گزارش «اعتماد» از آخرين تحولات بازارهاي مهم
طلا، ارز و بورس زير سايه نفت 47 دلاري
شاهين ياسمي / بازارهاي جهاني همچنان در حال زورآزمايي هستند. اما اين يك زورآزمايي برابر و عادلانه نيست. از يك طرف قيمت نفت كاهش و از طرف ديگر قيمت طلا افزايش مي‌يابد و نتيجه اين رقابت به نفع دلار تمام مي‌شود. به نظر مي‌رسد بزرگ‌ترين كاهش قيمت نفت از زمان بحران مالي سال 2008 تاكنون، در حال سرازير كردن ثروت و قدرت از كشورهاي توليد‌كننده نفت به كشورهاي صنعتي مصرف‌كننده است. اين روزها افزايش عرضه نفت شيل امريكا، تضعيف تقاضا براي نفت در آسيا و اروپا و تقويت ارزش دلار همه عواملي هستند كه قيمت نفت را به‌شدت كاهش داده‌اند. « بلومبرگ» ضمن پيش‌بيني چشم‌انداز اقتصاد جهان با نفت ارزان در سال ۲۰۱۵ نوشت: «قيمت نفت، داستان بزرگ سال ۲۰۱۵ است؛ اين شوك در هر نسل يك‌بار اتفاق مي‌افتد و تبعات عظيمي را به دنبال دارد. »
به گزارش بلومبرگ، امريكا كه همچنان در مجموع يك وارد‌كننده نفت محسوب مي‌شود، با قيمت متوسط 40 دلار براي هر بشكه نفت، رشد اقتصادي خود را در دو سال آينده به 8/3 درصد خواهد رساند. در حالي كه اگر قيمت نفت به 84 دلار برسد رشد اقتصادي اين كشور به 3 درصد خواهد رسيد. به گفته كيت مور، از تحليلگران بانك جي پي مورگان، افزايش ميزان مصرف مي‌تواند با كاهش ميزان سرمايه‌گذاري شركت‌هاي نفتي خنثي شود. به گفته فادل گيت، تحليلگر موسسه اوپنهايمر‌اند كو، توليدكنندگان نفت در حال كاهش 20 تا 40 درصدي هزينه‌هاي خود هستند. هرچند كاهش قيمت نفت به سود مصرف‌كنندگان است، اما هزينه‌هاي تجاري تاثير بيشتري بر شاخص‌هاي سهام دارد و پيش بيني مي‌شود كه شركت‌هاي نفتي ميزان سرمايه‌گذاري خود را كاهش دهند. به گفته دو تن از استراتژيست‌هاي بانك امريكا، قيمت 50 دلار براي هر بشكه نفت امسال مي‌تواند شش دلار از ميزان سود دهي هر سهم از شاخص اس‌اند پي 500 بكاهد.
سقوط نفت خام به 47 دلار
روز گذشته قيمت هر بشكه نفت خام امريكا به 47 دلار سقوط كرد ولي در مقابل قيمت اونس جهاني طلا بالا رفت و به 1213 دلار رسيد. در بازار جهاني فلزات اساسي نيز روند روز گذشته منفي بود و آلومينيوم، كبالت، مس و سرب ارزان شدند. اما واكنش بورس‌هاي جهاني به اين اتفاقات چگونه بود؟ ديروز بورس اس‌اند پي 500 نيويورك، بورس فوتسي لندن، بورس نيكي توكيو، بورس دكس آلمان تغيير روند مثبت دادند و از كاهش قيمت جهاني نفت و بالا ر فتن ارزش دلار استقبال كردند ولي اين اتفاقات به كام بورس تهران خوش نيامد و نتوانست جلوي سقوط آزاد خود را بگيرد.
سقوط بورس تهران به كانال 66 هزار واحدي
شاخص كل بازار سهام تهران روز گذشته با 567 واحد ديگرافت به كانال 66 هزار واحدي سقوط كرد. اين اتفاق در حالي افتاد كه بزرگ‌ترين شركت بورس تهران كه يك غول پتروشيمي است در واكنشي منفي به كاهش قيمت نفت به تنهايي شاخص را 219 واحد پايين آورد. بعد از پتروشيمي‌ها اين فلزي‌ها و معدني‌ها بودند كه بيشترين تاثير منفي را بر شاخص گذاشتند. اين در حالي است كه روند كاهشي و ريزشي شاخص‌ها و قيمت‌ها در بورس تهران همچنان ادامه دارد و ديروز به جز اوراق تسهيلات مسكن و برخي نمادهاي محصولات غذايي، شاهد تداوم روند منفي در ساير گروه‌ها بوديم. اين روند كاهشي در گروه‌هاي دارويي، خودرويي، بانكي و سيماني نيز به چشم مي‌خورد. سقوط بازار سهام تهران در حالي ادامه دارد كه به نظر مي‌رسد حقوقي‌هاي بازار اين روزها سياست فروش را در پيش گرفته‌اند و سهامداران خرد و حقيقي توانايي زورآزمايي با آنها را ندارند. در اين ميان به نظر مي‌رسد سازمان بورس نيز به دليل تغيير مديريتي هنوز استراتژي كارشناسانه‌يي براي حمايت از بازار و بازگرداندن رونق در پيش نگرفته است.
