امريكا بايد نقش بسيار فعال‌تري در اجراي برجام بازي كند

نيويورك، وين، ژنو، برلين، اسلو و ديگر پايتخت‌هاي كشورهاي اروپايي در سه سال گذشته به ميزبان‌هايي مقطعي براي مذاكرات هسته‌اي ايران و پس از آن رايزني‌ها در خصوص اجراي توافق جامع هسته‌اي ميان ايران و 1+5 بدل شده‌اند. هربار كه محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان در نشست يا اجلاس بين‌المللي شركت مي‌كند در حاشيه آن بايد ديدار هسته‌اي نيز صورت بگيرد. گاه فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا و گاه جان كري، وزير امور خارجه ايالات متحده طرف‌هاي رايزني‌هاي دومينووار هسته‌اي ايران هستند. برنامه جامع اقدام مشترك وارد فاز اجرا شده است اما شايدها، بايدها و نبايدهايي در خصوص جزييات اجراي آن عمدتا از سوي امريكايي‌ها مطرح است. صبح روز سه‌شنبه محمد جواد ظريف و اعضاي تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي در اسلو با ديدار هسته‌اي – منطقه‌اي آغاز شد. فدريكا موگريني به همراه تيمي كه همگي خانم بودند با محمدجواد ظريف و سيدعباس عراقچي، مجيد تخت‌روانچي دو مذاكره‌كننده ارشد ديدار كردند. ديداري براي آخرين به روزرساني‌ها در خصوص اجراي برجام و همچنين شنيدن گلايه‌هاي ايران از برخي كم كاري‌ها و تعلل‌هاي امريكا. همكاري‌هاي ايران و اروپا در پرونده‌هاي منطقه‌اي نيز در زمره سوژه‌هاي مورد بحث در اين نشست بود.
 نمي‌توانيم چيزي را به سوري‌ها و عراقي‌ها ديكته كنيم
پس از ديدار دوجانبه ظريف و موگريني، وزير امور خارجه نروژ نيز به عنوان ميزبان اين ديدارها به جمع آنها پيوست و هرسه نفر در نشست خبري مشترك شركت كردند. به گزارش ايسنا، محمد جواد ظريف در اين نشست با اشاره به بحران سوريه گفت: براي حل بحران سوريه به يك استراتژي جامع نياز داريد. ما يك طرح براي حل بحران سوريه ارايه داده‌ايم. ما آماده‌ايم تا با گروه بين‌المللي حاميان سوريه به‌طور جدي مذاكره كنيم. قطعا اين بر دوش سوري‌ها و عراقي‌هاست كه روندهاي سياسي در كشورشان را مشخص كنند و ما نمي‌توانيم چيزي را به آنها ديكته كنيم. ما تنها مي‌توانيم اين روند را تسهيل كنيم و ايران آماده است تا در اين راه كمك كند. ما نبايد فراموش كنيم كه وضعيت انساني در سوريه فاجعه‌آميز است و ما نيازمند يك راه‌حل بشردوستانه جامع هستيم و تمام كساني كه در سوريه نفوذي دارند بايد با هدف كمك به اين وضعيت انساني دور هم جمع شوند و ايران نيز همانند گذشته در اين مسير مشاركت داشته باشد.
نقش مهم انگليس در اتحاديه اروپا
وزير امور خارجه كشورمان در ادامه اين نشست خبري مشترك با مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا در اسلو در پاسخ به سوالي درباره نقش انگليس در اتحاديه اروپا گفت: انگليس از همان ابتداي مذاكرات هسته‌اي در اوايل دهه 2000 در اين مذاكرات مشاركت داشت و در آخرين دور از مذاكرات هسته‌اي نيز حضور داشته است، بنابراين اين كشور نقشي مهم در اين ميان ايفا كرد.
