«اعتماد» نوسان توليد خودرو در ايران را بررسي مي‌كند
توليد خودرو دوباره ميليوني مي‌شود
بازار خودروي ايران در حال گذران روزگاري است كه مجددا قرار است حال اين صنعت خوب شود. تازه‌ترين گزارش از ميزان توليد خودروسازان داخلي نشان مي‌دهد در
چهار ماه ابتداي سال جاري طي چهار ماهه منتهي به تيرماه امسال، توليد خودروي سواري توسط خودروسازان داخلي كشور به مرز ۳۳۹ هزار و ۸۳۸ دستگاه رسيد كه در مقايسه با مدت مشابه خود در سال گذشته، رشد 3/3درصدي را نشان مي‌دهد.
بررسي آمار توليد خودروسازان از روزهاي قبل از اوج‌گيري قيمت خودرو در سال‌هاي پيش از 90 تاكنون نشان مي‌دهد كه اين بازار خودرو در فاصله سال‌هاي 88 تاكنون روال افزايشي و نزولي ادامه دارد به گونه‌اي كه در فاصله سال‌هاي 88 تا 90 روال مجموع توليد خوردو در كشور افزايش نشان مي‌دهد و در فاصله سال‌هاي 91 تا پايان 93 روال نزولي داشته است تا اينكه با افزايش توليدي كه در سال 94 با گشايش برجام روي داد ميزان توليد افزايش يافت. حال همين روال افزايشي به سال جديد رسيده و در چهار ماهه سال جاري نسبت به چهار ماهه سال قبل 3/3 درصد رشد در توليد خودرو داشته‌ايم.
حال اگر بخواهيم روال توليد را به تفكيك هر بخش يعني سواري، وانت، اتوبوس، ميني بوس، كاميون و كاميونت نگاه كنيم هم به آمار قابل‌توجهي بر مي‌خوريم.
بر اساس گزارش آماري كه انجمن خودروسازان ايران از ميزان توليد خودرو در سال‌هاي 88 تاكنون منتشر كرده و روي سايت اين انجمن وجود دارد در سال 88 در كشور 1193240 خودرو سواري توليد شده است كه اين ميزان در سال 89 به 1359593 دستگاه خودرو سواري، در سال 90 به 1420709 دستگاه خودرو رسيده كه روال صعودي مناسبي را به ثبت رسانده است اما به يك‌باره ميزان توليد خودروهاي سواري با شروع تشديد تحريم‌ها روال نزولي خود را آغاز كردند و در نهايت تا پايان سال 91 تعداد خودروهاي سواري توليدي در اين سال به 788357 دستگاه و در سال 92 به 624749 دستگاه رسيد كه نسبت به سال‌هاي پيش از آن نزول قابل توجهي يافته بود ودر نتيجه قيمت محصولات داخلي هم شيب افزايشي خود را در پيش گرفته بودند.
با شروع دولت يازدهم و آغاز مذاكرات برجام كمي اين روال بهبود يافت و موجب شد تا در سال 93 با رشد توليد خودرو سواري در طول يك سال مواجه شويم، در اين سال خودروسازان در مجموع 958339 دستگاه توليد كردند. هرچند به نظر مي‌رسيد اين روال در سال 94 با اجراي برجام ادامه يابد اما آمار انجمن خودروسازان نشان مي‌دهد كه در پايان سال 94 ميزان توليد خودروهاي سواري كاهش يافته و به 892600 دستگاه رسيده است كه نسبت به سال 93 كاهش 65739 دستگاهي را نشان مي‌دهد. در چهار ماهه ابتداي سال جاري هم 339838 دستگاه خودرو سواري توليد شده كه نسبت به چهار ماهه ابتداي سال 94، 3/3 درصد افزايش داشته است.
اين آمارها در بخش‌هاي ديگر هم حكايت‌هاي مختلفي دارد و در برخي موارد خبر از كاهش چشمگير برخي خودروها در خطوط توليد خودروسازي‌ها دارد. به گونه‌اي كه مثلا در خط‌توليد وانت در فاصله شش سال توليد وانت با نزول شديد از 193967 دستگاه خودروي وانت به 73187دستگاه رسيده است كه خبر از خروج برخي خودروهاي وانت از خطوط توليد دارند. اين امر در توليد ميني بوس و اتوبوس هم مشهود است به گونه‌اي كه توليد ميني‌بوس از 3662 در سال 88 به 511 دستگاه در سال 94 رسيده است كه به افت بيش از 3151 دستگاه يعني نزديك به بيش از 80درصد كاهش توليد رسيده است. البته در سال 93 توليد اين خودرو در مقايسه با سال پيش از آن كمي رشد داشته است اما به‌طور كل روال نزولي ميني بوس در سال‌هاي گذشته به سمت صفر شدن توليد برخي خودرو و حذف نام برخي از اين خودروها ادامه داشته است. توليد اتوبوس هم همين قاعده را رعايت كرده است و خطوط اتوبوس‌سازي كشور كه در پايان سال 88 در مجموع 3111 دستگاه اتوبوس توليد كرده بودند با كاهش تقاضا و فروش اين خودروها در پايان سال 94 تنها به 696 دستگاه رسيده است و در چهار ماهه ابتداي سال جاري هم بنا به اعلام وزارت صنعت، معدن و تچارت چهار خط توليد اتوبوس متوقف شده و توليد آنها به صفر رسيده است. گويا در خطوط توليد خودروهاي سنگين روال كاهشي در اين سال‌هاي مرسوم شده است به گونه‌اي كه توليد كاميون از 30566 دستگاه در سال 88 به 9844 دستگاه كاهش يافته است. روالي كه در سال 92 به هفت هزار دستگاه رسيده بود. وزارت صنعت، معدن و تجارت چندي پيش رسما از صفر شدن توليد برخي خودروها خبر داده بود، اين در حالي است كه دولت خروج خودروهاي فرسوده سنگين را در دستور كار خود دارد و موظف است طبق دستور‌العمل قبلي توليدات جديد را جايگزين خودروهاي فرسوده قديمي كند؛ موضوعي كه به نظر مي‌رسد با توجه به كاهش توليد خطوط توليدي اين خودروها با جايگزيني خودروهاي دست دوم خارجي جبران شده است.
آمارهاي انجمن خودروسازان نشان مي‌دهد طي سال‌هاي گذشته چه در پيش از روزهاي تشديد تحريم‌ها و چه در دوران تشديد تحريم‌ها و حتي هم‌اكنون كه روزهاي پسابرجام را پشت سر مي‌گذاريم روال توليد خودرو روزهاي پر فراز و نشيبي را داشته و به ترتيب در فاصله سال‌هاي 88 تا 94 به ترتيب 546/424/1 دستگاه، 771/599/1دستگاه، 737/653/1 دستگاه، 051/924 دستگاه، 737060 دستگاه، 1131287 دستگاه و در سال 94 در مجموع 976836 خودرو توليد شده است. اين بدان معني است كه آرزوي توليد خودروي بالاي يك ميليون دستگاه تنها در سال‌هاي 88، 89، 90و 93 محقق شده است.