آخرين گزارش تجارت خارجي ايران نشان مي‌دهد
تراز مثبت تجاري دوساله شد
گروه اقتصادي | در ماه‌هاي گذشته پسابرجام يكي از تلاش‌هاي اصلي دولتمردان افزايش تجارت خارجي و بازگرداندن ايران به رقابت‌هاي بين‌المللي بود كه تازه‌ترين گزارش گمرك جمهوري اسلامي ايران نشان مي‌دهد ميزان تجارت خارجي ايران از ابتداي امسال تا پايان مردادماه با احتساب ميعانات گازي و گاز مايع به ۳۵ ميليارد و ۸۱۷ ميليون دلار رسيده است.
در عين حال آمار جديد گمرك نشان مي‌دهد در پنج ماهه امسال صادرات غيرنفتي كشورمان با 22/10 درصد افزايش در مقايسه با پارسال به ۱۹ ميليارد و ۱۰۸ ميليون دلار رسيد. سال گذشته در دوره پنج ماهه نخست ارزش صادرات غيرنفتي به رقم ۱۷ ميليارد و ۳۳۶ ميليون دلار رسيده بود. ارزش واردات كشور در پنج ماهه امسال به ۱۶ ميليارد و ۷۰۹ ميليون دلار رسيد كه اين رقم در مقايسه با مدت مشابه پارسال 85/2 درصد كاهش نشان مي‌دهد.
سهم 8/43 درصدي صادرات كالا
برپايه اين گزارش، پنج ماهه امسال ميعانات گازي عمده‌ترين كالاي صادراتي كشور را تشكيل داد و در اين مدت سه ميليارد و ۲۷۰ ميليون دلار ميعانات گازي به ساير كشورها صادر شد كه در مقايسه با مدت مشابه پارسال 21/9 درصد كاهش نشان مي‌دهد. گازهاي طبيعي مايع شده نيز با يك ميليارد و ۹۴۰ ميليون دلار در رتبه بعدي قرار دارد و پس از آن به ترتيب گازهاي نفتي و هيدروكربورهاي گازي شكل مايع شده با ۶۹۳ ميليون دلار، روغن‌هاي سبك و فراورده‌ها به جز بنزين با ۵۸۶ ميليون دلار و پروپان مايع شده با ۵۷۴ ميليون دلار قرار دارند.
همچنين در مدت يادشده هفت ميليارد و ۴۶۲ ميليون دلار انواع كالاي پتروشيمي صادر شد كه در همسنجي با پارسال 03/25 درصد رشد نشان مي‌دهد. اين كالاها در ميان ساير گروه‌هاي كالايي بيشترين سهم از ارزش كل صادرات غيرنفتي را به خود اختصاص داده‌اند، به طوري كه 05/39 درصد از كل صادرات غيرنفتي كشور به پتروشيمي‌ها اختصاص دارد. سهم ساير كالاها غير از پتروشيمي و ميعانات گازي از كل صادرات غيرنفتي كشور در پنج ماهه امسال 83/43 درصد بود و در اين مدت هشت ميليارد و ۳۷۶ ميليون دلار انواع كالا به جز ميعانات گازي و پتروشيمي صادر شده و صدور ساير كالاها هم در اين مدت 86/7 درصد رشد يافت.
اين گزارش در عين حال در مورد عمده كالاهاي وارداتي نيز مي‌نويسد: اقلام عمده وارداتي در پنج ماهه ۱۳۹۵ به ترتيب برنج به ارزش ۴۷۶ ميليون دلار، ذرت دامي ۴۱۷ ميليون دلار، لوبياي سويا ۴۱۳ ميليون دلار، قطعات منفصله خودرو به ارزش ۳۴۹ ميليون دلار و انواع وسايل نقليه به ارزش ۲۸۴ ميليون دلار بود. براساس اين گزارش، مردادماه امسال بنا بر مصوبه هيات وزيران توسط شركت تعاوني‌هاي مرزنشينان ۳۹۸ تن برنج وارد كشور شد.
خريداران عمده كالاهاي ايراني
بر اساس گزارش گمرك همچنان چين رتبه‌دار بيشترين خريد از ايران است. چند سالي است كه تراز وارداتي و صادراتي ايران و چين همواره با يكديگر حالت الاكلنگي دارند. چين بزرگ‌ترين خريدار كالاهاي ايراني است و در پنج ماهه امسال حجم صادرات غيرنفتي به اين كشور، به سه ميليارد و ۴۰۵ ميليون دلار رسيد كه در همسنجي با پارسال 69/2 درصد رشد داشت. پس از چين به ترتيب امارات متحده عربي با دو ميليارد و ۹۱۴ ميليون دلار، عراق با دو ميليارد و ۴۸۵ ميليون دلار، تركيه با دو ميليارد و ۲۵۱ ميليون دلار و كره جنوبي با يك ميليارد و ۷۴۱ ميليون دلار قرار دارند. صادرات غيرنفتي جمهوري اسلامي ايران به كشورهاي تركيه و كره‌جنوبي نيز در اين مدت افزايش داشته، اما صادرات غيرنفتي ايران به امارات متحده عربي 83/15 درصد و عراق 15/2 درصد در مقايسه با دوره مشابه در سال ۹۴ كاهش داشته است.