امريكا بايد نقشي بسيار بسيار فعال‌تر بازي كند
ظريف در پاسخ به سوالي درباره توافق هسته‌اي ايران و گروه 1+5 كه تابستان گذشته حاصل شد، اظهار كرد: من معتقدم همگي بايد اين نكته را بدانند كه يك توافق بين‌المللي در صورتي بادوام خواهد بود كه تمام افراد شريك در آن از توافق بهره ببرند. ما بر اين باوريم كه برنامه جامع اقدام مشترك يك توافق برد ـ برد است. اجراي اين توافق نيز اجرايي برد ـ برد بوده است، بنابراين همه اين احساس را دارند كه فوايد و مزايايي وجود دارد. امريكا تحريم‌ها را برداشته است اما تاثيرات رواني ناشي از سال‌ها وضع اين تحريم‌ها همچنان وجود دارد و من معتقدم كه امريكا بايد نقشي بسيار بسيار فعال‌تر ايفا كند. ما بايد در عمل شاهد تحقق وعده‌ها باشيم و به ويژه مردم ايران بايد تاثيرات رفع تحريم‌ها را ببينند.
اتهام‌ها عليه ايران در عراق را رد مي‌كنم
ظريف همچنين در پاسخ به سوالي درباره حمايت ايران از گروه‌هاي شيعه در عراق گفت: درخصوص اين گروه‌هاي شيعه بايد بگويم كه ما هرگونه اتهامي را در اين زمينه رد مي‌كنيم. ما بر اين باوريم كه هرگونه اقدام فرقه‌اي خطرناك است و پيامدهاي فاجعه‌آميز و سختي خواهد داشت كه تنها به يك منطقه محدود نخواهد بود. ما همواره خواهان همكاري ميان تمام مذاهب اسلام و همكاري ميان گروه‌هاي مختلف از فرهنگ‌ها و اديان متفاوت بوده‌ايم. ما خواهان پرهيز از افراطي‌گري در جهان هستيم و هر كسي كه عليه انسان‌هاي بي‌گناه عملي انجام دهد از نظر ما پذيرفته نيست. برخي اتهامات در اين زمينه عليه ايران وجود دارد اما ما قويا آن را رد مي‌كنيم.
موگريني: بايد براي ترغيب همكاري شركت‌ها با ايران بيشتر كار كنيم
به گزارش ايسنا، فدريكا موگريني در پاسخ به سوال خبرنگاري ايراني در نشست خبري مشترك در حاشيه اجلاس «اسلو» مبني بر اينكه ايران بر اساس توافق به تعهدات خود عمل كرده است اما طرف مقابل به تعهدات خود در خصوص مسائل بانكي به كندي عمل مي‌كند، گفت: ما هم‌چنان اين موضوع را پيگيري مي‌كنيم. از نظر ما تحريم‌ها برداشته شده و نشانه اين ادعا اين است كه 22 درصد روابط ايران با اتحاديه اروپا افزايش يافته است. البته هنوز بايد بيشتر كار كنيم تا شركت‌ها را به همكاري با ايران ترغيب كنيم.  وي در ادامه گفت: تمام تحريم‌هاي مرتبط هسته‌اي ايران همزمان با روز اجراي توافق هسته‌اي در 16 ژانويه لغو شده است و به ويژه تحريم‌هاي اتحاديه اروپا عليه اين كشور به‌طور كامل رفع شده است. ما به‌طور موثر در حال تعامل با جامعه اقتصادي و بانك‌ها در اروپا و ديگر نقاط خارج از گروه‌ها هستيم تا آنها را براي همكاري و تعامل با ايران ترغيب كنيم. به عنوان مثال من در راس يك هيات به همراه هفت كميسيونر چند ماه پيش به ايران رفتيم تا كانال‌هاي همكاري ميان اتحاديه اروپا و تهران را در زمينه‌هاي مختلف از حمل‌ و نقل گرفته تا انرژي، علوم و اقتصاد باز كنيم.  وي در ادامه اين نشست خبري درباره دستاوردهاي اجرايي اين توافق و لغو تحريم‌هاي وضع شده عليه ايران بيان كرد: من مي‌توانم به شما اين اطلاعات را بدهم كه در طول همين چند ماه سطح تجارت ميان ايران و اتحاديه اروپا 22 درصد رشد داشته است، تنها در چهار ماه. اتحاديه اروپا مي‌خواهد اطمينان حاصل كند كه شهروندان ايراني از مزاياي توافق هسته‌اي بهره مي‌برند.