دلار ارزان شد
به‌طور طبيعي نخستين واكنش به ركود بازار سهام تهران، افت قيمت جهاني نفت و رونق بازار طلاي جهاني را در داخل كشور بازار آزاد ارز و طلا نشان مي‌دهند ولي در عمل ديروز چنين اتفاقي نيفتاد و بالار فتن ارزش دلار در بازارهاي جهاني واكنش منفي در بازار تهران داشت. ديروز در صرافي‌هاي خيابان فردوسي تهران قيمت دلار امريكا به 3512 تومان رسيد كه نشان‌دهنده افت قيمت دلار نسبت به دو روز قبل بود. اين اتفاق براي ديگر ارزهاي خارجي نيز افتاد و يورو، پوند و لير تركيه نيز ديروز به ترتيب 4216، 5355 و 1536 تومان داد و ستد شدند كه بيانگر روند كاهشي ارزها دربازار بود.
طلا به 1215 دلار رسيد
اما بازار طلاي تهران ديروز روندي پيچيده را دنبال كرد. به‌طوري كه با وجود رشد قيمت اونس جهاني طلا به 1213 دلار، قيمت سكه تمام طرح قديم و جديد تغيير افزايشي نداشت و سكه طرح قديم بدون تغيير ماند و سكه طرح جديد به 992 هزار و 700 تومان كاهش يافت. اما نيم سكه، ربع سكه و سكه يك گرمي به ترتيب با 499 هزار تومان، 270 هزار تومان و 173 هزار تومان با افزايش تقاضا مواجه شدند. اما افزايش اونس جهاني، ديروز سبب شد گرم طلاي 18 عيار و هر مثقال طلاي آب شده نيز اندكي گران شود و به ترتيب به 101 هزار و 550 تومان و 439 هزار و 900 تومان شدند.
هدف بعدي اونس؛ 1250 دلار؟
كارشناسان اقتصادي بالا رفتن ارزش دلار و كاهش روزهاي اخير بازارهاي سهام جهاني را عامل اصلي هجوم سرمايه‌گذاران به بازار طلا مي‌دانند و بر اين باورند كه كاهش قيمت جهاني نفت و نگراني سرمايه‌گذاران نسبت به بحران سياسي يونان و احتمال خروج اين كشور از منطقه يورو تاثير زيادي بر افزايش قيمت طلا در روزهاي نخست سال 2015 ميلادي داشته است. قيمت هر اونس طلا ديروز با 3/0 درصد افزايش به بيش از 1215 دلار رسيد ولي به مرور زمان قيمت اونس متعادل شد و روي 1213 دلار باقي ماند. برخي از كارشناسان بازارهاي جهاني پيش‌بيني مي‌كنند كه سطح مقاومتي قيمت طلا در كوتاه‌مدت 1220 دلار خواهد بود و در صورت شكسته شدن اين سطح قيمت طلا به 1250 دلار خواهد رسيد. اين در حالي است كه به نظر مي‌رسد با توجه به افزايش عرضه طلا توسط روسيه براي جبران كسري بودجه ناشي از كاهش درآمدهاي نفتي، طلا نتواند با افزايش چشمگيري مواجه شوند.
هشدار كارشناسان به سرمايه‌گذاران در بازار طلا
اما برخي كارشناسان اقتصادي نظر متفاوتي دارند و به سرمايه‌گذاران بين‌المللي هشدار مي‌دهند كه براي سرمايه‌گذاري در بازار طلا عجله نكنند و مبناي خود براي سرمايه‌گذاري را تنها افزايش قيمت طلا در روزهاي اخير قرار ندهند، چرا كه به نظر مي‌رسد مهم‌ترين عامل افزايش قيمت و تقاضاي طلا در روزهاي گذشته نگراني‌هاي بين‌المللي در خصوص كاهش ارزش يورو و وضعيت يونان بوده است. اين در حالي است كه سرمايه‌گذاران در روزهاي اخير اقدام به فروش يورو و سهام و خريد طلا كرده‌اند. توصيه اين كارشناسان به فعالان بازار طلا اين است كه هرگز تحت تاثير افزايش قيمت طلا در روزهاي نخست 2015 قرار نگيرند و براي تصميم‌گيري در خصوص سرمايه‌گذاري در بازار طلا منتظر تثبيت روند قيمت‌ها باشند.