كشورهاي عمده صادركننده كالا به ايران
آمار تجارت خارجي كشورمان در پنج‌ماهه (منتهي به مرداد)، افزايش واردات كالاهاي ساخت كشور آلمان را نشان مي‌دهد؛ صادرات آلمان به ايران در اين مدت 23/29 درصد افزايش داشته و حجم واردات ايران از آلمان به ۹۳۸ ميليون دلار رسيد. علاوه براين آلمان پنجمين صادركننده بزرگ كالا به ايران به شمار مي‌رود و رتبه‌هاي اول تا چهارم به ترتيب به كشورهاي چين با سه ميليارد و ۸۶۳ ميليون دلار، امارات متحده عربي با دو ميليارد و ۸۶۲ ميليون دلار، كره جنوبي با يك ميليارد و ۲۶۳ ميليون دلار و تركيه با يك ميليارد و ۷۷ ميليون دلار اختصاص يافت. روند واردات كشورمان از بازارهاي ياد شده كاهشي بوده و به ترتيب 51/11 درصد، 19/21، 75/18 و 32/16 درصد كاهش نشان مي‌دهد. صادرات قطعي كالاهاي غيرنفتي در چهار ماهه نخست امسال در همسنجي با دوره مشابه پارسال 11/21 درصد افزايش داشت و در مدت مزبور ۱۶ ميليارد و ۳۰۸ ميليون دلار انواع كالاي غيرنفتي به خارج از كشور صادر شد و بر اين اساس، تراز تجاري كشور در اين مدت مثبت بود.
تراز تجاري ايران در تمامي چهار سال فعاليت دولت دهم منفي بود و بررسي‌ها نشان مي‌دهد دو سال است اين تراز تجاري مثبت شده است.
در سال 1392 و در نخستين سال از آغاز به كار دولت يازدهم ميزان واردات ايران به 49 ميليارد و 709 ميليون دلار رسيد و در نخستين سال از آغاز به كار دولت يازدهم 41 ميليارد و 848 ميليون دلار انواع كالا صادر شد. مقايسه واردات و صادرات كشورمان در سال 1392 نشان مي‌دهد تراز تجاري ايران منفي 7 ميليارد و 861 ميليون دلار بود. در سال 1393 و در سال دوم دولت يازدهم ميزان واردات ايران به 53 ميليارد و 569 ميليون دلار رسيد و اين در حالي است كه در همان سال 50 ميليارد و 561 ميليون دلار انواع كالا از كشورمان به ساير كشورها صادر شد. در سال 1393 گرچه ارقام واردات و صادرات غيرنفتي كشورمان بسيار نزديك بود اما در نهايت كارنامه تجارت خارجي ايران با 3 ميليارد و 8 ميليون دلار كسري تراز تجاري بسته شد.
مثبت شدن تراز تجاري ايران در سال 1394، براي نخستين بار پس از 35 سال اتفاق افتاد. در سال 1394 در حالي كه 41 ميليارد و 490 ميليون دلار انواع كالا به كشورمان وارد شده بود اما در مقابل 42 ميليارد و 414 ميليون دلار انواع كالاي غيرنفتي از ايران به ساير كشورها صادر شد.
اما در اين ميان سال 1395 را مي‌توان بهترين سال عملكرد تجارت خارجي ايران عنوان كرد. در چهار ماهه ابتدايي سال 1395 صادرات غيرنفتي ايران به 16 ميليارد و 308 ميليون دلار رسيد و اين در حالي است كه در اين مدت 12 ميليارد و 865 ميليون دلار انواع كالا وارد كشور شد و با توجه به ارقام يادشده در اين مدت مازاد تراز تجاري كشورمان به 3 ميليارد و 400 ميليون دلار رسيد. همچنين در پنج ماهه اول سال جاري صادرات غيرنفتي كشورمان با 10 و 22 صدم درصد افزايش به 19 ميليارد و 108 ميليون دلار رسيد و واردات كشورمان به 16 ميليارد و 709 ميليون دلار رسيد كه اين ميزان در مقايسه با مدت مشابه سال قبل كاهش داشته است.