ظريف: در راه‌حل نظامي همه بازنده هستند
در ادامه برنامه‌هاي تيم وزارت امور خارجه كشورمان در اسلو، محمد جواد ظريف در افتتاحيه اجلاس اسلو فروم 2016 با عنوان ميانجيگران مخاصمات مسلحانه و بازيگران گفت و گو‌هاي صلح، سخنراني كرد. وزير امور خارجه كشورمان با بيان اينكه براي حل مشكلات جهان نيازمند الگوهاي صحيح هستيم، گفت: امروزه در هيچ مساله بين‌المللي الگوي برنده ـ بازنده وجود ندارد. اگر شما رويكرد حاصل جمع صفر را اتخاذ كنيد همان‌طور كه اين رويكرد به‌طور سنتي در عرصه بين‌المللي انتخاب مي‌شد و متاسفانه امروزه نيز چنين رويكردي وجود دارد، همه بازنده خواهند بود. زماني كه شما به ديگران آسيب مي‌زنيد در حال آسيب زدن به خود هستيد. ما هنوز سراغ رويكرد حاصل جمع صفر مي‌رويم؛ زماني كه تلاش مي‌كنيم بر طرف مقابل محدوديت‌هاي بيشتر از آنچه كه براي خودمان انتظار داريم اعمال كنيم. ما بايد به گونه‌اي ديگر به اين مساله نگاه كنيم چرا كه اگر رويكرد حاصل جمع صفر را اتخاذ كنيم و به دنبال نتيجه برنده بازنده باشيم همگان بازنده خواهند بود.  وي با اشاره به مذاكرات بين‌المللي در خصوص برنامه هسته‌اي ايران، گفت: زماني كه ما مذاكرات هسته‌اي را در سال 2002 آغاز كرديم ايران به سختي سانتريفيوژي داشت و امريكا تلاش مي‌كرد تا ما را در همان سطح نگه دارد. زماني كه ما آخرين دور از مذاكرات هسته‌اي را شروع كرديم ايران حدود 20هزار سانتريفيوژ داشت و امريكا قصد داشت كه تمام اين سانتريفيوژها را بگيرد. اين كشور رويكرد برنده - بازنده اتخاذ كرده بود. امريكا فكر مي‌كرد كه هر كدام از سانتريفيوژهاي ما پله‌اي به سمت سلاح هسته‌اي است. ما چنين عقيده‌اي نداشتيم و تنها مي‌خواستيم از حق طبيعي خودمان استفاده كنيم. به علاوه امريكا حق نداشت براي ما تكليف تعيين كند. اين باعث شد تا مشكل طوري تعريف شود كه راه‌حلي براي آن نباشد، اما در عين حال مي‌توان مساله را به گونه‌اي تعريف كرد كه راه‌حلي براي آن يافت شود. اين سبب شد تا يك راه‌حل صلح آميز به دست آيد.  وي در ادامه در خصوص مشكلات منطقه خاورميانه، گفت: وقتي به منطقه نگاه مي‌كنيم مي‌بينيم كه در منطقه نيز با چالش‌هاي مشتركي مواجه هستيم. هر كسي به جنگ با تروريسم و افراطي‌گري از زاويه ديد خود نگاه مي‌كند. اين مشكل نه فقط راه‌حل نظامي و نه فقط راه‌حل اقتصادي يا سياسي دارد بلكه بايد راه‌حل فرهنگي و فكري نيز وجود داشته باشد. شما هميشه مي‌توانيد فكر كنيد كه راه‌حل نظامي وجود دارد، اما اين راهش نيست. اگر مشكلات را از زاويه ديگر نگاه كنيم مي‌توانيم ببينيم كه آيا مي‌شود مساله را حل كرد يا نه، اگر كسي بخواهد از طريق ابزار نظامي به اهدافش دست يابد و دست بالاتر را داشته باشد طرف مقابل هم به دنبال راه‌حل نظامي خواهد بود، اما در يك راه‌حل نظامي هر دو بازنده هستند يكي كمتر و ديگري در درجاتي بيشتر بازنده است.  وزير امور خارجه كشورمان تاكيد كرد: در دنياي امروز همه بايد متوجه باشند كه افراطي‌گري يك مشكل جهاني است و نيازمند راه‌حل‌هاي جهاني است. من هميشه اين سوال را داشتم كه چرا مردم بيگناه در عراق و سوريه در حال كشته شدن آن هم توسط كساني هستند كه برخي‌شان به زبان فرانسه و انگليسي آن هم با لهجه خوب صحبت مي‌كنند. ما بايد به دنبال راه‌حل‌هاي مناسب سياسي براي اين مشكلات باشيم. ما بايد با ترويج افراطي‌گري مبارزه كنيم. ما همچنين بايد به مشكلات بزرگ در منطقه‌مان توجه كنيم و كشورها بايد بتوانند به نيازهاي جوانان پاسخ دهند چرا كه برخي از اين جوانان جذب گروه‌هايي مي‌شوند كه تامين مالي‌شان مي‌كنند.
