نحوه صدور شناسنامه كودكان بيسرپرست
لايحه حمايت از كودكان و نوجوانان بيسرپرست بعد از چندين ماه بلاتكليفي بين مجلس، شوراي نگهبان و سازمان بهزيستي با تعيين نحوه صدور شناسنامه براي كودكان بيسرپرست بالاخره تصويب شد. در اصلاحات جديد اين لايحه بعد از ايرادات شوراي نگهبان اداره ثبت احوال مكلف است شناسنامه جديدي براي كودك يا نوجوان تحت سرپرستي با درج نام و نام خانوادگي سرپرست يا زوجين سرپرست صادر كند و در قسمت توضيحات مفاد حكم سرپرستي و نام خانوادگي والدين واقعي كودك را در صورت مشخص بودن قيد كند.
همچنين كودك يا نوجوان تحت سرپرستي ميتواند پس از رسيدن به سن ۱۸ سالگي تقاضاي صدور شناسنامه جديدي را براي خود با درج نام والدين واقعي در صورت معلوم بودن، يا نام خانوادگي مورد درخواست خود وي، در صورت معلوم نبودن نام والدين واقعي از اداره ثبت احوال كند.
لزوم بر درج اسم والدين واقعي در شناسنامه موردي بود كه اعضاي شوراي نگهبان در بازبيني اين لايحه عنوان كرده بودند.
الزام درج نام واقعي والدين و سوابق هويت و نسبت واقعي طفل در شناسنامه كودك در حالي است كه بسياري از كارشناسان و بررسيكنندگان اين لايحه، اين مورد را از اين بابت كه تمايل به قبول سرپرستي را كاهش ميدهد داراي جنبههاي منفي ميدانند.
از طرف ديگر كاهش مشكلات هويتي كه در آينده كودك ممكن است با آن رو به رو شود و موضوع ارث از مواردي است كه موافقان اين طرح براي درج اسم والدين واقعي در شناسنامه كودك عنوان ميكنند. همچنين بر اساس لايحه حمايت از كودكان و نوجوانان بيسرپرست، زنان بدون شوهر بالاي ۱۵ سال در صورت داشتن شرايط ويژه ميتوانند سرپرست كودكان دختر شوند.
لايحه حمايت از كودكان و نوجوانان بيسرپرست داراي ۳۸ ماده است كه پس از مطرح شدن لايحه، شوراي نگهبان به ۶ ماده از آن ايراد گرفت. نظر شوراي نگهبان اين بود كه شناسنامه كودكي كه فرزندخوانده ميشود بايد به اسم والدين حقيقي فرد صادر شود اما اين موضوع بحث سرپرستي را با مشكل مواجه ميكرد.
پس از مشخص شدن ايرادات شوراي نگهبان، سازمان بهزيستي اقدام به رفع ايرادات كرد و در نهايت ۵ ايراد از ۶ ايراد شوراي نگهبان را برطرف كرد. در نهايت و پس از برگزاري جلسات متعدد نمايندگان مجلس شوراي اسلامي با ۱۴۸ راي موافق، دو راي مخالف و ۴ راي ممتنع از مجموع ۲۱۴ نماينده حاضر در صحن علني مجلس ماده ۲۲ طرح را به تصويب رساندند و نهايتا بر اساس توافقات صورت گرفته با شوراي نگهبان قرار شد اصلاحات جديد در شناسنامه با عنوان توضيحات درج شود.
به گفته مديركل امور مجلس سازمان بهزيستي كشور در تبصره سوم ماده ۲۲ لايحه حمايت از كودكان و نوجوانان بيسرپرست و بدسرپرست آمده است اجراي اين ماده به موجب آييننامهيي است كه به وسيله سازمان ثبت و احوال و با همكاري بهزيستي تهيه ميشود.