از تمهيدات در برابر فيشهاي حقوقي بگويد
غلامرضا ظريفيان
استاد دانشگاه
رييسجمهور مدتها است كه به طور مستقيم و از رسانه ملي با مردم صحبت نكرده و در اين مدت طبيعي است كه بحثهاي بسيار زيادي در جامعه مطرح شده كه نياز به پاسخگويي از سوي دولتمردان دارد. بخشي از اين مباحث مربوط به فرآيندهايي است كه جامعه ما از سر گذرانده و بخش ديگري هم مربوط به حاشيهسازيهايي ميشود كه در ارتباط با دولت صورت گرفته است اما متاسفانه به اين دليل كه دولت از يك تيم رسانهاي قوي برخوردار نيست نتوانسته روشنگري مناسبي را داشته باشد. با توجه به اينكه دولت در آغاز امسال اميدها و نويدهايي را مبني بر اينكه اتفاقهايي در عرصه اقتصادي كشور در راه است، داده، بيشك ميتواند از موضوعاتي باشد كه مردم دوست دارند تا درمورد آن با تمام جوانبش و به صراحت و با ادبيات بسيار روشني بشنوند. مردم ميخواهند تصوير دقيقتري از وضعيت اقتصادي كشور و چشماندازهايي كه وجود دارد، از سوي رييس دولت داشته باشند و اينكه چگونه ميتوانند از اين ركود بسيار سنگين كنوني خارج شوند. درست است كه مسبب اصلي وضعيتي كه بر اقتصاد كشور حاكم شده، دولت كنوني نيست اما به هر حال جامعه ما با تنگناها و مشكلات جدي در رونق بازار رو به رو است و به دنبال يافتن اين مساله است كه در نهايت چه اتفاقي رخ خواهد داد و چه آيندهاي در انتظارشان است. ممكن است كه ما در شهرهاي بزرگ همچون تهران با يك گردش مالي نسبي رو به رو باشيم اما واقعيت اين است كه بسياري از شهرستانها با يك ركود بسيار سنگين رو به رو هستند و مردم مايلند كه بدانند دولتمردانشان چه تدبيري را براي خروج از اين ركود در سر دارند. نكته دوم كه بيارتباط هم با مورد اول نيست، حاشيهسازيهايي است كه در اين مدت دولت با آن روبهرو شد و آن بحث فيشهاي نجومي بود. متاسفانه دولت در اين زمينه با دقت لازم ورود پيدا نكرد هرچند كه رييسجمهور اعلام كرده بود كه از كنار اين مساله به راحتي نخواهد گذشت و در عين حال تمهيداتي را نيز در دست اجرا دارند اما به طور كلي ورود دولت ورود خوبي نبود و مهمتر اينكه جامعه هنوز اقناع نشده كه چه اتفاقي رخ داده است؟ واقعيت اين است كه با آنچه در افكار عمومي رخ داد مديريت جامعه دچار برخي نامهربانيهايي شد كه در واقع امر مهلكي در مديريت شجاعانه جامعه شمرده ميشود. رييسجمهور امشب بايد با ارايه يك تصوير روشن از شكافهايي كه سبب بروز اين مساله شده است از تمهيداتي بگويد كه در سطح حاكميت در ارتباط با رفع اين مساله بايد انديشيده شود و البته با دفاع از مديران پاكدست به نوعي جامعه را به اقناع كامل در اين مساله برساند. دولت نياز دارد تا امشب بدون هيچ حاشيهپردازي و مصلحت انديشي و با ادبياتي صريحتر با مردم گفتوگو كند تا هم جامعه از رنجي كه از اين مساله برده التيام پيدا كند و از سوي ديگر مشخص شود ابعاد اين قضيه در چه حدي است. بايد براي مردم به طور شفاف مطرح شود كه اصل اين داستان ريشه در اتاقهاي برنامهريزي شده دارد. اتاقهايي كه عده قليلي در آنها مينشينند و مسالهاي را كه ميتوانست از مجاري مناسبتري دنبال و پيگيري شود، تبديل به مسالهاي توفاني و حاشيهاي براي دولت ميكنند. همچنين با توجه به فرصت كمتر از يك سالي كه تا انتخابات سال آينده باقي مانده دولت نياز دارد با نخبگان بيشتري اعم از جامعهشناسان، اقتصاددانان، اصحاب رسانه و كساني كه در عرصه روانشناسي جامعه كارهاي جدي كردهاند گفتوگوي رو دررو داشته باشد. اين دولت به علت حجم سنگين مسووليتهايي كه به عهده داشته، كمتر فرصت پيدا كرده است به طور مستقيم با نخبگان تاثيرگذار جامعه گفتوگو كند. خوب است كه رييسجمهور در صحبتهاي امشب براي روزهايي كه تا انتخابات فرصت باقي مانده است ارتباط ويژهاي با نخبگان جامعه طراحي كند. افرادي كه بتوانند با هزينههاي كمتر و با استفاده بهتر از فرصتها و دقت عمل جديتر و نزديكتر به واقعيتهاي جامعه به دولت كمك كنند. اما و در عين حال جامعه ما نيازمند اميدهاي واقعي است نه اميدهاي واهي. درواقع اين اميدهاي واقعي هستند كه كمك ميكنند تا مردم در تعيين سرنوشت خود بيشتر شركت كرده و نسبت به آن حساسيت نشان دهند. رييسجمهور بايد چند اميد واقعي و جدي را در صحبتهاي امشب براي مردم داشته باشد و از مردم هم طلب كمك كند تا آنان با توجه به تنگناهها و مشكلاتي كه وجود دارد به كمك دولت بيايند. ممكن است رييسجمهور صحبت در مورد برجام را در دستور كار خودش قرار دهد، اما در اين موضوع صحبت زياد شده و بهتر است از اين فرصت پيش آمده در رسانه ملي بيشتر در مورد آثار ملموس آن و موانعي كه براي تحقق برجام در جامعه، توسط برخي جريانها ايجاد ميشود صحبت شود.