبارزه كنند و به تعبير مخالفان دخالت نظامي واشنگتن و متحدانش در بحران سوريه در مسير تضعيف دولت مركزي بشار اسد گام بردارند. آتش‌بس متزلزل در سوريه با اما و اگرهاي فراوان پيش مي‌رود و به نظر مي‌رسد كه اعزام نيروهاي بيشتر از جانب بازيگران متفاوت منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي مي‌تواند بازي نظامي را در سوريه بازهم دستخوش تحولات نه‌چندان مناسبي كند. پيش از تور خاورميانه‌اي و اروپايي باراك اوباما كه از هفته گذشته سه‌شنبه و با سفر به عربستان كليد خورد هم كاخ سفيد اعلام كرده بود كه دستور كار ويژه رايزني‌هاي اوباما در سه ايستگاه عربستان، انگلستان و آلمان مبارزه با داعش خواهد بود. عنواني كه مساله تضعيف دولت بشار اسد را هم تحت لواي خود دارد. اوباما در آلمان فراخواني هم براي حضور رهبران انگلستان، فرانسه و ايتاليا و الحاق آنها به وي و آنگلا مركل داد تا سفر خود به اروپا را پر و پيمان‌تر از شكل ظاهري آن كرده باشد. امريكايي‌ها مي‌گويند براي سربازان و مستشاران خود در سوريه يك دستور كار مشخص كرده‌اند و آن هم كمك به مخالفات سوري و نيروهاي ضدداعش است. سوالي كه در اين ميان وجود دارد اين است كه با توجه به گنگ بودن و عدم اجماع بين‌المللي بر سر ليست نهايي تروريست‌ها در سوريه، كمك‌ها و مشاوره‌هاي امريكا به چه گروه‌هاي معارضي داده خواهد شد تا بار ديگر شاهد شكل‌گيري جريان مخوفي مانند داعش با سلاح و حمايت‌هاي مخالفان منطقه‌اي و جهاني بشار اسد نباشيم. با افزايش تعداد مستشاران امريكايي اين رقم به 300 نفر مي‌رسد و گفته مي‌شود كه دليل آن هم موفقيت‌هاي اخير نيروهاي ائتلاف در مبارزه با داعش و به عقب راندن‌هاي نسبي اين گروه تروريستي است. مشاوران نظامي اوباما به اين نتيجه رسيده‌اند كه مي‌توانند با اتكاي به نيروهاي سوري و عراقي در دو كشور، بخش‌هايي از عراق و سوريه را كه در اختيار داعش است، بازپس بگيرند. داعش نه فقط موصل در عراق و رقه در سوريه را به انحصار خود درآورده كه با عمليات‌هاي خود پاريس و بروكسل را هم به لرزه درآورده است. باراك اوباما در 5 سال گذشته از اعزام نيروهاي امريكايي به سوريه سر  باز زده بود و تنها سال گذشته ميلادي موافقت كرد 50 نظامي امريكايي را در قالب ماموريت مبارزه با تروريسم به سوريه اعزام كند. باراك اوباما آخرين ماه‌هاي حضور در كاخ سفيد را پشت سر مي‌گذارد و اين در حالي است كه وي زماني كه در سال 2008 توانست راي مردم را براي حضور در كاخ سفيد به دست آورد، وعده داد حضور نظامي امريكا در خاورميانه را كاهش دهد. با اين‌همه بازي قدرت در خاورميانه در پنج سال اخير به گونه‌اي پيش رفت كه اوباما در آخرين ماه‌هاي حضور در قدرت بايد فرمان اعزام نظامي‌هاي امريكايي بيشتر به اين منطقه را صادر كند. اوضاع در عراق، سوريه و افغانستان بسيار نابسامان است و باراك اوباما در جريان ديدار هفته گذشته خود با سران شوراي همكاري خليج فارس در رياض هم به آنها اطمينان خاطر داد كه قرار نيست خاورميانه از مركز توجه امريكا خارج شود. سياست و وعده‌اي كه مشخص نيست جانشين اوباما نيز در سال 2017 ميلادي به آن پايبند باشد يا خير. وضعيت مبارزه با داعش در عراق هم به خوبي پيش مي‌رود. داعش از ماه دسامبر كه رمادي را از دست داده از قلمروهاي بيشتري عقب‌نشيني كرده است و هر روز هم شعاع حوزه در اختيار آنها كمتر مي‌شود. در سوريه هم داعش شهر تاريخي پالميرا را در جريان عمليات مشترك ارتش سوريه و روسيه از دست داد. پنتاگون هفته گذشته خبر داد كه حدود 200 سرباز امريكايي را به عراق اعزام خواهد كرد. سوريه اصلي‌ترين سوژه ديدار مركل و اوباما در آلمان هم بود. صدراعظم آلمان در حالي با رييس‌جمهور امريكا ديدار كرد كه تازه ار تركيه و ديدار با نخست وزير كشور ميزبان و بازديد از يك كمپ ويژه آوارگان و پناهندگان سوري بازگشته بود. اتحاديه اروپا در يك سال گذشته با موج يك ميليوني مهاجران از سوريه و ساير كشورهاي بحران‌زده خاورميانه روبه‌رو شده است و در اين ميان درخواست‌هاي مركل از همتاهاي اروپايي براي پذيرش اين مهاجران با دوئلي از انتقادها و حمايت‌ها هم روبه‌رو شده است. اوباما در آلمان مي‌ماند تا رهبران انگلستان، فرانسه و اتحاديه اروپا به او و مركل ملحق شوند. سوريه و ساير پرونده‌هاي سياست خارجي مشترك ميان اين كشورها در زمره مباحث خواهد بود.