ديدار معاونان ظريف با اشميد
علاوه بر ديدارهاي محمدجواد ظريف، روز گذشته سيدعباس عراقچي و مجيد تخت‌روانچي نيز با هلگا اشميد، معاون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا درباره برجام و مسائل بانكي مربوط به آن در دو نوبت رايزني‌هايي داشتند. امروز نيز محمدجواد ظريف با جان كري، همتاي امريكايي خود در خصوص جزييات و چالش‌هاي اجراي برجام ديدار و گفت‌وگو خواهد كرد.
ابهام‌زدايي جديد امريكا درباره تجارت با ايران
همزمان با رايزني‌هاي هسته‌اي مداوم محمدجواد ظريف با اروپا و امريكا در خصوص اجراي برجام، روز گذشته روزنامه «وال استريت ژورنال» در گزارشي اعلام كرد وزارت خزانه‌داري امريكا به پيروي از توافق هسته‌اي، دستور‌العمل‌هايي را منتشر كرد كه پاره‌اي از خطرات گريبانگير شركت‌هايي را كه به دنبال تجارت با ايران هستند، از ميان برداشته و آنها را براي تجارت با ايران راهنمايي كرده است. به گزارش ايرنا، «ساموئل روبن فلد» نويسنده اين گزارش به نقل از حقوقدانان مسوول نظارت بر حسن اجراي تحريم‌ها نوشت: اين دستورالعمل با عنوان «نيو فاكسnew FAQs  » هفته گذشته توسط «اداره كنترل دارايي‌هاي خارجي» در وزارت خزانه داري امريكا در سايت اين وزارتخانه در شبكه آن‌لاين پست شده است.  وال استريت ژورنال اضافه كرد: مرحله نخست اين دستور‌العمل مربوط به سوال‌هايي در مورد «مجوز عمومي General License H » است كه به واحد خارجي شركت‌هاي امريكايي اجازه مي‌دهد با ايران وارد تجارت شوند. حقوقدانان مسوول رسيدگي بر حسن اجراي تحريم‌ها ضمن تمجيد از راهنمايي‌هاي ارايه شده، مي‌گويند كه چند ماه از زمان اجرايي شدن توافق هسته‌اي ايران مي‌گذرد و در اين مدت ابهام‌ها و سوال‌هايي براي شركت‌هايي كه قصد تجارت با ايران را دارند، ايجاد شده است و اين شركت‌ها مايل بودند از اين مجوز استفاده كنند. اين حقوقدانان مي‌گويند كه دستور‌العمل ارايه شده بسياري از سوال‌ها را ابهام‌زدايي كرده است از جمله اينكه بايد امريكايي‌هايي را كه مناصب حساسي در شركت‌هاي خارجي دارند، مستثني دانست و به آنها اجازه داد تحت شروط توافق با ايران تجارت داشته باشند. اين دستور‌العمل به شركت‌ها اجازه مي‌دهد كه ديگر در عرصه‌هايي كه مجاز به كار كردن با ايران هستند، در سايه كار نكنند و برخي از خطراتي را كه فرد تاجر ممكن است با آن روبه‌رو شود، از ميان برمي‌دارد.