فراستي خطاب به فرهادي:
متلكت را در دهان شخصيتت بگذار!
گروه فرهنگ و هنر| برنامه «هفت» بامداد 3 مهرماه با بررسي فيلم «فروشنده» به عنوان نماينده ايران در اسكار روي آنتن رفت و مسعود فراستي منتقد ثابت اين برنامه همچنان تازهترين فيلم اكرانشده اصغر فرهادي را نواخت و در مقابل شهاب اسفندياري منتقد سينما تلاش كرد كه نگاهي تحليلي به فيلم داشته باشد. اسفندياري با اشاره به اينكه «فروشنده» فيلم ايدهآلش نيست و قصد دفاع از فرهادي و مواضع او را ندارد، گفت: «متاسفانه در روزهاي اخير جوي به وجود آمد. حتي به آقاي حجتالاسلام خاموشي (رييس سازمان تبليغات اسلامي) ميگفتند تو حاضري با خانوادهات فيلم را ببيني؟ انگار كه «فروشنده» فيلم پورنو است!»اسفندياري در اين برنامه تمام قد از فروشنده و اصغر فرهادي دفاع و تاكيد كرد كه براي فرهادي ديگر گرفتن اسكار افتخاري نيست. فرهادي اگر ميخواست مثل مخلمباف براي جايزه فيلم بسازد، بعد از «درباره الي»، «جدايي... » را نميساخت. اتفاقا او براي من از اين جهت ارزشمند است كه فيلم خود را ميسازد. موافقم كه تكليف خود را با اسكار مشخص كنيم. براي سينماي ايران اگر جايزه بردن در اسكار خوب است، طبيعتا فيلمي بايد برود كه پخشكننده بهتري دارد. چون بايد با لابي و نمايش در پارتيها راي كسب كند. هرچند مساله ضدخانواده بودن مهم است و موافق ارسال فيلم ضدايراني نيستم و اگر بتوانيم پخشكننده خوبي براي فيلمهاي ديگر پيدا كنيم، بهتر است كارگردانان جوان و جديدي را به جهان معرفي كنيم. فراستي نيز درباره انتخاب نماينده ايران در اسكار توضيح داد: «با ارسال فيلمهايي با تصوير اگزوتيك به اين جشنوارهها مخالفم. «فروشنده» اگزوتيك است. من ميگويم سياهتر از اين بسازيد اما نسبت خود را با اين سياهي مشخص كنيد. فيلم نسبت ندارد.»
او تاكيد كرد فيلمي را كه روي آن شبهه داريم و جامعه و خانواده را ميزند و اين زدن براي كسب جايزه است، نبايد فرستاد. اين منتقد ادامه داد: «ما چه فيلمي را بايد به اسكار بفرستيم؟ فيلمي بفرستيم كه شعار سياسي ما را بدهد؟ فيلمي را بفرستيم كه سينما باشد و در عين حال به ارزشهاي ملي و ديني ما پايبند باشد؟ تكليف خود را مشخص كنيم. من معتقدم «فروشنده» ضدخانواده است و به نظرم فيلمي كه شبههناك است نبايد ارسال شود.» اسفندياري اين فضا را مضر دانست و ادامه داد: «از سويي چون شما در تلويزيون جمهوري اسلامي نقد ميكنيد، برخي گمان ميكنند كه همه اينها توطئه است يا كسي از شما خواسته چنين كاري كند. حال اينكه اين طور نيست. اصلا موضع شما موضع حكومتي نيست. برعكس، برخي نقدهاي فراستي ضد مصالح جمهوري اسلامي است.»او خواستار ايجاد فضايي عقلاني در اين برنامه شد و تاكيد كرد كه وقتي مسعود فراستي كلمات و تعابيري استفاده ميكند كه هيجاني و احساساتي است، برخي از حزباللهيها گمان ميكنند، بايد احساس تكليف كنند و به پا خيزند!در پاسخ به او فراستي تاكيد كرد كه هميشه يك خط را دنبال كرده و هرگز نقد و مملكتش را نميفروشد و با صداي بلند ميان روشنفكران ميگويد كه از سال 57 تا الان به صورت تئوريك طرفدار جنگ تحميلي و مخلص رزمندگانش است. فراستي سپس به «فروشنده» پرداخت و آن را در همه زمينهها، ماقبل بد دانست و افزود: «فيلمنامه هنوز فيلمنامه نيست و دو كانسپت است. در زمينه كارگرداني آنقدر بد است كه اگر كسي غير از فرهادي آن را كارگرداني كرده بود، هو ميكردند. اصل فيلمنامه كه درباره تجاوز بوده، اساسا حذف شده و اين ترفند فرهادي است كه نميتواند تعليق يا سوسپانس ايجاد كند و با حذف يك بخش اصلي، غافلگيري در بخش انتهايي فيلم ايجاد ميكند و كارگردان خوشحال است كه تماشاگر را با انبوهي از پرسشها روانه خانه ميكند.»به اعتقاد او فيلم مشكل اصلي شخصيت دارد و در ابتداي فيلم شهاب حسيني روي پشتبام خطاب به دوستش ميگويد كه اين شهر را بايد ويران كرد و او جواب ميدهد اين شهر يكبار ويران شده است و بنا شده. بهتر نميشود! اين شعار سياسي است كه براي دهن آن فرد نيست و بدون شخصيتپردازي از زبان او زده ميشود! در اين صورت حرف ميشود موضع كارگردان.
او خطاب به فرهادي گفت: «ميخواهي متلك بيندازي، خب بگو متلكت را اما در شخصيتت اما فرهادي يك دكمه دارد به اسم «حريم خصوصي» و براي اين دكمه ميخواهد كت بسازد. نه قصه دارد و نه شخصيت!»در پاسخ به او اسفندياري توضيح داد: «فرهادي تنها ميگويد كه با يك انقلاب همه مشكلات را نميشود حل كرد. براي شخصيت روشنفكر و امروزي فيلم، حادثهاي رخ ميدهد و تعرض و ورود يك فرد غريبه به خانهاش اتفاق مهمي است كه روان آن مرد را نابود كرده و قصه همين است. چطور ميگوييد قصه ندارد؟ اوج قصه تجاوز است.»اسفندياري رو به فراستي گفت: «دوره دوگانه هيچكاك و تاركوفسكي گذشته و الان ديگر دوره نولان است. من طرفدار سينماي متعهد، اخلاقي، پيامدار و... هستم اما وقتي در اين سينما با دو فيلمساز اجتماعي دغدغهمند اين گونه برخورد ميكنيم، اگر «فروشنده» را به خاطر پيامدار بودن بكوبيم، پس تمام فيلمهاي دفاع مقدس را هم بايد بكوبيم.»