زنگ هشدار براي انتخابات سراسري آلمان

انتخابات پارلماني ايالت برلين روز يكشنبه برگزار شد. نتايج اين انتخابات حاكي از آن است كه حزب سوسيال دموكرات آلمان با به دست آوردن 22 درصد آرا بيشترين كرسي پارلمان ايالتي برلين را به دست آورده است. پس از حزب سوسيال دموكرات نيز احزاب دموكرات مسيحي، سبزها، چپ‌ها و آلترناتيو براي آلمان بيشترين راي را به دست آوردند. بسياري از تحليلگران معتقد هستند كه نتيجه انتخابات ايالتي برلين از ضعيف‌ترين نتايجي است كه احزابي چون سوسيال دموكرات و دموكرات مسيحي از زمان جنگ جهاني دوم در برلين داشته‌اند. ايالت برلين از مهم‌ترين پايگاه‌هاي حزب سوسيال دموكرات محسوب مي‌شود و اين حزب همواره توانسته است كه در اين ايالت بيشترين آرا را به دست آورد اما در اين انتخابات شاهد بوديم كه اين حزب و همچنين حزب دموكرات مسيحي نتوانستند پيروزي قاطعي را به دست آورند. در واقع، حزب سوسيال‌دموكرات 9 كرسي و حزب دموكرات مسيحي هشت كرسي خود را از دست دادند. با اين حال، اين دو حزب همچنان از اكثريت نسبي در پارلمان ايالتي برلين برخوردارند. آنچه در اين باره از اهميت بسياري برخوردار است، اين است كه حزب آلترناتيو براي آلمان كه از جمله احزاب افراطي راست محسوب مي‌شود براي نخستين بار پس از سال‌هاي جنگ جهاني توانسته است چنين رايي را به دست آورد. البته اين راي غيرمنتظره نبود و مي‌توان اين نتيجه را در امتداد نتايج انتخابات دو هفته پيش يكي از ايالت‌هاي آلمان دانست. در واقع، نتايج انتخابات دو هفته پيش و همچنين انتخابات برلين نشان از آن دارد كه احزاب چپ و راست ميانه‌رو در دشوارترين شرايط خود در اين سال‌ها قرار دارند و در مقابل، احزاب راست افراطي‌ در شرايط كنوني در حال قدرت گرفتن هستند. در اين راستا هم ديديم كه حزب آلترناتيو براي آلمان 25 راي آورد كه بسيار بي‌سابقه بود و با توجه به اهميت و جايگاه به‌خصوص ايالت برلين در كشور آلمان، بسياري از تحليلگران معتقد هستند كه اين مساله زنگ هشداري مي‌تواند براي كشورشان باشد. با اين حال، قدرت گرفتن احزاب راست افراطي همانند حزب آلترناتيو را بايد در راستاي تحولات ايجاد شده در آلمان و همچنين اتحاديه اروپايي دانست. مسائلي همچون بحران اقتصادي، بحران آوارگان و حملات تروريستي، در ماه‌هاي گذشته مجددا در حال افزايش هستند و آلمان به عنوان يكي از قدرتمند كشورهاي عضو اتحاديه اروپايي نيز از اين تحولات بي‌نصيب نمانده است. افزايش وقوع حملات تروريستي و رشد روزافزون مهاجران موجب ايجاد يك نوع ناامني و ترس در بسياري از مردمان آلمان شده و از سوي ديگر، احزاب چپ و راست ميانه نيز در برابر اين تحولات نتوانسته‌اند پاسخ درخوري را بدهند و همين موجب رويگرداني بسيار از شهروندان به آنها شده است. احزاب راست افراطي نيز با توجه به اين شرايط، حداكثر بهره‌برداري را كرده و با طرح مسائل جنجالي نظير مخالفت با حضور مهاجران در آلمان و انداختن گناه‌ها بر گردن آنها موجب جلب‌توجه افكارعمومي به خود شده‌اند. البته مساله نحوه برخورد با مهاجران از همان ابتدا در آلمان با جنجال‌هاي بسياري برخورد كرد و همين مساله شكاف‌هاي بسياري را ايجاد كرد. بسياري از احزاب و افراد حتي در درون احزابي مانند دموكرات مسيحي و سوسيال دموكرات هم از  رويكرد دولت آلمان انتقاد داشتند و معتقد بودند كه آنگلا مركل نبايد بيش از اين، زمينه حضور آوارگان را در آلمان مهيا سازد. اين انتقادات از يك سال پيش، رو به افزايش بود و مي‌توان بخشي از شكست حزب دموكرات مسيحي در ايالت برلين به همين خاطر دانست. به نظر مي‌رسد، اين مساله به بهانه خوبي براي مخالفان مركل تبديل شده است و بايد انتظار داشت كه فشارها به او به دليل سياست‌هاي مهاجرتي طي يك سال منتهي به انتخابات افزايش يابد. در چنين شرايطي، بسياري معتقد هستند كه دولت آلمان براي رهايي از فشارها، سياست‌هاي سختگيرانه‌تري را درخصوص مهاجران در پيش مي‌گيرد ولي من معتقد هستم آلمان گزينه‌هاي بسياري را براي اتخاذ سياست‌هاي مهاجرتي ندارد و از آنجايي كه رهبري اتحاديه اروپايي را هم در اين باره در دست دارد، مجبور است تحت نگاه بشردوستانه و اقتصادي، سياست‌هاي مهاجرتي را هدايت كند. با اين حال، همان‌طور كه پيش‌تر اشاره شد، فشارها بر مركل افزايش خواهد يافت و شكاف‌ها بيشتر مي‌شود. همين مساله موجب مي‌شود تا دولت مركل براي پر كردن شكاف‌ها تدابير امنيتي هم براي پناهجويان بيشتر شود. البته آلمان گزينه‌هاي ديگري را هم در دست دارد ولي اينكه آن گزينه‌ها تا چه اندازه مي‌تواند با نتايج مثبتي همراه باشند، معلوم نيست. به طور مثال، يكي از اين گزينه‌ها، ملزم ساختن تركيه براي پذيرش مهاجران سوري است كه در اين چارچوب آلماني‌ها توافقي را با ترك‌ها به امضا رساندند ولي ما مي‌بينيم كه اختلافات طرفين روزبه‌روز در حال افزايش است و همين موجب شده تا اما و اگرهاي بسياري براي آينده آن وجود داشته باشد. از طرفي، موج پناهجويان تنها از سوي تركيه و سوريه نيست و بخش اعظمي از مهاجران از سمت و سوي شمال آفريقا به سمت آلمان حركت مي‌كنند. هيچ كشوري هم توان رويارويي با اين سيل مهاجران را ندارد. در پايان، نتايج انتخابات ايالتي برلين را بايد زنگ هشداري براي انتخابات سراسري آلمان براي سال آينده ارزيابي كرد. نتايج اين انتخابات در كنار نظرسنجي‌هاي صورت گرفته نشان مي‌دهد كه محبوبيت مركل نسبت به ماه‌هاي گذشته كاهش يافته است و اين مساله مي‌تواند براي حزب دموكرات مسيحي نگران‌كننده باشد. همين مساله موجب شده است تا برخي از تغيير رهبري در اين حزب سخن بگويند اما در برابر اين اظهارنظرها، بايد به اين مساله اشاره كرد كه اين حزب برخلاف احزاب ديگر، چهره محبوب‌تري را به اندازه مركل ندارد و او با وجود افت محبوبيت، همچنان فاصله‌ بسياري با گزينه‌هاي احتمالي جايگزين او دارد.